Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC )
chlorek amonu
Inne nazwy i oznaczenia
farm.
łac. ammonii chloridum [1] , ammonium chloratum
inne
salmiak, chlorek azaniowy, daw. chlorek amonowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny
NH 4 Cl
Masa molowa
53,49 g/mol
Wygląd
biały lub prawie biały krystaliczny proszek albo bezbarwne kryształy[2]
Minerały
salmiak rodzimy
Identyfikacja
Numer CAS
12125-02-9
PubChem
25517
DrugBank
DB06767
InChI
InChI=1S/ClH.H3N/h1H;1H3
NLXLAEXVIDQMFP-UHFFFAOYSA-N
Podobne związki
Inne aniony
chlorek sodu , chlorek potasu
Inne kationy
fluorek amonu , bromek amonu
Podobne związki
siarczan amonu
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotycząstanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC
B05XA04 , G04BA01
Farmakokinetyka
Działanie
moczopędne, wykrztuśne, zakwaszające mocz
Uwagi terapeutyczne
Drogi podawania
doustnie
Chlorek amonu , pot. salmiak (łac. ammonii chloridum ), NH 4 Cl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków , sól kwasu solnego i amoniaku . Występuje naturalnie jako rzadki minerał salmiak rodzimy .
Można go otrzymać w reakcji kwasu solnego i amoniaku[8] :
HCl + NH 3 → NH 4 Cl
Reakcja zachodzi również między gazowymi chlorowodorem i amoniakiem, jednak wymaga obecności choćby niewielkiej ilości pary wodnej[8] .
Chlorek amonu jest produktem ubocznym otrzymywania sody metodą Solvaya [8] . Inną metodą otrzymywania chlorku amonu jest reakcja siarczanu amonu z chlorkiem sodu [9] :
(NH 4 ) 2 SO 4 + 2NaCl → 2NH 4 Cl + Na 2 SO 4
Dobrze rozpuszcza się w wodzie, jego roztwory mają lekko kwasowy odczyn wskutek hydrolizy (pH ok. 5). Krystalizuje w układzie regularnym o sieci przestrzennej typu chlorku cezu , która powyżej ok. 185 °C przechodzi w sieć typu chlorku sodu . Pod wpływem ogrzewania sublimuje , a jego pary ulegają rozkładowi do amoniaku i chlorowodoru (w temperaturze ok. 345 °C dysocjacja ta jest całkowita). W atmosferze zawierającej parę wodną reakcja ta jest odwracalna, nie zachodzi jednak w atmosferze suchej[8] .
Pary chlorku amonu powstające z chlorowodoru i amoniaku
Chlorek amonu jest najstarszą znaną solą amonową . Po raz pierwszy został otrzymany już w czasach starożytnych (por. historia amoniaku )[potrzebny przypis ] . Jest używany jako elektrolit w suchych ogniwach galwanicznych [9] (ogniwach Leclanchégo ). Zjawisko rozkładu termicznego chlorku amonu było wykorzystywane do oczyszczania grotów lutownic oraz do oczyszczania powierzchni metali[potrzebny przypis ] . Stosowany jest również jako topnik przy lutowaniu , cynkowaniu i cynowaniu [10] .
Stosuje się go również jako lek wykrztuśny (składnik kropli anyżowych )[11] , dodatek do paszy dla bydła, składnik szamponów , jest stosowany w produktach spożywczych jako środek spulchniający i konserwujący (E510 ). Wykorzystuje się go także do wyrobu słonej lukrecji (z fiń. salmiakki ) i tureckiego pieprzu [potrzebny przypis ] .
↑ a b Farmakopea Polska VI , Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych , 2002, s. 1176, ISBN 83-88157-18-3 .
↑ Farmakopea Polska VIII , Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych , 2008, s. 3491, ISBN 978-83-88157-53-0 .
↑ a b c Chlorek amonu (ZVG: 001460) (ang. • niem. ) w bazie GESTIS, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA). [dostęp 2020-03-09].
↑ a b c d e Haynes 2016 ↓ , s. 4 -46.
↑ a b Haynes 2016 ↓ , s. 6 -91.
↑ Chlorek amonu (ang. ) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów . [dostęp 2020-03-09].
↑ Chlorek amonu (nr 254134) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA ) na obszar Polski. [dostęp 2020-03-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki )
↑ a b c d Sole amonu , [w:] Adam A. Bielański Adam A. , Podstawy chemii nieorganicznej , wyd. 6, t. 2, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN , 2010, s. 853, ISBN 978-83-01-16282-5 .
↑ a b chlorek amonowy , [w:] Encyklopedia techniki. Chemia , Władysław W. Gajewski (red.), wyd. 2, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne , 1966, s. 112, OCLC 864218327 .
↑ Ammonium chloride , [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine , CID: 25517 [dostęp 2020-03-09] (ang. ) .
↑ Farmakopea Polska X , Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych , 2014, s. 5364, ISBN 978-83-63724-47-4 .
Substancja lecznicza w klasyfikacji anatomiczno-terapeutyczno-chemicznej (ATC)
B05 : Preparaty krwiozastępcze i roztwory do wlewów B05A – Krew i preparaty krwiopochodne
B05AA – Preparaty krwiozastępcze i frakcje białkowe osocza
B05AX – Inne preparaty krwiopochodne
B05B – Roztwory do wlewów dożylnych
B05BA – Roztwory do żywienia pozajelitowego
B05BB – Roztwory wpływające na równowagę elektrolitową
B05BC – Roztwory wywołujące diurezę osmotyczną
B05C – Roztwory do płukania
B05CA – Środki przeciwinfekcyjne
B05CB – Roztwory soli
B05CX – Inne roztwory do płukania
B05X – Dożylne roztwory uzupełniające
B05XA – Roztwory elektrolitowe
B05XB – Aminokwasy
B05XX – Inne uzupełniające roztwory dożylne