Pustelnia św. Tichona w Kałudze
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru |
męski |
| Eparchia | |
| Obiekty sakralne | |
| Cerkiew |
Zaśnięcia Matki Bożej |
| Cerkiew |
św. Mikołaja |
| Założyciel klasztoru |
św. Tichon z Kaługi |
| Styl | |
| Data budowy |
1880–1894 (całkowita przebudowa) |
| Data zamknięcia |
1920 |
| Data reaktywacji |
1992 |
Położenie na mapie Kaługi  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
Położenie na mapie obwodu kałuskiego  | |
| 54,604810°N 36,037630°E/54,604810 36,037630 | |
Pustelnia św. Tichona w Kałudze – męski klasztor prawosławny w Kałudze.
Monaster został założony w połowie XV wieku przez późniejszego świętego mnicha Tichona z Kaługi (zm. w 1492, kanonizacja 1551)[1]. W XVI stuleciu zyskał opiekę kilku rodów bojarskich (Romanowowie, Łopuchinowie, Borotynscy i Bariatinscy), stał się również znanym ośrodkiem pielgrzymkowym[1].
Złożony wyłącznie z drewnianych obiektów monaster całkowicie spłonął w okresie wielkiej smuty. Jego odbudowa miała miejsce w 1630. Ponownie kompleks obiektów monasterskich był w całości wzniesiony z drewna; oprócz zabudowań mieszkalnych i gospodarczych w jego skład wszedł sobór Zaśnięcia Matki Bożej, cerkiew Trzech Świętych Hierarchów oraz cerkiew-refektarz św. Mikołaja[1]. Monaster nie odzyskał jednak dawnej świetności i od 1684 do 1764 działał jako filia Monasteru Dońskiego[1]. W latach 1677–1686 dokonano zasadniczej przebudowy kompleksu obiektów klasztornych. Cerkwie Trzech Świętych Hierarchów i Zaśnięcia Matki Bożej zostały rozebrane i zastąpione murowanym soborem Przemienienia Pańskiego. Całość otoczono murem z cerkwią nadbramną[1].
Na przełomie XVIII i XIX wieku ponownie wzrosło znaczenie pustelni św. Tichona jako ośrodka duchowego, co przełożyło się również na stan materialny klasztoru, należącego w połowie XIX wieku do najbogatszych monasterów guberni kałuskiej. W ostatnich 20 latach dziewiętnastego stulecia ponownie doszło do całkowitej przebudowy monasteru: w 1888 poświęcono nowy sobór Przemienienia Pańskiego, wzniesiony na miejscu poprzedniego, z dwoma ołtarzami bocznymi Włodzimierskiej Ikony Matki Bożej i Narodzenia św. Jana Chrzciciela. W soborze znajdowała się raka z relikwiami św. Tichona z Kaługi. Zbudowano również nowe budynki mieszkalne, szpital z cerkwią Ikony Matki Bożej „Wszystkich Strapionych Radość” oraz cerkiew-refektarz św. Mikołaja. W latach 1892–1894 w sąsiedztwie głównego soboru wzniesiono pięciokondygnacyjną dzwonnicę o wysokości 70 m[2]. W ostatniej kolejności dokonano przebudowy cerkwi Zaśnięcia Matki Bożej, która zyskała wysoką na 40 metrów kopułę ponad nawą główną. Dzwonnica monasterska była widoczna z odległości ok. 20 kilometrów[3].
Na terenie klasztoru znajdowała się kaplica, w której przechowywano resztki dębu, w którym według tradycji żył pustelnik Tichon z Kaługi. Mnisi opiekowali się również uważanym za święte źródłem położonym w odległości trzech wiorst od klasztoru, nad którym znajdowała się cerkiew Ikony Matki Bożej „Życiodajne Źródło”[3].
Monaster został zamknięty decyzją władz bolszewickich w 1920 i zaadaptowany na technikum z internatem. Zabudowania klasztorne silnie ucierpiały w czasie II wojny światowej; wojsko ZSRR podjęło również próbę wysadzenia dzwonnicy, będącej punktem orientacyjnym dla niemieckiej artylerii. Gmach nie uległ jednak zniszczeniu po detonacji ładunków wybuchowych[4]. Już po wojnie władze radzieckie nakazały rozbiórkę głównego soboru Przemienienia Pańskiego. Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał monaster dopiero w 1992[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- A. Nizowskij, Samyje znamienityje monastyri i chramy Rossii, Wecze, Moskwa 2000, ISBN 5-7838-0578-5