Rupert Sheldrake

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Rupert Sheldrake
Ilustracja
Rupert Sheldrake (2008)
Państwo działania

Wielka Brytania

Data i miejsce urodzenia

28 czerwca 1942
Newark-on-Trent

Doktor

Rupert Sheldrake (ur. 28 czerwca 1942 w Newark-on-Trent, UK) – brytyjski biolog, pisarz i przedstawiciel paranauki. Twórca hipotez pola morfogenetycznego i rezonansu morficznego. Badacz telepatii. Krytyk „systemu wierzeń” współczesnej nauki, które jego zdaniem przedstawiane są jako dogmaty na przykład w szkolnictwie i wstrzymują postęp naukowy.

Wykształcenie[edytuj | edytuj kod]

Sheldrake odebrał wykształcenie w Clare College na Uniwersytecie Cambridge (nauki przyrodnicze, później doktorat w dziedzinie biochemii) oraz na Uniwersytecie Harvarda (filozofia i historia nauki).

Krytyka dogmatyzmu w nauce[edytuj | edytuj kod]

Sheldrake wymienia następujące, obecnie jego zdaniem podważalne, „dogmaty” lub założenia współczesnego materializmu naukowego[1][2]:

  1. natura jest mechaniczna lub podobna do maszyny
  2. materia nie ma świadomości
  3. prawo zachowania masy i energii
  4. prawa przyrody są niezmienne w czasie i przestrzeni
  5. natura nie ma celu
  6. biologiczne dziedziczenie jest wyłącznie materialne (genetyczne lub epigenetyczne)
  7. pamięć przechowywana jest w mózgu
  8. umysł jest całkowicie zlokalizowany w głowie
  9. zjawiska parapsychiczne są złudzeniem
  10. „mechaniczna”, ortodoksyjna medycyna jest jedyną skuteczną medycyną

Rezonans morficzny[edytuj | edytuj kod]

Sheldrake utrzymuje, że wszystkie systemy samoorganizują się poprzez pamięć poprzednich systemów danego typu (komórki, kultury) przekazywaną miedzypokoleniowo[3]. Powtarzalność form nie wynika z ogólnych praw (w biologii i chemii), ale jest zależna od stanów poprzednich. Odnosząc się do pojęć dualizmu korpuskularno-falowego i rezonansu, którego efektem są określone widma, wprowadza pojęcie rezonansu morficznego, który miałby działać nie w jednowymiarowych, ale w trójwymiarowych wzorcach drgań i wpływać na formy danego systemu. Przyjmuje też, że pola morficzne większych jednostek kształtują pola morficzne ich części, a im częściej występowały dane formy w przeszłości, tym większy mają wpływ na rezonans morficzny[4]. Pola morfogenetyczne są nieznanymi do tej pory fizyce polami, powstają dzięki rezonansowi morficznemu i ewoluują razem z organizmami, które same kształtują[5]. Koncepcja Sheldrake’a uznawana jest za pseudonaukę („jest koncepcją pseudonaukową egzystującą niemal wyłącznie na obrzeżach nauki, lub poza nimi”[6]).

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Sheldrake jest autorem lub współautorem książek przełożonych na wiele języków (w tym polski), oraz taśm video i audio.

Wydał m.in. książkę pt. „Siedem doświadczeń, które mogą zmienić świat” (Seven Experiments That Could Change The World: A Do-It Yourself Guide to Revolutionary Science). Pytany, skąd wziął na nią pomysł, odpowiedział: „Chciałem zbadać zjawiska, którymi nie zajmuje się tradycyjna nauka. W szczególności zainteresowały mnie niezwykłe zdolności zwierząt, takie jak zdolności telepatyczne zwierząt domowych, które w jakiś sposób wyczuwają, że ich właściciele wracają do domu, a także umiejętności nawigacyjne gołębi czy zdolności organizacyjne termitów. U ludzi interesują mnie chociażby takie zjawiska, jak odczuwanie, że ktoś nas obserwuje, czy też często spotykane u osób, które straciły kończyny, wrażenie, że ciągle je mają. Są to bardzo fascynujące zjawiska, jednak całkowicie lekceważone przez naukę. Uznałem, że najwyższy czas, by zostały porządnie zbadane.” Sheldrake ociera się więc o parapsychologię. W książce Niezwykłe zdolności naszych zwierząt stwierdza, że zwierzęta komunikują się telepatycznie ze swoimi właścicielami i mają dar jasnowidzenia. Argumentacja o paranormalnych zdolnościach zwierząt podważona została przez neuropsychologa Stanleya Corena[7].

Książki wydane w Polsce[edytuj | edytuj kod]

  • Zdążyć przed Apokalipsą – Ralph Abraham, Terence McKenna i Rupert Sheldrake, wyd. Limbus, Bydgoszcz 1995, 239 stron
  • Niezwykłe zdolności naszych zwierząt – Rupert Sheldrake, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 2001
  • Matthew Fox, Rupert Sheldrake: Naturalna łaska. Dialogi o nauce i duchowości. Virgo, 2011. ISBN 978-83-62842-01-8. OCLC 803973648. (pol.).
  • New Science of Life – Nowa Biologia – Rupert Sheldrake, wyd. Virgo, Warszawa 2013
  • Rupert Sheldrake: Nauka – wyzwolenie z dogmatów. Wydawnictwo Manendra, 2015. ISBN 978-83-936780-4-4. OCLC 934750412. (pol.).

Książki wydane w USA[edytuj | edytuj kod]

  • Seven Experiments That Could Change The World: A Do-It Yourself Guide to Revolutionary Science – Rupert Sheldrake, wyd. drugie uzupełnione o wyniki badań, wyd. Park Street Press, 1 lipca 2002, 320 stron, ISBN 0-89281-989-8, ISBN 978-0892819898.
  • A New Science of Life: The Hypothesis of Morphic Resonance – Rupert Sheldrake, wyd. Park Street Press (1 marca 1995), 272 strony, miękka okładka, ISBN 0-89281-535-3, ISBN 978-0892815357.
  • Natural Grace: Dialogues on Creation, Darkness, and the Soul in Spirituality and Science – Rupert Sheldrake i Matthew Fox, wyd. Image (18 sierpnia 1997), 224 strony, miękka okładka, ISBN 0-385-48359-7, ISBN 978-0385483599.
  • Chaos, Creativity and Cosmic Consciousness – Ralph Abraham, Terence McKenna i Rupert Sheldrake (wydana po raz pierwszy pod tytułem Trialogues at the Edge of the West) wyd. Park Street Press (1 listopada 2001), 208 stron, miękka okładka, ISBN 0-89281-977-4, ISBN 978-0892819775.
  • The Presence of the Past: Morphic Resonance & the Habits of Nature – Rupert Sheldrake, wyd. Park Street Press (1 marca 1995), 416 stron, miękka okładka, ISBN 0-89281-537-X, ISBN 978-0892815371.
  • Dogs That Know When Their Owners Are Coming Home And Other Unexplained Powers of Animals: An Investigation – Rupert Sheldrake, wyd. Crown (21 września 1999), 368 stron, twarda okładka, ISBN 0-609-60092-3, ISBN 978-0609600924.
  • The Sense of Being Stared At: And Other Unexplained Powers of the Human Mind – Rupert Sheldrake, wyd. Three Rivers Press (16 marca 2004), 384 strony, miękka okładka, ISBN 1-4000-5129-0, ISBN 978-1400051298.
  • The Evolutionary Mind: Conversations on Science, Imagination and Spirit – Rupert Sheldrake, Terence McKenna & Ralph Abraham, wyd. Monkfish Book Publishing; wydanie poprawione (1 kwietnia 2005), 224 strony, miękka okładka, ISBN 0-9749359-7-2, ISBN 978-0974935973 recenzje książki
  • Sheldrake and His Critics: The Sense of Being Glared At – Rupert Sheldrake i Anthony Freeman (red.), wyd. Imprint Academic; wydanie ilustrowane (7 lipca 2005), 128 stron, miękka okładka, ISBN 1-84540-043-7, ISBN 978-1845400439.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rupert Sheldrake, The Science Delusion: Freeing the spirit of enquiry, London: Coronet, 2012, ISBN 978-1-4447-2795-1, OCLC 856606078.
  2. ↑ Rupert Sheldrake, The Science Delusion, recorded presentation made at the Lincoln Center, 2012, (YouTube).
  3. ↑ Wężowicz 2016 ↓, s. 23.
  4. ↑ Wężowicz 2016 ↓, s. 29–30.
  5. ↑ Tymieniecka-Suchanek 2016 ↓, s. 193.
  6. ↑ Tomasz Witkowski, Modne bzdury wciąż modne, Poznań: Oddział PAN w Poznaniu, 2007 [dostęp 2019-12-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-31] (pol.).
  7. ↑ Tymieniecka-Suchanek 2016 ↓, s. 194.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rupert_Sheldrake&oldid=72337217”