Seter irlandzki

Seter irlandzki

Seter irlandzki
Inne nazwy	Red Setter Irish Red Setter Seter irlandzki mahoniowy
Kraj patronacki	Irlandia
Kraj pochodzenia	Irlandia
Wymiary
Wysokość	60-70 cm
Masa	25-32 kg
Klasyfikacja
FCI	Grupa VII, Sekcja 2, nr wzorca 120
AKC	Sporting
ANKC	Grupa 3 (Gundogs)
CKC	Grupa 1 – Sporting Dogs
KC(UK)	Gundog
NZKC	Gundog
UKC	Gun Dog Breeds
Wzorce rasy
FCI AKC ANKC CKC KC(UK) NZKC UKC

Seter irlandzki – jedna z ras psów, należąca do grupy wyżłów w sekcji wyżłów brytyjskich i irlandzkich, w typie seterów. Według klasyfikacji FCI podlega próbom pracy. Typ wyżłowaty.

Rys historyczny

Seter irlandzki jest kojarzony z Irlandią, jednak wywodzi się z Francji, Hiszpanii oraz Macedonii. Pochodzi od długowłosego spaniela i powstał w wyniku skrzyżowania irlandzkiego spaniela wodnego z seterem angielskim, springer spanielem i pointerierem. W pierwszym okresie rozwoju rasy nie przywiązywano wagi do koloru, lecz zwracano przede wszystkim uwagę na właściwości myśliwskie.

Na początku XVII wieku równie popularne były psy o umaszczeniu białym, biało-czerwonym, biało-żółtym, nawet biało-czarnym, jak i czerwonym. Wszystkie były psami użytkowymi, myśliwskimi, przeszukującymi duże tereny w poszukiwaniu ptactwa. Nazwa "seter irlandzki" po raz pierwszy pojawiła się w druku w roku 1803 (czasopismo "Weteran Sportsmen"). W 1866 utworzono w Anglii klub czerwonego setera irlandzkiego. Od 1882 dopuszczano na prezentację wystawową wyłącznie jednokolorowe, czerwone psy. Spowodowało to niemal całkowite wymarcie wariantu czerwono-białego. The Comittee of The Irish Red Setter Club w Dublinie 29 marca 1885 roku przedstawił standard rasy setera irlandzkiego czerwonego.

Wygląd

• Oczy: od ciemnoorzechowych po ciemnobrązowe; mają kształt migdałów.
• Sierść: średniej długości, włosy proste. Na górnej części ucha, tylnych łapach oraz wzdłuż całego podbrzusza tworzy tzw. pióra.
• Głowa: smukła, podłużna, wyraźnie wysklepiona na wysokości czoła.
• Ogon: dobrze umięśniony, zwęża się ku końcowi, jego nasada znajduje się na wysokości grzbietu.
• Pysk: mocne szczęki o zgryzie nożycowym.
• Łapy: nieduże i mocne o wyraźnie zaznaczonych palcach; palce znajdują się bardzo blisko siebie.
• Ciało: niska klatka piersiowa z przodu wąska o mocno zaznaczonych żebrach.
• Nogi: kończyny przednie powinny być umięśnione i wyprostowane, tylne zaś mocne i masywne.

Budowa

Seter irlandzki

Stop jest u seterów irlandzkich wyraźnie zaznaczony

Długa głowa i długa kufa, przy końcu lekko graniasta; głęboka klatka piersiowa.

Szata i umaszczenie

Sierść jest koloru dojrzałego kasztana lub mahoniowa. Nie sfalowana, tworzy długie, gładkie frędzle; występują tzw.portki i pióro na ogonie.

Zachowanie i charakter

Seter irlandzki jest psem rodzinnym, potrzebującym kontaktu z człowiekiem. Wierny towarzysz zabaw i opiekun dzieci, bardzo cierpliwy. Inteligentny i żywy, potrzebuje zaspokojenia dużej potrzeby ruchu. Nieagresywny wobec obcych i innych zwierząt. Raczej szybko się uczy, ale przy tresurze trzeba być stanowczym, lecz łagodnym. W przypadku tego psa bardzo ważne jest wychowanie pozytywne, bez kar. Wychowane nieodpowiednio mogą uciekać.

Użytkowość

Setery to psy myśliwskie przeznaczone do intensywnej pracy podczas polowania na ptactwo jako psy wystawiające (legawce). Spośród seterów jest najlżejszy i najwyższy, dzięki temu najszybszy. Najdalej ze wszystkich okładający pole, przez to na polowaniu lepiej się sprawdzał przy koniu niż przy pieszym myśliwym.

Zdrowie i pielęgnacja

• Przeciętna długość życia – 15 lat.
• Rasa ta jest podatna na dysplazję stawów biodrowych.
• Szczególną uwagę należy zwracać na higienę uszu – osady mogą być przyczyną stanów zapalnych.
• Psy tej rasy przejawiają średnie ryzyko do wystąpienia, często tragicznego w skutkach skrętu żołądka.
• Setery irlandzkie mogą chorować na C.L.A.D – Canine Leukocyte Adhesion Deficiency. Jest to choroba genetyczna, odkryta i zdefiniowana po raz pierwszy dzięki badaniom w Szwecji. Szczeniaki, w wyniku niestarannej selekcji hodowlanej matki i ojca, z których jedno możne być nosicielem choroby, posiadają dwa recesywne geny osłabiające ochronę immunologiczną. Powoduje to szybką śmierć miotu w wyniku np. zakażeń. Obecnie wymaga się przeprowadzenia testów na C.L.A.D i nie dopuszcza się do hodowli psów-nosicieli C.L.A.D. Ten warunek powinien być również przestrzegany w Polsce.
• PRA rcd1 Progressive Retinal Atrophy – choroba oczu, występująca również u seterów. Zaczyna objawiać się już u szczeniaków w wieku 6 tygodni jako „ślepota nocna”, a w wieku 2 lat osobniki dotknięte tą chorobą są już całkowicie ślepe. PRA jest chorobą nieuleczalną. Setery winny mieć robione testy genetyczne na PRA.
• PRA rcd4 Progressive Retinal Atrophy – inna mutacja powodująca postępujący zanik siatkówki odkryta w 2011 roku. Okres rozwoju choroby jest różny. Odnotowano przypadki w wieku zarówno 4, jak i 10 lat. Szacuje się, że około 30-40% seterów jest nosicielami (carrier) zmutowanego genu.
• Podstawą prawidłowej pielęgnacji setera irlandzkiego powinno być systematyczne czesanie i szczotkowanie sierści, ze szczególnym uwzględnieniem włosa na ogonie i tylnej stronie kończyn.

Bibliografia

• Alderton D., Wybierz psa dla siebie, P. Kozłowski (tłum.), Warszawa: Muza SA, 2011, ISBN 978-83-7495-982-7, OCLC 802562854.
• Rino Falappi: Czworonożni przyjaciele: rasy, pielęgnacja i hodowla psów. Warszawa: Dom Wydawniczy „Bellona”, 2001. ISBN 83-11-09354-7.

• Alain Fournier: Ilustrowana encyklopedia psów rasowych. Warszawa: Carta Blanca. Grupa Wydawnicza PWN, 2012. ISBN 978-83-7705-179-5.
• Eva Maria Krämer: Rasy psów. Warszawa: Oficyna Wydawnicza MULTICO, 1998, s. 254. ISBN 83-7073-122-8.
• Izabela Przeczek: Psy rasowe: pochodzenie, rasy, zachowania. Warszawa: Wydawnictwo SBM, 2016. ISBN 978-83-8059-273-5.

Linki zewnętrzne

• Irish Setter Club of America
• Strona o C.L.A.D, w j. angielskim
• Strona o rcd1-PRA, w j. angielskim
• Strona o PRA rcd4, w j. angielskim. irishsetterhealth.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-21)].