Sasek Wielki (jezioro)
53°38′04″N 20°55′35″E/53,634444 20,926389| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Region | |
| Wysokość lustra |
137,3 m n.p.m. |
| Wyspy |
2 |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
870,5 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
Położenie na mapie gminy Dźwierzuty  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego  | |
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego  | |
| 53°38′04″N 20°55′35″E/53,634444 20,926389
| |
Sasek Wielki (Kobylocha, Kobyłocha, Szoba) – jezioro w Polsce położone w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie szczycieńskim, w gminie Szczytno. Tę samą nazwę ma też wieś Sasek Wielki.
Hydronimia
[edytuj | edytuj kod]Jezioro występuje w dokumentach, mapach i w języku potocznym pod bardzo wieloma nazwami: Sasek Wielki, Kobylocha[1], Kobyłocha, Szoba[2], Szoba Wielka, Szoby[1], Szoby Wielkie, Saskie.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Sasek Wielki to największe jezioro w powiecie szczycieńskim[3]. Jego powierzchnia wynosi 870,5 ha[2] (według innych źródeł 869 ha[3]). Średnia głębokość zbiornika to 8,1 m, a maksymalna 38 m. Sasek Wielki ma długość 12,45 km, jego szerokość wynosi natomiast 2,5 km. Na jeziorze znajdują się dwie wyspy o powierzchni 1,2 ha. Na terenie całego zbiornika i jego brzegów obowiązuje strefa ciszy. Sasek Wielki to jezioro o typie sielawowym[2].
Sasek Wielki jest typowym jeziorem rynnowym – ciągnie się z północy na południe, przy czym najszersza jest część południowo-centralna[2]. Linia brzegowa jest rozwinięta. Brzegi pagórkowate, miejscami wysokie i strome, miejscami płaskie i łagodnie wzniesione. Porośnięte nierównomiernie (trzcina, pałka szerokolistna). Wzdłuż zalesionego brzegu zachodniego i przy krańcu północnym znajdują się liczne tereny bagniste i torfowiska. Jezioro składa się z 2 zbiorników połączonych wąskim przesmykiem. Mniejszy, południowy, o powierzchni ok. 180 ha leży w granicach gminy Szczytno, większa część w gminie Dźwierzuty.
Wyspy
[edytuj | edytuj kod]- Pierwsza porośnięta olchą, coraz bardziej podtapiana, ma powierzchnię 0,4 ha i znajduje się w środkowej, najbardziej rozszerzonej części jeziora, w odległości ok. 400 m od zachodniego brzegu.
- Druga, przy północnym krańcu jeziora, jest pagórkowata i bezleśna, a także dwukrotnie większa od pierwszej.
Podstawowe cieki wodne
[edytuj | edytuj kod]- na północnym krańcu wpływa struga z Jeziora Szczepankowskiego
- na południowym krańcu wypływa rzeka Saska do jeziora Młyński Staw
- połączenie kanałem (rowem) z Jeziorem Małszewkiem
- połączenie kanałem (rowem) z Jeziorem Linowskim
- połączenie kanałem (rowem) z Jeziorem Fręckim
Turystyka i wędkarstwo
[edytuj | edytuj kod]- Jezioro sielawowe, dominuje: leszcz, płoć, szczupak, okoń.
- Obecnie jezioro w III stopniu czystości wody.
- Wiele osiedli domków letniskowych i pól namiotowych.
- Trasy kajakowe, m.in. szlak kajakowy Saską na południe do Sawicy, dalej Omulwi.
- Ciekawe trasy rowerowe - np. w okolicach Łysej Góry i Elganowa.
- Jezioro dzierżawione jest przez okręg PZW Mazowiecki. Do wędkowania upoważnia opłacona składka okręgowa na wody nizinne
Zabudowania i dojazd
[edytuj | edytuj kod]- Wzdłuż wschodniego brzegu, coraz bardziej oddalając się od jeziora, przebiega droga krajowa nr 57 Szczytno – Dźwierzuty. Od drogi, w okolicy Dębówka, odchodzi utwardzona droga do wsi Kobyłocha. Dalej jest zjazd na Dąbrowe. Na całej długości odchodzi też w stronę jeziora bardzo wiele dróg gruntowych prowadzących do domków wypoczynkowych i campingów nad jeziorem.
- Obok południowego krańca przebiega droga krajowa nr 53 Szczytno – Pasym i tu znajduje się wieś Jęcznik.
- Od zachodu wiele dróg gruntowych, ale tu brak ośrodków wypoczynkowych i mało zabudowań.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Warmia i Mazury – Informator Turystyczno Przyrodniczy – Sasek Wielki. jezioro.com.pl. [dostęp 2010-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ a b c d Jeziora okolic Olsztyna. Olsztyn: Wydawnictwo Instytutu Rybactwa Śródlądowego, 1999, s. 176–81. ISBN 83-87506-46-X.
- ↑ a b Internetowy Portal Urzędu Miejskiego w Szczytnie. [dostęp 2010-08-27].