Przejdź do zawartości

Scynk olbrzymi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Scynk olbrzymi
Tiliqua scincoides[1]
(White, 1790)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady

Rząd

łuskonośne

Rodzina

scynkowate

Podrodzina

Egerniinae

Rodzaj

Tiliqua

Gatunek

scynk olbrzymi

Synonimy
  • Lacerta scincoides White, 1790[2]
  • Lacerta scincoidesShaw & Nodder 1794[2]
  • Scincus crotaphomelas Lacépède, 1804[2]
  • Scincus tuberculatus Merrem, 1820[2]
  • Tiliqua tuberculatusGray, 1825[2]
  • Tiliqua whitii Gray, 1831[2]
Podgatunki[2]
  • T. s. scincoides (White, 1790)
  • T. s. intermedia Mitchell, 1955
  • T. s. chimaerea Shea, 2000
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Scynk olbrzymi, tilikwa scynkowa (Tiliqua scincoides) – gatunek gada z rodziny scynkowatych (Scincidae).

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Scynk olbrzymi ma niebieski język, podobnie jak inni przedstawiciele rodzaju Tiliqua

Ubarwienie zmienne, zależne od środowiska w jakim żyją dane osobniki. Oliwkowożółta skóra pokryta nieregularnymi oliwkowobrązowymi poprzecznymi pręgami. Podbrzusze jaśniejsze. Ogon krótki i gruby. Głowa stosunkowo duża, szczęki silne, szeroko rozwierające się. Język duży od jasno- do ciemnoniebieskiego. Otwory uszne widoczne. Kończyny krótkie[4]. Długość ciała do 60 cm[5]. Przeciętna masa to około 493 g[4].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Australia oraz Wyspy Tanimbar należące do Indonezji[3][2].

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]
Biotop
Obszary półpustynne, lasy mieszane i obszary zakrzewione[4].
Behawior
W razie zagrożenia otwierają szeroko pyski i wysuwają swój jasnoniebieski język, dodatkowo głośno syczą oraz nadymają ciało. Z powodu nieprzystosowanych kończyn nie kopią nor, a jako kryjówki służą im korytarze wykopane przez inne zwierzęta lub skalne szczeliny. Są aktywne, gdy ich ciała utrzymują temperaturę 30–35 °C. Kiedy temperatury są niższe, pozostają w schronieniach[6].
Pokarm
Są wszystkożerne, a ich dieta składa się głównie z bezkręgowców (ślimaki i owady), małych kręgowców, kwiatów i owoców. W niewoli najlepszym pokarmem dla tego gatunku jest wysokiej jakości psia karma. Zjada także mniszka i warzywa, np. sałatę, rzepę[4].
Rozmnażanie
Przez większą część roku żyją samotnie. Dopiero w okresie godowym samice przyciągają samców. Samce w tym czasie walczą ze sobą[6]. Podczas kopulacji samiec przytrzymuje głowę albo grzbiet samicy zębami, co może pozostawić ślady na jej skórze. Ciąża trwa w przybliżeniu 100 dni. Scynki olbrzymie są żyworodne. Embriony pozbawione osłonek jajowych rozwijają się w prymitywnym łożysku w kieszonkach ścianek jajowodów, które są silnie ukrwione. Pozwala to dostarczać zarodkowi substancje odżywcze oraz umożliwia wymianę tlenu i dwutlenku węgla. Przeciętnie samica rodzi pomiędzy 10 a 20 młodych, z których każde mierzy 130–140 mm (całkowita długość) i waży między 10 a 20 g. Po urodzeniu zjadają pozostałości swoich łożysk[6]. Kilka dni później przechodzą pierwsze linienie i rozpraszają się. Dorosłość osiągają po 3 latach. W niewoli mogą dożyć 25 lat i więcej[4].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Tiliqua scincoides, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c d e f g h P. Uetz, J. Hallermann, Tiliqua scincoides, [w:] The Reptile Database [online] [dostęp 2024-01-02] (ang.).
  3. a b Tiliqua scincoides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b c d e Don Abbey, James Harding: Tiliqua scincoides Common Bluetongue, Eastern Bluetongue, Northern Bluetongue, Eastern Blue-Tongued Lizard. Animal Diversity Web, 17 lutego 2000. [dostęp 2015-04-05].
  5. Eastern Bluetongue. Australia Reptile Park. [dostęp 2015-04-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (27 marca 2015)].
  6. a b c Eastern Blue-tongue Lizard. Australian Museum. [dostęp 2015-04-11].