Seter irlandzki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Seter irlandzki
Can Setter dog GFDL.jpg
Seter irlandzki
Inne nazwy Red Setter
Irish Red Setter
Seter irlandzki mahoniowy
Kraj patronacki Irlandia
Kraj pochodzenia Irlandia[1]
Wymiary
Wysokość 60-70 cm
Masa 25-32 kg
Klasyfikacja
FCI Grupa VII, Sekcja 2,
nr wzorca 120
AKC Sporting
ANKC Grupa 3 (Gundogs)
CKC Grupa 1 – Sporting Dogs
KC(UK) Gundog
NZKC Gundog
UKC Gun Dog Breeds
Wzorce rasy
FCI • AKC • ANKC • CKC • KC(UK) • NZKC • UKC
Commons Multimedia w Wikimedia Commons

Seter irlandzki – jedna z ras psów, należąca do grupy wyżłów w sekcji wyżłów brytyjskich i irlandzkich, w typie seterów. Według klasyfikacji FCI podlega próbom pracy[1]. Typ wyżłowaty[2].

Rys historyczny[edytuj]

Seter irlandzki jest kojarzony z Irlandią, jednak wywodzi się z Francji, Hiszpanii oraz Macedonii. Pochodzi od długowłosego spaniela i powstał w wyniku skrzyżowania irlandzkiego spaniela wodnego z seterem angielskim, springer spanielem i pointerierem. W pierwszym okresie rozwoju rasy nie przywiązywano wagi do koloru, lecz zwracano przede wszystkim uwagę na właściwości myśliwskie.

Na początku XVII wieku równie popularne były psy o umaszczeniu białym, biało-czerwonym, biało-żółtym, nawet biało-czarnym, jak i czerwonym. Wszystkie były psami użytkowymi, myśliwskimi, przeszukującymi duże tereny w poszukiwaniu ptactwa. W 1866 utworzono w Anglii klub czerwonego setera irlandzkiego. Od 1882 dopuszczano na prezentację wystawową wyłącznie jednokolorowe, czerwone psy. Spowodowało to niemal całkowite wymarcie wariantu czerwono-białego. The Comittee of The Irish Red Setter Club w Dublinie 29 marca 1885 roku przedstawił standard rasy setera irlandzkiego czerwonego.

Wygląd[edytuj]

  • Oczy: od ciemnoorzechowych po ciemnobrązowe; mają kształt migdałów.
  • Sierść: średniej długości, włosy proste. Na górnej części ucha, tylnych łapach oraz wzdłuż całego podbrzusza tworzy tzw. pióra.
  • Głowa: smukła, podłużna, wyraźnie wysklepiona na wysokości czoła.
  • Ogon: dobrze umięśniony, zwęża się ku końcowi, jego nasada znajduje się na wysokości grzbietu.
  • Pysk: mocne szczęki o zgryzie nożycowym.
  • Łapy: nieduże i mocne o wyraźnie zaznaczonych palcach; palce znajdują się bardzo blisko siebie.
  • Ciało: niska klatka piersiowa z przodu wąska o mocno zaznaczonych żebrach.
  • Nogi: kończyny przednie powinny być umięśnione i wyprostowane, tylne zaś mocne i masywne.

Budowa[edytuj]

Seter irlandzki
Stop jest u seterów irlandzkich wyraźnie zaznaczony

Długa głowa i długa kufa, przy końcu lekko graniasta; głęboka klatka piersiowa.

Szata i umaszczenie[edytuj]

Sierść jest koloru dojrzałego kasztana lub mahoniowa. Nie sfalowana, tworzy długie, gładkie frędzle; występują tzw.portki i pióro na ogonie.

Zachowanie i charakter[edytuj]

Seter irlandzki jest psem rodzinnym, potrzebującym kontaktu z człowiekiem. Wierny towarzysz zabaw i opiekun dzieci, bardzo cierpliwy. Inteligentny i żywy, potrzebuje zaspokojenia dużej potrzeby ruchu. Nieagresywny wobec obcych i innych zwierząt. Raczej szybko się uczy, ale przy tresurze trzeba być stanowczym, lecz łagodnym. W przypadku tego psa bardzo ważne jest wychowanie pozytywne, bez kar. Wychowane nieodpowiednio mogą uciekać.

Użytkowość[edytuj]

Setery to psy myśliwskie przeznaczone do intensywnej pracy podczas polowania na ptactwo jako psy wystawiające (legawce). Spośród seterów jest najlżejszy i najwyższy, dzięki temu najszybszy. Najdalej ze wszystkich okładający pole, przez to na polowaniu lepiej się sprawdzał przy koniu niż przy pieszym myśliwym.

Zdrowie i pielęgnacja[edytuj]

  • Przeciętna długość życia – 15 lat.
  • Rasa ta jest podatna na dysplazję stawów biodrowych.
  • Szczególną uwagę należy zwracać na higienę uszu – osady mogą być przyczyną stanów zapalnych.
  • Psy tej rasy przejawiają średnie ryzyko do wystąpienia, często tragicznego w skutkach skrętu żołądka.
  • Setery irlandzkie mogą chorować na C.L.A.D – Canine Leukocyte Adhesion Deficiency. Jest to choroba genetyczna, odkryta i zdefiniowana po raz pierwszy dzięki badaniom w Szwecji. Szczeniaki, w wyniku niestarannej selekcji hodowlanej matki i ojca, z których jedno możne być nosicielem choroby, posiadają dwa recesywne geny osłabiające ochronę immunologiczną. Powoduje to szybką śmierć miotu w wyniku np. zakażeń. Obecnie wymaga się przeprowadzenia testów na C.L.A.D i nie dopuszcza się do hodowli psów-nosicieli C.L.A.D. Ten warunek powinien być również przestrzegany w Polsce.
  • PRA rcd1 Progressive Retinal Atrophy – choroba oczu, występująca również u seterów. Zaczyna objawiać się już u szczeniaków w wieku 6 tygodni jako "ślepota nocna", a w wieku 2 lat osobniki dotknięte tą chorobą są już całkowicie ślepe. PRA jest chorobą nieuleczalną. Setery winny mieć robione testy genetyczne na PRA.
  • PRA rcd4 Progressive Retinal Atrophy – inna mutacja powodująca postępujący zanik siatkówki odkryta w 2011 roku. Okres rozwoju choroby jest różny. Odnotowano przypadki w wieku zarówno 4, jak i 10 lat. Szacuje się, że około 30-40% seterów jest nosicielami (carrier) zmutowanego genu.

Przypisy

  1. ↑ a b Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. s. 309.
  2. ↑ Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. s. 155.

Bibliografia[edytuj]

  • Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
  • Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 254. ISBN 83-7073-122-8.
  • Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy "Bellona", 2001. ISBN 83-11-09354-7.

Linki zewnętrzne[edytuj]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Seter_irlandzki&oldid=45111664”