Schronisko w Skale Gaj Pierwsze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Schronisko w Skale Gaj Pierwsze
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Złożeniec, Dolina Wodącej

Właściciel

prywatny

Długość

7,50 m

Głębokość

0 m

Wysokość otworów

442 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

50 m

Ekspozycja otworów

ku NE

Kod

J.Cz.IV-04.06

Położenie na mapie gminy Pilica
Mapa konturowa gminy Pilica, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Skale Gaj Pierwsze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Skale Gaj Pierwsze”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Skale Gaj Pierwsze”
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego
Mapa konturowa powiatu zawierciańskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Skale Gaj Pierwsze”
Ziemia50°25′30″N 19°39′23″E/50,425000 19,656389
Strona internetowa

Schronisko w Skale Gaj Pierwszejaskinia we wsi Złożeniec, w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Pilica. Znajduje się w skałach Gaj, na porośniętym lasem wzniesieniu po zachodniej stronie skały Biśnik, na orograficznie prawym zboczu Doliny Wodącej[1]. Wzniesienie to należy do mikroregionu Pasmo Niegowonicko-Smoleńskie na Wyżynie Częstochowskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej[2].

Opis obiektu[edytuj | edytuj kod]

Schronisko znajduje się w najbardziej na wschód wysuniętej grupie skał bezimiennego wzniesienia. Jego trójkątny otwór znajduje się u północno-wschodniej podstawy jednej ze skał nad stromym zboczem. Od wschodniej strony osłania go 8-metrowej długości mur skalny. Schronisko składa się z trójkątnego korytarza ze szczeliną w stropie. Korytarz ten zarówno w części początkowej, jak i końcowej, przecięty jest dwoma, niedostępnymi szczelinami[1].

Schronisko powstało w późnojurajskich wapieniach skalistych na szczelinie tektonicznej. Jego ściany są silnie skorodowane, brak szaty naciekowej. Namulisko składa się z dużej ilości próchnicy zmieszanej z lessem. Schronisko jest całkowicie poddane wpływom środowiska zewnętrznego. Jego otwór zarasta duża ilość mchów, a okolice otworu porosty i glony. Ze zwierząt obserwowano motyle, pająki sieciarze jaskiniowe i dużą ilość larw muchówek[1].

Historia poznania i dokumentacji[edytuj | edytuj kod]

Schronisko zapewne znane było od dawna, ale ze względu na oddalenie od domów i szlaków turystycznych odwiedzane jest rzadko. Wewnątrz schroniska napotkano dołek o głębokości 80 cm, świadczący o próbach rozkopywania jego namuliska. Po raz pierwszy schronisko opisał Kazimierz Kowalski w 1951 r.[3], on też sporządził jego pierwszy plan. Aktualny plan opracował A. Polonius w 1999 r.[1]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Adam Polonius, Schronisko w Skale Gaj I, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-06-27].
  2. Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  3. Kazimierz Kowalski, Jaskinie Polski. Tom I, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.