Schronisko w Dupnicy Pierwsze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Schronisko w Dupnicy Pierwsze
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

Dupnica, Ryczów

Właściciel

prywatny

Długość

2,8 m

Deniwelacja

21,4

Wysokość otworów

435 m n.p.m.

Ekspozycja otworów

ku północy

Kod

J.Cz.IV-03.59

Położenie na mapie gminy Ogrodzieniec
Mapa konturowa gminy Ogrodzieniec, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Dupnicy Pierwsze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Dupnicy Pierwsze”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Dupnicy Pierwsze”
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego
Mapa konturowa powiatu zawierciańskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Dupnicy Pierwsze”
Ziemia50°25′53″N 19°36′46″E/50,431389 19,612778
Strona internetowa

Schronisko w Dupnicy Pierwszeschronisko w skałach Dupnicy we wsi Ryczów w województwie śląskim, powiecie zawierciańskim, w gminie Ogrodzieniec[1]. Pod względem geograficznym jest to obszar Wyżyny Mirowsko-Olsztyńskiej, będącej częścią Wyżyny Częstochowskiej w obrębie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].

Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]

Schronisko znajduje się we wschodniej części skał Dupnicy, w skałce, której południowa ściana znajduje się na obrzeżu niewielkiej polanki. Schronisko znajduje się w ścianie północnej opadającej na niewielką i porośniętą lasem kotlinkę. Główny otwór znajduje się na wielkiej szczelinie, której wylot zarastają krzewy. Strop tylko częściowo jest „zadaszony”, gdyż są w nim duże okna skalne. W pobliżu wejścia po prawej stronie znajduje się za stromym progiem ciasny i nieco meandrujący korytarzyk z drugim otworem. Niewielkie i ślepo zakończone szczeliny znajdują się także w tylnej części schroniska[1].

Schronisko powstało w wapieniach z okresu jury późnej. Boczny korytarzyk ma postać rury skalnej. Na ścianach schroniska występują ślady krasowej korozji, nacieki grzybkowe i polewy naciekowe. Namulisko w głównej sali schroniska jest piaszczysto-próchniczne, w bocznym korytarzyku jest częściowo piaszczysto-gliniaste z domieszką wapiennych okruchów, a częściowo skaliste[1].

Główna część schroniska jest widna, boczny korytarzyk jest mroczny, zaś końcowe odcinki bocznych szczelin są całkowicie ciemne. Na ścianach rosną mchy i porosty[1].

Historia badań i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]

Śmieci świadczą o tym, że schronisko jest odwiedzane przez ludzi, a duża ilość odchodów zwierzęcych wskazuje, że jest wykorzystywane także przez dzikie zwierzęta. Po raz pierwszy opisał go Kazimierz Kowalski w 1953 roku. Nadał mu nazwę Schronisko w Ryczowie IV[3]. W 1993 r. plan i opis schroniska znalazł się w dokumentacji opracowanej dla Zarządu Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych woj. katowickiego, a w 2000 r. w dokumentacji wykonanej na zlecenie Ministerstwa Środowiska. W obydwu dokumentacjach ma nazwę nadaną przez K. Kowalskiego. Plan jaskini opracował A. Polonius[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Adam Polonius: Schronisko w Dupnicy I. [w:] Jaskinie Polski [on-line]. Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. [dostęp 2020-06-08].
  2. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa, Wyd. Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2
  3. K. Kowalski, Jaskinie Polski, tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951