Simon Antoine Jean L’Huillier
Simon Antoine Jean L’Huillier; nazwisko zapisywane też w postaci: L’Huilier, Lhuilier, Lhuillier; (ur. 24 kwietnia 1750 w Genewie, zm. 28 marca 1840, tamże) – szwajcarski matematyk wywodzący się z francuskich hugenotów. Był członkiem polskiego Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Laurenta i Suzanne Constance Matte. Choć był przeznaczony przez rodziców na pastora i ukończył w 1766 Akademię Genewską dużo bardziej pasjonowała go matematyka i została nauczycielem matematyki. W 1777 roku wygra konkurs rozpisany przez Komisję Edukacji Narodowej na napisanie podręcznika do matematyki. W tym samym roku jako nauczyciela matematyki i fizyki dla młodego Adama Jerzego Czartoryskiego zatrudnił go książę Adam Kazimierz Czartoryski. Na dworze Czartoryskich w Puławach pracował też jako bibliotekarz oraz nauczał młodsze dzieci księcia: Marię Wirtemberską i Konstantego Czartoryskiego. W tym czasie pośredniczył w kontaktach między parafią ewangelicko-reformowaną w Warszawie a kościołem kalwińskim w Genewie[1].
W 1788 opuścił służbę u Czartoryskich i powrócił do Genewy[2]. W 1791 został nauczycielem księcia Henryka Lubomirskiego i znów przebywał w Polsce. Do Genewy powrócił na stałe w 1793, gdzie w 1795 został profesorem Akademii Genewskiej, której ostatnim rektorem został w 1798. Po reorganizacji uczelni w 1800 roku nauczał tam matematyki aż przejścia na emeryturę w 1823 roku. Jego uczniem był Jaques Charles Francois Sturm. Do końca życia korespondował z rodziną Czartoryskich[2][1].
Jego prace dotyczyły analizy matematycznej i topologii. Szczególnie zasłużył się uogólnieniem wzoru Eulera dotyczącego grafów planarnych[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Simon Antoine Jean L’Huillier w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- Simon Antoine Jean L’Huillier, Algebra dla Szkół Narodowych, Warszawa 1782
- Simon Antoine Jean L’Huillier, Arytmetyka Dla Szkół Narodowych Trzeci raz wydana, Kraków 1785.
- Simon Antoine Jean L’Huillier, Geometrya Dla Szkoł Narodowych. Cz. 1, Wilno 1796.
- Simon Antoine Jean L’Huillier, Geometria dla szkół narodowych. Cz. 2, Kraków 1785
- Marek Kordos, Szkoła Rycerska i Komisja Edukacji Narodowej, „Delta” 9 (508) 2016