Saxegothaea conspicua

*Saxegothaea conspicua*
	; Liście i szyszka
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	nagonasienne
Klasa	iglaste
Rząd	araukariowce
Rodzina	zastrzalinowate
Rodzaj	Saxegothaea
Gatunek	Saxegothaea conspicua
	Nazwa systematyczna
	Saxegothaea conspicua Lindl.; J. Hort. Soc. London 6:258. 1851
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Saxegothaea conspicua (Lindl.) – gatunek niewielkiego, wolno rosnącego wiecznie zielonego drzewa, często też o krzaczastym pokroju, należącego do rodziny zastrzalinowatych. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Saxegothaea. Występuje w południowym Chile i południowo-zachodniej Argentynie. Rośnie tam w wilgotnych lasach deszczowych^[4], w tym także w lasach z Nothofagus dombeyi, Drimys winteri i Podocarpus nubigena^[5]. Drzewa te dostarczają cenionego drewna^[5] i uprawiane są jako ozdobne, aczkolwiek tylko w łagodnym, wilgotnym klimacie^[4]^[5].

Nazwa rodzaju upamiętnia Księcia Alberta (1819–1861) nawiązując do jego niemieckiej tytulatury (Franz August Carl Albert Emmanuel von Sachsen-Coburg und Gotha)^[4].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Na naturalnych stanowiskach korona smukła, stożkowa. W uprawie bardziej rozłożyste^[5]. W naturze osiąga do 30 m wysokości, ale w uprawie tylko do 20 m. Często ma też pokrój krzewiasty^[4]. Kora ciemnobrązowa, łuszczy się pasami odsłaniając jaśniejsze, czerwonobrązowe miejsca. Boczne gałązki zwisają^[4].
Liście: Zimozielone, równowąskie, kłujące^[4]. Osiągają do 3 cm długości i są lekko zagięte^[5]. Od są góry ciemnozielone, od spodu z dwoma białymi paskami^[4].
Kwiaty: Męskie skupione w drobne, kotkowate kwiatostany barwy fioletowobrązowej, wyrastające parami u nasady igieł. Kwiaty żeńskie rozwijają się na końcach krótkopędów w postaci niewielkich szyszek z łuskami rozpostartymi i zagiętymi^[4].
Szyszki: W trakcie dojrzewania łuski nasienne kwiatostanów żeńskich mięśnieją i zrastają się w kulistawe szyszki osiągające ok. 1 cm długości^[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Jeden z rodzajów rodziny zastrzalinowate Podocarpaceae. W niektórych ujęciach bywa wyodrębniany do własnej rodziny Saxegothaeaceae^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
↑ Saxegothaea conspicua, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 22. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Tonny Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana Encyklopedia Drzew Świata. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych, 2008, s. 99, 283. ISBN 97883242-0842-5. (pol.).
↑ Genus: Saxegothaea Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-12-03].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[christenhusz2011-2] M.J.M.M.J.M. Christenhusz M.J.M.M.J.M. i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).

[iucn-3] Saxegothaea conspicua, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[philips-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 22. ISBN 0-333-73003-8.

[cutler-5] Tonny Russel, Catherine Cutler, Martin Walters: Ilustrowana Encyklopedia Drzew Świata. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych, 2008, s. 99, 283. ISBN 97883242-0842-5. (pol.).

[grin-6] Genus: Saxegothaea Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-12-03].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]