Przejdź do zawartości

SCADA

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Uproszczony przykład wizualizacji przebiegu procesu w systemie SCADA

SCADA (ang. Supervisory Control And Data Acquisition) – system informatyczny nadzorujący przebieg procesu technologicznego lub produkcyjnego. Jego główne funkcje obejmują zbieranie aktualnych danych (pomiarów), ich wizualizację, sterowanie procesem, alarmowanie oraz archiwizację danych.

Struktura systemu

[edytuj | edytuj kod]
Modułowy RTU

Termin SCADA zwykle odnosi się do systemu komputerowego, który pełni rolę nadrzędną (centralną) w stosunku do zdalnych urządzeń końcowych (RTU(inne języki), ang. Remote Terminal Unit). Urządzenia RTU zbierają informacje o stanie urządzeń technicznych poprzez pomiary wielkości ciągłych (np. natężenia prądu, prędkości przepływu płynu czy temperatury) oraz dyskretnych (o wartościach rozdzielnych, np. stan zaworu otwarty/zamknięty, pozycja przełącznika 1,2,...n) i transmitują je do centralnego systemu SCADA, a także przyjmują polecenia z systemu centralnego i według nich oddziałują na urządzenia (np. włączają i wyłączają, ustawiają zadane parametry pracy). Rolę RTU mogą pełnić uniwersalne sterowniki (PLC, ang. programmable logic controller) bądź dedykowane urządzenia, w tym modułowe (o konfiguracji sprzętowej dostosowywanej do potrzeb). Poza podstawowymi funkcjami RTU zbierania danych i przekazywania poleceń sterujących, mogą one pełnić rolę lokalnych sterowników lub zabezpieczeń, prowadząc automatyczny nadzór i sterowanie urządzeniami (np. wykrywanie nieprawidłowości w pracy urządzeń i ich zatrzymywanie lub wyłączanie).

Centralnym składnikiem systemu SCADA jest baza danych przechowująca bieżące informacje o stanie urządzeń biorących udział w nadzorowanym procesie technologicznym. W bazie tej zapisywane są także informacje o wszystkich istotnych zdarzeniach zachodzących w urządzeniach, zarówno typowych jak alarmowych (np. fakt włączenia lub wyłączenia urządzenia, wykonania sterowania urządzeniem, przekroczenia przez nadzorowane parametry zadanych progów ostrzegawczych i alarmowych) oraz informacje archiwalne. Z bazą danych współpracuje podsystem łączności, wymieniający informacje z RTU, oraz podsystem wizualizacji i raportowania, udostępniający operatorom informacje w postaci schematów, wykresów i zestawień tabelarycznych. Za pośrednictwem systemu SCADA operatorzy zadają generalne parametry procesu, nadzorują jego przebieg i w razie potrzeby prowadzą proces w trybie ręcznym czy awaryjnym.

Systemy HMI/SCADA

[edytuj | edytuj kod]

Interfejs HMI (ang. Human Machine Interface) – to interfejs komunikacyjny, umożliwiający interakcję operatora z maszyną. Często występuje w postaci paneli HMI.

Przedstawia informacje o instalacji w formie diagramów synoptycznych. Interfejs HMI jest połączony z komputerem nadzorującym SCADA w celu dostarczania danych w czasie rzeczywistym do sterowania diagramami synoptycznymi, wyświetlaniami alarmów i wykresami trendów.

Interfejs HMI realizuje podstawowe funkcje systemu SCADA, ale to SCADA jest systemem nadrzędnym. Co więcej, to SCADA ma kontrolę nad całością procesu, a panel HMI – zazwyczaj tylko nad pojedynczą maszyną (sterowanie lokalne). Nowoczesne systemy SCADA łączą w sobie obie te funkcje, stąd często nazywane są systemami HMI/SCADA[1].

Komponenty systemu SCADA

[edytuj | edytuj kod]

Systemy SCADA zbudowane są z 3 komponentów[2]:

  1. Sprzęt
    • komputery
    • PLC / PAC
    • moduły komunikacyjne
  2. Technologia komunikacji
  3. Oprogramowanie
    • runtime
    • inżynieryjne
    • drivery komunikacyjne

Przykładowe systemy SCADA

[edytuj | edytuj kod]
  • Adroit – system SCADA wraz z oprogramowaniem raportującym OPUS oraz dostępem poprzez strony web (VIZNET). Producent: Adroit Technologies
  • AutoLink – oprogramowanie SCADA firmy ASCON
  • AVEVA System Platform – system typu SCADA od AVEVA, Platforma Systemowa AVEVA (dawniej Wonderware), dystrybutor ASTOR obok AVEVA Plant SCADA, AVEVA InTouch HMI, AVEVA Edge
  • ANT Studio – oprogramowanie SCADA firmy ANT, do integracji systemów automatyki i pomiarów z wbudowanym serwerem WWW, telemetrią, oraz językiem skryptów (Tcl/Tk)
  • Asix[3] – pakiet projektowania i realizacji systemów wizualizacji i nadzoru komputerowego firmy ASKOM[4]
  • CoMeta – polski system SCADA firmy MetaSoft[5]
  • Control Maestro (dawniej Wizcon Supervisor) – oprogramowanie SCADA firmy Elutions
  • DEMKOP[6] – system dla dyspozytorni energomechanicznych firmy Somar[7]
  • ECONTROL – system nadzoru i wizualizacji firmy ENERGOTEST
  • EDS – system zbierania i przetwarzania danych obiektowych firmy Transition Technologies S.A.[8]
  • EMAC – system nadzoru i wizualizacji firmy ENERGOTEST
  • ENERGIA[9] – polski system firmy NUMERON w standardzie TETRA przeznaczony do nadzoru i wizualizacji danych o energii elektrycznej
  • eVoster – system nadzoru i wizualizacji firmy VOLEN S.A.
  • GEMOS – System Zarządzania Budynkiem i Bezpieczeństwem firmy ELA COMPIL
  • GENESIS64[10] – systemy SCADA firmy Iconics oparte na technologii OPC-UA
  • IC-VIEW[11] – systemy nadzoru i sterowania instalacji energetycznych i innych mediów serii ICPower firmy Inter-Consulting.
  • Ignition[12] – system SCADA oraz MES oparty na technologii Java. Wydawcą oprogramowania jest firma Inductive Automation.
  • infoU – oprogramowanie SCADA firmy LSIS
  • LBX[13] – system zbierania, wizualizacji, sygnalizacji i sterowania firmy LAB-EL (nadzór temperatury, wilgotności),
  • National Instruments LabVIEW
  • MicroSCADA – produkt firmy ABB służący do wizualizacji stacji elektroenergetycznej
  • MonSter – SCADA, system sterowania i monitorowania dedykowany dla oświetlenia nawigacyjnego na lotniskach. Producentem technologii jest firma AP-TECH Sp. z o.o.[14]
  • Movicon SCADA – oprogramowanie wizualizacyjne służące do kontroli, monitorowania i archiwizacji parametrów urządzeń oraz procesów przemysłowych.
  • OpenEye SCADA[15] – oprogramowanie firmy WASKO S.A.[16]
  • Pro Tool
  • PRO-2000[17] – system SCADA po polsku
  • Proficy HMI/SCADA firmy GE Digital
    • Proficy HMI/SCADA CIMPLICITY, dawna nazwa CIMPLICITY Plant Edition[18]
    • Proficy HMI/SCADA iFIX (dawniej GE iFIX)[19]
    • Proficy Webspace – system SCADA w przeglądarce WWW[20]
  • PSIcontrol[21] – System SCADA firmy PSI Software SE do zarządzania, sterowania i monitorowania sieci elektroenergetycznych.
  • PSI PRINS[22][23] – System Zarządzania Sieciami firmy PSI Software SE (do 1.05.2019 pod nazwą BTC PRINS rozwijany przez firmę BTC AG) przeznaczony do kontrolowania procesów lokalnych i rozproszonych oraz sterowania nimi (w sieci elektrycznej, gazowej, wodnej).
  • PROMOTIC SCADA system firmy Microsys[24]
  • RSView firmy Rockwell Automation
  • SAURON[25] – system dyspozytorski przeznaczony dla średnich i dużych zakładów przemysłowych oraz górnictwa firmy REDNT S.A..
  • SCADA: Solutions Centre
  • SCADABr[26]
  • SCADA-LTS[27]
  • SCADA-MES – system firmy APLIXCOM oparty na serwerze OPC służący do nadzorowania i wizualizacji procesów na produkcji.
  • SCATEX – system SCADA portugalskiej firmy EFACEC
  • SMEW SCADA – System monitoringu elektrowni wiatrowych firmy DATAMATIC[28]
  • SMoK[29] – System Monitorowania Kompleksów Ścianowych firmy Somar[7]
  • Syndis – system nadzoru, doradztwa i sterowania, firmy Mikronika[30]
  • SZARP[31] – polskie oprogramowanie SCADA na licencji GPL
  • TAC VISTA – System nadzoru i monitorowania, dostępne wersje w języku polskim.
  • TelWin SCADA[32] – oprogramowanie typu SCADA polskiego producenta firmy TEL-STER Sp. z o.o.
  • TELEXUS – oprogramowanie SCADA/Telemetryczne firmy Atrem S.A.
  • THOR – SCADA firmy Sevitel przeznaczona do dyspozytorni zakładów przemysłowych, odpowiedzialna za rejestrację i wizualizację wybranych parametrów środowiska oraz procesów technologicznych, a także archiwizację i raportowanie ułatwiające analizę stanu monitorowanego obiektu[33]
  • TRACE MODE[34] – oprogramowanie SCADA/HMI
  • UniArt – międzynarodowa SCADA produkcji izraelskiej, dystrybuowana w polskiej wersji językowej przez firmę SATCONTROL automatyka[35]
  • VERO System – oprogramowanie firmy Elektro-System typu SCADA służące do kontroli, monitorowania, wizualizacji i archiwizacji parametrów urządzeń oraz procesów przemysłowych.
  • Vijeo CITECT – system nadzoru i wizualizacji procesów przemysłowych firmy Schneider Electric, dodatkowo możliwa jest również archiwizacja danych poprzez oprogramowanie Vijeo HISTORIAN
  • WinCC[36] firmy Siemens
  • WebHMI[37] – system SCADA/HMI do integracji systemów automatyki, z możliwością organizacji dostępu i zarządzania poprzez przeglądarki, z serwerem WWW, API oraz językiem skryptów Lua.
  • Web SCADA[38]
  • windEX – system nadzoru sieci elektroenergetycznych firmy Apator[39]
  • WindMon SCADA – System monitoringu elektrowni wiatrowych autorstwa firmy Wind-Service.com Sp. z o.o.[40]
  • Winlog SCADA software – Sielco Sistemi SCADA system with OPC Client
  • Wonderware InTouch – system SCADA z wbudowanym dostępem zdalnym[41]
  • ZenOn – oprogramowanie HMI/SCADA firmy COPA-DATA

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Systemy SCADA / HMI [online], 24 sierpnia 2021 [dostęp 2023-03-22].
  2. ↑ SCADA. [dostęp 2020-04-27].
  3. ↑ Asix.
  4. ↑ Askom.
  5. ↑ CoMeta – system SCADA do zastosowań wbudowanych [online], www.cometa.com.pl [dostęp 2020-06-24].
  6. ↑ DEMKOP.
  7. ↑ a b Somar.
  8. ↑ EDS.
  9. ↑ Energia 4 – NUMERON. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-29)].
  10. ↑ GENESIS64.
  11. ↑ IC-View – systemy nadzoru i sterowania ICPower.
  12. ↑ Inductive Automation.
  13. ↑ LBX – nadzór temperatury, wilgotności.
  14. ↑ Control & Monitoring System (CMS) – AP-Tech [online] [dostęp 2022-02-18] (ang.).
  15. ↑ OpenEye.
  16. ↑ Wasko.
  17. ↑ MikroB PRO-2000.
  18. ↑ Proficy Cimplicity.
  19. ↑ Proficy SCADA iFIX.
  20. ↑ Proficy WebSpace.
  21. ↑ PSIcontrol – Zarządzanie siecią elektroenergetyczną (SCADA/EMS/DMS) [online], www.psi.pl [dostęp 2023-08-18] (pol.).
  22. ↑ PSI PRINS.
  23. ↑ PSI Polska Sp. z o.o. przejęła 100% udziałów w firmie BTC Business Technology Consulting Sp. z o.o. [online], www.psi.pl [dostęp 2023-12-29] (pol.).
  24. ↑ PROMOTIC.
  25. ↑ SAURON. [dostęp 2019-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-08-28)].
  26. ↑ ScadaBR | Automação para Todos [online], www.scadabr.org.br [dostęp 2016-08-12].
  27. ↑ Scada-LTS [online], scada-lts.org [dostęp 2016-08-12].
  28. ↑ SMEW SCADA.
  29. ↑ SMoK.
  30. ↑ Systemy – Mikronika.
  31. ↑ SZARP.
  32. ↑ O TelWin SCADA.
  33. ↑ THOR na stronie producenta [online], www.sevitel.pl [dostęp 2025-04-15].
  34. ↑ TRACE MODE.
  35. ↑ SATCONTROL automatyka [online], satcontrol.com.pl [dostęp 2017-11-06] (pol.).
  36. ↑ SIEMENS. [dostęp 2011-12-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-12-31)].
  37. ↑ Zesta PRO.
  38. ↑ Ecava IGX.
  39. ↑ windEX SC - Apator.
  40. ↑ Wind-service.com Sp. z o.o.
  41. ↑ Wonderware InTouch.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=SCADA&oldid=76470106”