s/y Otago

Otago
Bandera	Polska
Numer na żaglu	PZ-3 XIV
Port macierzysty	Gdańsk
Właściciel	Jachtklub Stoczni Gdańskiej
Armator	Jachtklub Stoczni Gdańskiej
	Dane podstawowe
Typ	J-140
Materiał	stal
	Historia
Stocznia	Stocznia Gdańska
Data budowy	1959
Data zatonięcia	29 sierpnia 1976
	Dane techniczne
Liczebność załogi	15
Długość całkowita (L)	18 m
Szerokość (B)	4 m
Zanurzenie (D)	2,53 m
Pojemność	18,62 RT
	Ożaglowanie
Typ ożaglowania	kecz
Powierzchnia ożaglowania	144 m²
Wysokość masztów	ok. 20
Liczba masztów	2
	Napęd mechaniczny
Silnik	Volvo Penta MD-19
Moc silnika	50 KM

Otago – polski jacht żaglowy, typu J-140^[1] ("stuczterdziestka"). Właścicielem i armatorem jachtu był Jachtklub Stoczni Gdańskiej.

Historia i rejsy

Kadłub Otago zwodowany został w 1959 r. Nazwany od barku Otago, który prowadził kpt. Józef Konrad Korzeniowski w 1888–1889.

Udział w pierwszych regatach okołoziemskich Whitbread Round The World Race 1973 - 1974

Wraz z Copernicusem wziął udział w pierwszych regatach okołoziemskich Whitbread Round The World Race^[2] w 1973–1974, w których Otago prowadził kpt. Zdzisław Pieńkawa. Mimo złamanego podczas regat bezanmasztu Otago ukończył regaty 1973-4 na 13 miejscu^[3]. W skład załogi Otago wchodzili: Witold Ciecholewski, znany konstruktor okrętowy i projektant żaglowców - Zygmunt Choreń, Bohdan Berggrün, Iwona Pieńkawa, Kazimierz Kurzydło, Edwin Trzos, Stanisław Jakubczyk, Adam Michel. Po regatach 1973-74 dwoje uczestników napisało dwie książki-relacje: kpt. Zdzisław Pieńkawa oraz Iwona Pieńkawa, członkini załogi Otago i jednocześnie córka kapitana (zobacz sekcję Bibliografia).

Zatonięcie u wybrzeży Wyspy Niedźwiedziej

Otago zatonął w rejsie na Spitsbergen na kotwicowisku w zatoce Herwigshamn u wybrzeża Wyspy Niedźwiedziej 29 sierpnia 1976 r.^[4]^[5] na przybliżonej pozycji 74°30′48″N 18°59′05″E/74,513333 18,984722^[6], w czasie kolejnej akcji ratowniczej^[7]. Przyczyną zatonięcia jachtu w czasie postoju na kotwicy, była zmiana kierunku wiatru z SW na W 6° B, a później na WNW, który wraz z działającą falą spowodował wyrwanie i wleczenie kotwicy^[8], co doprowadziło do przecieku kadłuba powstałego w rezultacie uszkodzenia poszycia kadłuba jachtu o skały w dniu 17 sierpnia 1976 r.^[9]. 23 sierpnia 1976 r. załogę jachtu z wyjątkiem kapitana^[10] zabrał do Polski ORP Kopernik, prowadzący badania w rejonie Spitsbergenu, który wcześniej próbował uratować Otago.

Próby odszukania wraku Otago podczas rejsu jachtu Syrenka w 2008 r. nie dały rezultatu^[11].

Zobacz też

Polskie wypadki morskie jachtów żaglowych
J-140
Otago, statek handlowy, żaglowiec - bark (1869–1903), który prowadził jako kapitan Józef Conrad-Korzeniowski (1888–1889).

Przypisy

↑ "...s/y OTAGO należał serii dużych stalowych jachtów tzw. "stoczterdziestek". W 1973/74 s/y Otago brał udział i ukończył wielkie oceaniczne regaty wokółziemskie Whitbread." za Jerzy Sychut kometarz do A. Rościszewski "Awaria s/y "Otago". [dostęp 2008-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-30)]. (pol.).
↑ obecnie (od 2001 r.) regaty "VOLVO Ocean Race" za: informacja prasowa VOLVO Auto Polska: Historia regat Volvo Ocean Race. [dostęp 2008-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 maja 2006)]. (pol.).
↑ Historia regat Volvo Ocean Race (ang. Media Guide: 5. History). [dostęp 2008-12-08]. (ang.).
↑ kpt. Andrzej Rościszewski: Zatonięcie s/y "Otago" 19.08.76. [dostęp 2008-12-03]. (pol.).
↑ kpt. Andrzej Rościszewski: Awaria s/y "Otago". [dostęp 2008-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (30 grudnia 2008)]. (pol.).
↑ współrzędne według A. Rościszewski, "Zatonięcie s/y "Otago"...". Oba artykuły podają za Orzeczeniem Izby Morskiej w Gdyni orientacyjną pozycję: 74°30′48″N 18°59′05″E/74,513333 18,984722). Pozycja ta w układzie współrzędnych WGS 84 znajduje się na lądzie, na SW brzegu zatoki Herwigshamn na Wyspie Niedźwiedziej ok. 300 m od brzegu morza. Opis zatonięcia holowanego kadłuba jachtu: "... jacht zatonął w odległości 2-3 kbl. od brzegu..."... "Wrak jednostki został przez norweskich ratowników odholowany po dnie i pozostawiony u północnych wybrzeży Wyspy Niedźwiedziej na pozycji 74°30′48″N 18°59′05″E/74,513333 18,984722), [gdzie] wrak s/y "Otago" znajduje się w chwili obecnej." (ibid.)
↑ "Próba ściągnięcia jachtu ze skał przeprowadzona w dniu 29.08.76 przez statek ratowniczy SALVATOR bandery norweskiej, zakończona zatonięciem "Otago" w zatoce Herwighamna nie powiodła się wobec znacznych uszkodzeń kadłuba jednostki a nie zabezpieczenia jego pływalności przez załogę statku ratowniczego, po uszkodzeniu kadłuba powstałym 17 sierpnia 1976 r." Orzeczenie Izby Morskiej za A. Rościszewski (ibid.)
↑ przyczyną wleczenia kotwicy w ocenie Izby Morskiej był błąd podczas kotwiczenia polegający na wypuszczeniu zbyt krótkiego łańcucha kotwicznego (długość łańcucha kotwicznego 25 m przy głębokości w miejscu kotwiczenia 8 m) podczas wiatru o sile 5° B i martwej fali, co "przyczyniło się do odgięcia łapy kotwicy, wyrwania jej z dna i pełzania" ("Otago" posiadał 2 kotwice patentowe Halla o wadze 45 kg) - za A. Rościszewski (ibid.). Prawdopodobną przyczyną odgięcia, pęknięcia i urwania łapy kotwicy mogła być wada materiałowa.
↑ "Przyczyną wyrzucenia na przybrzeżne skały w dniu 17.08.1976 r. s/y "Otago" zakotwiczonego w zatoce Herwigshamn, na północnym wybrzeżu Wyspy Niedźwiedziej była zmiana kierunku silnego wiatru (6° B) z SW na W, a następnie na WNW oraz działanie fali, co w konsekwencji doprowadziło do wyrwania kotwicy z dna, jej pełzania oraz dryfowania jachtu w kierunku lądu." z orzeczenia Izby Morskiej w Gdyni 25.10.1976 r. za A. Rościszewski "Zatonięcie s/y "Otago""(ibid.)
↑ kapitan pozostał na miejscu w celu nadzorowania leżącego na skałach jachtu i załatwieniu formalności związanym z ratowaniem "Otago" za A. Rościszewski (ibid.)
↑ "...Zdaniem pracowników stacji meteorologicznej na wyspie, jacht prawdopodobnie został ściągnięty przez silny prąd i lód, na wielkie głębokości niedostępne dla płetwonurków. ..." za: Marek Koszorek. W morzu arktycznym i na Spitsbergenie. „LINK Polska magazine”. 5 (23) (maj 2008). s. 25-27. ISSN 1756-3542. [dostęp 2010-05-01]. (pol.). Z uwagi na wagę wraku ok. 29 ton, leżącego na dnie morza, opinia ta jest mało przekonująca.

Bibliografia

Iwona Pieńkawa: Otago, Otago, na zdrowie. Wyd. 3 (uzup.). Gdańsk: Oaza, 1991. ISBN 83-85363-04-1.
Zdzisław Pieńkawa: Żeglarski maraton : "Otago" w wokółziemskich regatach Whitbread. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1976.

Linki zewnętrzne

Jachtklub Stoczni Gdańskiej. [dostęp 2008-12-03]. (pol.).
Marek Koszorek. Wyprawa na Szpitzbergen jachtem "Syrenka". „Gazeta.pl Rzeszów”, 01.07.2008. [dostęp 2008-12-18]. (pol.).

[1] "...s/y OTAGO należał serii dużych stalowych jachtów tzw. "stoczterdziestek". W 1973/74 s/y Otago brał udział i ukończył wielkie oceaniczne regaty wokółziemskie Whitbread." za Jerzy Sychut kometarz do A. Rościszewski "Awaria s/y "Otago". [dostęp 2008-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-30)]. (pol.).

[2] (od 2001 r.) regaty "VOLVO Ocean Race" za: informacja prasowa VOLVO Auto Polska: Historia regat Volvo Ocean Race. [dostęp 2008-12-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 maja 2006)]. (pol.).

[3] Historia regat Volvo Ocean Race (ang. Media Guide: 5. History). [dostęp 2008-12-08]. (ang.).

[A-4] t. Andrzej Rościszewski: Zatonięcie s/y "Otago" 19.08.76. [dostęp 2008-12-03]. (pol.).

[B-5] t. Andrzej Rościszewski: Awaria s/y "Otago". [dostęp 2008-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (30 grudnia 2008)]. (pol.).

[wsp-6] współrzędne według A. Rościszewski, "Zatonięcie s/y "Otago"...". Oba artykuły podają za Orzeczeniem Izby Morskiej w Gdyni orientacyjną pozycję: 74°30′48″N 18°59′05″E/74,513333 18,984722). Pozycja ta w układzie współrzędnych WGS 84 znajduje się na lądzie, na SW brzegu zatoki Herwigshamn na Wyspie Niedźwiedziej ok. 300 m od brzegu morza. Opis zatonięcia holowanego kadłuba jachtu: "... jacht zatonął w odległości 2-3 kbl. od brzegu..."... "Wrak jednostki został przez norweskich ratowników odholowany po dnie i pozostawiony u północnych wybrzeży Wyspy Niedźwiedziej na pozycji 74°30′48″N 18°59′05″E/74,513333 18,984722), [gdzie] wrak s/y "Otago" znajduje się w chwili obecnej." (ibid.)

[7] "Próba ściągnięcia jachtu ze skał przeprowadzona w dniu 29.08.76 przez statek ratowniczy SALVATOR bandery norweskiej, zakończona zatonięciem "Otago" w zatoce Herwighamna nie powiodła się wobec znacznych uszkodzeń kadłuba jednostki a nie zabezpieczenia jego pływalności przez załogę statku ratowniczego, po uszkodzeniu kadłuba powstałym 17 sierpnia 1976 r." Orzeczenie Izby Morskiej za A. Rościszewski (ibid.)

[8] rzyczyną wleczenia kotwicy w ocenie Izby Morskiej był błąd podczas kotwiczenia polegający na wypuszczeniu zbyt krótkiego łańcucha kotwicznego (długość łańcucha kotwicznego 25 m przy głębokości w miejscu kotwiczenia 8 m) podczas wiatru o sile 5° B i martwej fali, co "przyczyniło się do odgięcia łapy kotwicy, wyrwania jej z dna i pełzania" ("Otago" posiadał 2 kotwice patentowe Halla o wadze 45 kg) - za A. Rościszewski (ibid.). Prawdopodobną przyczyną odgięcia, pęknięcia i urwania łapy kotwicy mogła być wada materiałowa.

[9] "Przyczyną wyrzucenia na przybrzeżne skały w dniu 17.08.1976 r. s/y "Otago" zakotwiczonego w zatoce Herwigshamn, na północnym wybrzeżu Wyspy Niedźwiedziej była zmiana kierunku silnego wiatru (6° B) z SW na W, a następnie na WNW oraz działanie fali, co w konsekwencji doprowadziło do wyrwania kotwicy z dna, jej pełzania oraz dryfowania jachtu w kierunku lądu." z orzeczenia Izby Morskiej w Gdyni 25.10.1976 r. za A. Rościszewski "Zatonięcie s/y "Otago""(ibid.)

[10] tan pozostał na miejscu w celu nadzorowania leżącego na skałach jachtu i załatwieniu formalności związanym z ratowaniem "Otago" za A. Rościszewski (ibid.)

[11] "...Zdaniem pracowników stacji meteorologicznej na wyspie, jacht prawdopodobnie został ściągnięty przez silny prąd i lód, na wielkie głębokości niedostępne dla płetwonurków. ..." za: Marek Koszorek. W morzu arktycznym i na Spitsbergenie. „LINK Polska magazine”. 5 (23) (maj 2008). s. 25-27. ISSN 1756-3542. [dostęp 2010-05-01]. (pol.). Z uwagi na wagę wraku ok. 29 ton, leżącego na dnie morza, opinia ta jest mało przekonująca.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]