Przejdź do zawartości

Pyton siatkowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pyton siatkowy
Malayopython reticulatus
(Schneider, 1801)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady

Rząd

łuskonośne

Podrząd

węże

Infrarząd

Alethinophidia

Rodzina

pytony

Rodzaj

Malayopython

Gatunek

pyton siatkowy

Synonimy
  • Boa reticulata Schneider, 1801
  • Boa rhombeata Schneider, 1801
  • Boa Phrygia Shaw, 1802
  • Coluber Javanicus Shaw, 1802
  • Python Schneideri Merrem, 1820
  • Constrictor schneideriWagler, 1830
  • Python schneideriiCuvier, 1831
  • Python reticulatus (Schneider, 1801)
  • Broghammerus reticulatus (Schneider, 1801)[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Kraje, w których występuje pyton siatkowy

Pyton siatkowy (Malayopython reticulatus) – gatunek węża z rodziny pytonów (Pythonidae). Wąż ten bardzo dobrze pływa, zarówno w rzekach, jak i w oceanach. Występuje w niemal całej Azji Południowo-Wschodniej, w tym również na Filipinach i w Indonezji[2][3].

Pozycja filogenetyczna

[edytuj | edytuj kod]

Badania Rawlings i współpracowników (2008) dowiodły, że najbliższym żyjącym krewnym pytona siatkowego jest pyton timorski, a oba te gatunki są bliżej spokrewnione z żyjącymi w Australii lub na Nowej Gwinei pytonami z rodzajów Morelia, Leiopython, Liasis, Antaresia, Aspidites, Apodora i Bothrochilus niż z gatunkami zaliczanymi do rodzaju Python[4]; wyniki te potwierdziła też późniejsza analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Pyrona, Burbrinka i Wiensa (2013)[5]. Tym samym pozostawienie pytona siatkowego i pytona timorskiego w rodzaju Python uczyniłoby ten rodzaj parafiletycznym. Rawlings i współpracownicy (2008) przenieśli te dwa gatunki do odrębnego rodzaju, dla którego przyjęli nazwę Broghammerus, zaproponowaną w 2004 r. przez Raymonda Hosera dla samego pytona siatkowego[4]. Pyron, Burbrink i Wiens (2013), potwierdzając konieczność przeniesienia pytona siatkowego i timorskiego do osobnego rodzaju, sprzeciwili się jednak nadawaniu temu rodzajowi nazwy Broghammerus; ich zdaniem została ona wykreowana przez Hosera w akcie „taksonomicznego wandalizmu”, definiowanego przez autorów jako prawdopodobnie celowa próba zdestabilizowania taksonomii poprzez kreowanie nowych nazw w nierecenzowanej publikacji bez oparcia na jakichkolwiek danych. Autorzy postulują, by nazwa Broghammerus była ignorowana przez herpetologów, oraz by dla rodzaju obejmującego pytona siatkowego i timorskiego ustanowić nową nazwę[5]. Jako „taksonomiczny wandalizm” działalność Hosera z tych samych powodów co Pyron i współpracownicy określili też Kaiser i współpracownicy (2013); autorzy zalecają, by wykreowane przez Hosera nazwy, w tym Broghammerus, nie były używane przez herpetologów[6]. Reynolds, Niemiller i Revell (2014) zaproponowali dla rodzaju obejmującego pytona siatkowego i pytona timorskiego nazwę Malayopython[7].

Środowisko

[edytuj | edytuj kod]

Jest gatunkiem typowo nizinnym, rzadko zapuszcza się w wyższe partie powyżej 1200 m n.p.m. Zamieszkuje wilgotne tereny leśne, a także tereny porośnięte krzaczastą roślinnością. Często spotykany nad brzegami wód. Nie boi się ludzi, często zaglądając do ich domostw i ich inwentarza.

Wygląd

[edytuj | edytuj kod]

Ubarwienie grzbietu w kolorze żółtym, ceglastoczerwonym lub oliwkowobrązowym z ciemnobrązowymi lub czarnymi zygzakowatymi liniami, które wzajemnie krzyżują się tworząc deseń w formie sieci z oczkami.

Wielkość i waga

[edytuj | edytuj kod]

Dorasta do 10 metrów i wagi ponad 100 kg. Jest jednym z najdłuższych żyjących gatunków węży. Największy osobnik znaleziony w 1912 roku na wyspie Celebes mierzył 9,76 m, ważył 160 kg.

Pożywienie

[edytuj | edytuj kod]

Poluje na warany, ptaki i ssaki. Posila się ssakami, od szczura po sporą świnię domową. Istnieje udokumentowany przypadek pożarcia człowieka przez pytona[8][9].

Rozród

[edytuj | edytuj kod]

Dorosła i duża samica składa jaja w liczbie do 100 (małe samice po kilkanaście sztuk). Wysiadywanie jaj przypada samicy na okres ich rozwoju i trwa do 80 dni. Młode osobniki osiągają po wylęgu długość 60–75 cm, ważą od 110 do 170 g. Przyrost roczny w kilku pierwszych latach wynosi do 60 cm na rok, po 4-5 roku obniża się do 30 cm na rok. Długość życia w hodowli osiągnęła 21 lat.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. P. Uetz & J. Hallermann, Malayopython reticulatus, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2025-06-10] (ang.).
  2. a b Malayopython reticulatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. R. Midtgaard, Genus Malayopython, [w:] RepFocus – A Survey of the Reptiles of the World [online] [dostęp 2025-06-10] (ang.).
  4. a b Lesley H. Rawlings, Daniel L. Rabosky, Stephen C. Donnellan, Mark N. Hutchinson. Python phylogenetics: inference from morphology and mitochondrial DNA. „Biological Journal of the Linnean Society”. 93 (3), s. 603–619, 2008. DOI: 10.1111/j.1095-8312.2007.00904.x. (ang.). 
  5. a b Robert Alexander Pyron, Frank T Burbrink i John J. Wiens. A phylogeny and revised classification of Squamata, including 4161 species of lizards and snakes. „BMC Evolutionary Biology”. 13, s. 93, 2013. DOI: 10.1186/1471-2148-13-93. (ang.). 
  6. Hinrich Kaiser, Brian I. Crother, Christopher M. R. Kelly, Luca Luiselli, Mark O’Shea, Hidetoshi Ota, Paulo Passos, Wulf D. Schleip i Wolfgang Wüster. Best practices: in the 21st century, taxonomic decisions in herpetology are acceptable only when supported by a body of evidence and published via peer-review. „Herpetological Review”. 44 (1), s. 8–23, 2013. (ang.). 
  7. R. Graham Reynolds, Matthew L. Niemiller i Liam J. Revell. Toward a Tree-of-Life for the boas and pythons: Multilocus species-level phylogeny with unprecedented taxon sampling. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 71, s. 201–213, 2014. DOI: 10.1016/j.ympev.2013.11.011. (ang.). 
  8. The Associated Press: Missing man killed, swallowed whole by python. Toronto Sun. [dostęp 2018-04-09]. (ang.).
  9. Indonesian man’s body found inside python. BBC News, 2017-03-29. [dostęp 2018-04-09]. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Mały Słownik Zoologiczny / gady i płazy, Włodzimierz Juszczyk, Wiedza Powszechna, Warszawa, 1978.