Łuskwiak szafranowoczerwony
_Singer_124755_crop.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
łuskwiak szafranowoczerwony |
| Nazwa systematyczna | |
| Pyrrhulomyces astragalinus (Fr.) E.J. Tian & Matheny Mycologia: 10.1080/00275514.2020.1816067, 11 (2020) | |
Łuskwiak szafranowoczerwony (Pyrrhulomyces astragalinus (Fr.) E.J. Tian & Matheny) – gatunek grzybów należący do rodziny pierścieniakowatych (Strophariaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pholiota, Strophariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1821 r. Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus astragalinus. Obecną nazwę nadali mu E.J. Tian i P.B. Matheny w 2020 r.[1]
- Agaricus astragalinus Fr. 1821
- Dryophila astragalina (Fr.) Quél. 1886
- Flammula astragalina (Fr.) P. Kumm. 1871
- Flammula astragalina var. perelegans P. Karst. 1905
- Gymnopilus astragalinus (Fr.) S. Imai 1938
- Pholiotina astragalina (Fr.) Singer 1951
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. dla synonimu Pholiota astragalina[3]. Jest niespójna z aktualną nazwą naukową[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnica 2–7 cm, początkowo półkulisty, potem łukowaty, w końcu płaskowypukły, często lekko wklęsły na środku. Brzeg gładki ostry, u młodych owocników ze zwisającymi białokremowymi resztkami osłony. Powierzchnia gładka, pomarańczowoczerwona, czasami z różowym odcieniem, przy brzegu jaśniejsza – szafranowożółta[4].
Przyrośnięte ząbkiem, wąskie, początkowo kremowe, potem o barwie od ochrowożółtej do czerwonobrązowej. U młodych owocników i u starszych po zgnieceniu czernieją. Ostrza gładkie[4].
Wysokość 5–9 cm, grubość 0,5–1 cm, cylindryczny, prosty, początkowo pełny, potem pusty, sprężysty. Powierzchnia powyżej strefy pierścieniowej gładka, jasnożółta do pomarańczowej, poniżej żółtopomarańczowo brązowa lub kremowa, pokryta włókienkami lub łuskami, przy podstawie pomarańczowobrązowa[4].
W stanie wilgotnym pomarańczowobrązowy, w stanie suchym szafranowożółty. Po uszkodzeniu ciemnieje. Smak gorzki[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników rdzawobrązowy. Zarodniki 5,5–8 × 3,5–4,5 μm, elipsoidalno-jajowate i nieco fasolkowate. Cheilocystydy wąskocylindryczne. Chryzocystydy liczne, maczugowate[5].
- Gatunki podobne
Maślanka ceglasta (Hypholoma lateritium). Rozwija się na drewnie drzew liściastych, na kapeluszu ma żółte łuski[4].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Łuskwiak szafranowoczerwony występuje w Ameryce Północnej, Europie, Korei i Japonii[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano wiele stanowisk[3]. Nowsze stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Zaliczony w nim jest do gatunków chronionych lub rzadkich[7].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach na mocno spróchniałym drewnie drzew iglastych[4]. Owocniki od lipca do października[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2023-12-14] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2019-05-26] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 520, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 258, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ H. Knudsen, J. Vesterholt, Funga Nordica Nordsvamp, Kopenhaga 2008.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2019-05-26].
- ↑ Aktualne stanowiska łuskwiaka szafranowoczerwonego w Polsce [online] [dostęp 2019-05-26].