Skala Bortle’a

Skala Bortle’a – skala używana do szacunkowej oceny jakości nocnego nieba podczas obserwacji astronomicznych. Po raz pierwszy opisana przez Johna E. Bortle’a w lutym 2001, w czasopiśmie Sky & Telescope.

Alternatywą dla skali Bortle’a jest podanie jasności najsłabszych gwiazd widocznych danej nocy. Nie jest to jednak metoda obiektywna, ponieważ zależy również od wzroku obserwatora.

Klasa	Niebo	WGGO	Przybliżona wartość SQM mag/arcsec2	Szczegóły	Kolor
1	doskonale ciemne niebo	7,6–8,0	21,7–22,0	Światło zodiakalne jest widoczne i kolorowe Przeciwblask jest widoczny widoczny jest pas zodiakalny Poświata niebieska jest dobrze widoczna regiony Drogi Mlecznej opodal Gwiazdozbioru Skorpiona i Strzelca rzucają wyraźne cienie wiele konstelacji, szczególnie tych słabszych, jest ledwo rozpoznawalnych pośród dużej liczby gwiazd wiele gromad Messiera i kulistych jest widocznych gołym okiem M33 (galaktyka trójkąta) to obiekt, który można bezpośrednio zobaczyć gołym okiem Widoczność graniczna obiektów obserwowanych przy pomocy reflektoru o śr. 32 cm wynosi 17,5 mag (z wysiłkiem) Wenus i Jowisz wpływają na adaptację do ciemności nieoświetlone obiekty na ziemi właściwie niewidoczne W krajach rozwiniętych właściwie nieosiągalna	czarne
2	typowe dobrze ciemne niebo	7,1–7,5	21,5–21,7	światło zodiakalne jest wyraźnie żółtawe i wystarczająco jasne, aby rzucać cienie o zmierzchu i świcie poświata niebieska może być słabo widoczna w pobliżu horyzontu chmury są widoczne w postaci ciemnych "dziur" na tle nieba otoczenie jest ledwo widoczne na tle nieba dostrzegalnych jest wiele struktur w letniej Drodze Mlecznej wiele obiektów Messiera i gromad kulistych jest widocznych gołym okiem M33 można z łatwością dostrzec gołym okiem Widoczność graniczna (reflektor 32cm) wynosi 16,5	szare
3	niebo wiejskie	6,6–7,0	21,3–21,5	światło zodiakalne występuje wiosną i jesienią, a kolor jest nadal widoczny widoczne na horyzoncie niewielkie zanieczyszczenie światłem chmury są oświetlone w pobliżu horyzontu i ciemne nad głową bezpośrednie otoczenie jest słabo widoczne w letniej Drodze Mlecznej wciąż widać dużo struktur M15, M4, M5 i M22 to obiekty widoczne gołym okiem M33 jest dobrze widoczny przy zastosowaniu metody zerkania Widoczność graniczna (reflektor 32cm) wynosi 16	niebieskie
4	niebo wiejskie przechodzące w podmiejskie	6,1–6,5	20,4–21,3	światło zodiakalne jest nadal widoczne, ale nie rozciąga się w połowie drogi do zenitu o zmierzchu lub o świcie "czapy" zanieczyszczenia światłem widoczne w kilku kierunkach chmury są oświetlone w kierunkach źródeł światła, ciemne nad głową otoczenie jest dobrze widoczne, nawet z daleka Droga Mleczna wysoko nad horyzontem wciąż robi wrażenie, ale brakuje jej szczegółowych struktur M33 jest trudno dostrzegalny przy stosowaniu zerkania; widoczny tylko gdy znajduje się wysoko na niebie Widoczność graniczna (reflektor 32cm) wynosi 15,5	Zielone/żółte
5	podmiejskie niebo	5,6–6,0	19,1–20,4	jedynie niewielkie "ślady" światła zodiakalnego są widoczne podczas najlepszych nocy jesienią i wiosną zanieczyszczenie światłem jest widoczne w większości, jeśli nie we wszystkich kierunkach chmury są zauważalnie jaśniejsze niż niebo Droga Mleczna jest bardzo słaba lub niewidoczna w pobliżu horyzontu, a w górnej części wygląda na "wyczyszczoną" ciemniejsze nieba wyglądają podobnie podczas pierwszej / ostatniej kwadry, ale z tą różnicą, że niebo jest ciemnoniebieskie Widoczność graniczna (reflektor 32cm) wynosi 15	pomarańczowe
6	jasne podmiejskie niebo	5,1–5,5	18,0–19,1	światło zodiakalne jest niewidoczne zanieczyszczenie światłem powoduje, że niebo w promieniu 35 ° od horyzontu świeci na szaro-biało chmury na całym niebie wydają się dość jasne nawet wysokie chmury (cirrus) wydają się jaśniejsze niż tło nieba otoczenie jest dobrze widoczne Droga Mleczna jest widoczna tylko w pobliżu zenitu M33 jest niewidoczna, M31 jest słabo widoczna Widoczność graniczna (reflektor 32cm) wynosi 14,5	czerwone
7	niebo podmiejskie przechodzące w miejskie	4,6–5,0		zanieczyszczenie światłem powoduje, że całe niebo ma popielatobiałą poświatę silne źródła światła są widoczne we wszystkich kierunkach chmury są jasno oświetlone Droga Mleczna jest prawie lub całkowicie niewidoczna M31 i M44 można dostrzec, ale bez szczegółów przez teleskop, najjaśniejsze obiekty Messiera zupełnie nie przedstawiają swojej prawdziwej "natury" ciemniejsze nieba wyglądają podobnie podczas pełni księżyca, ale z tą różnicą, że niebo jest niebieskie Widoczność graniczna (reflektor 32cm) wynosi 14	czerwone
8	niebo miejskie	4,1–4,5	<18,0	niebo jest jasnoszare lub pomarańczowe - można z łatwością czytać Wiele gwiazd tworzących zarysy gwiazdozbiorów jest niewidocznych. M31 i M44 są ledwo zauważane przez doświadczonego obserwatora w dobre noce nawet za pomocą teleskopu można wykryć tylko jasne obiekty Messiera Widoczność graniczna (reflektor 32cm) wynosi 13	białe
9	niebo w centrum miasta	4,0		Niebo jest doskonale oświetlone wiele gwiazd tworzących konstelacje jest niewidocznych, a wiele słabszych konstelacji jest niewidocznych poza Plejadami, żaden obiekt Messiera nie jest widoczny gołym okiem jedynymi obiektami do obserwowania są Księżyc, planety oraz kilka z najjaśniejszych gromad gwiazd	białe

Zobacz też

• park ciemnego nieba

Bibliografia

• ArturA. Lech ArturA., Skala Bortle’a [online], ciemneniebo.pl [dostęp 2023-01-23] .