Smaragdina xanthaspis

	Smaragdina xanthaspis
	(Germar, 1824)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Rodzina	stonkowate
Podrodzina	zmróżki
Plemię	Clytrini
Podplemię	Clytrina
Rodzaj	szmaragdówka
Gatunek	Smaragdina xanthaspis
Synonimy
	Clythra xanthaspis Germar, 1824; Clytra xanthaspis Germar, 1824; Gynandrophthalma xanthaspis (Germar, 1824); Cyaniris thoracica Küster, 1846; Cyaniris bicoloripes Pic, 1922;
	Clythra xanthaspis Germar, 1824; Clytra xanthaspis Germar, 1824; Gynandrophthalma xanthaspis (Germar, 1824); Cyaniris thoracica Küster, 1846; Cyaniris bicoloripes Pic, 1922;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Smaragdina xanthaspis – gatunek chrząszcza z rodziny stonkowatych i podrodziny zmróżek. Zamieszkuje Europę i Azję Zachodnią.

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1824 roku przez Ernsta Friedricha Germara pod nazwą Clythra xanthaspis^[1].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Chrząszcz o ciele długości od 4,5 do 6 mm. Głowa jest czarna z metalicznym połyskiem. Na czole gęsto wyrastają długie, sterczące włoski. Czułki są czarne z żółtymi członami od pierwszego do czwartego i żółtymi tylnymi krawędziami członów środkowych. Przedplecze jest metalicznie granatowe z szeroko obrzeżonymi żółto lub pomarańczowo krawędziami bocznymi, wyraźnie, głęboko, acz stosunkowo rzadko punktowane. Pokrywy są jednolicie metalicznie granatowe, gęsto okryte silnym i głębokim punktowaniem, układającym się w nieregularne rzędy podłużne, przy szwie wydzielające po dwa lekko sklepione międzyrzędy. Odnóża są głównie żółte do pomarańczowych, jedynie biodra i nasady ud mają czarny kolor. Odwłok u samicy wyróżnia się od tego u samca obecnością dołeczka na ostatnim sternicie^[2].

Ekologia i występowanie[edytuj | edytuj kod]

Osobniki dorosłe polifagicznymi są foliofagami żerującymi na liściach drzew, krzewów i roślin zielnych. Wśród ich roślin żywicielskich wymieniane są brzoza brodawkowata, dęby, głóg jednoszyjkowy, topola osika, wierzby, dziurawce, koniczyny, lotosy, przeloty, szczawie i traganki. Larwy odżywiają się martwymi liśćmi^[3]. Aktywne osobniki dorosłe obserwuje się od maja do lipca^[4].

Gatunek palearktyczny, znany z Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Serbii, Czarnogóry, Albanii, Macedonii Północnej, Grecji, europejskiej części Rosji, europejskiej i anatolijskiej części Turcji, Syrii i Izraela^[1]. Z Polski podany błędnie w XIX wieku^[4]. Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony został jako gatunek zagrożony wymarciem (EN)^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 6. Chrysomeloidea, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2010, s. 575-579, ISBN 978-87-88757-84-2 .
↑ Andrzej Warchałowski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 94 Stonkowate - Chrysomelidae. Część ogólna i podrodziny Donaciinae, Orsodacninae, Criocerinae, Clytrinae, Cryptocephalinae, Lamprosomatidae, Eumolpinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1971, s. 63-66.
↑ W.N. Ellis: Smaragdina xanthaspis (Germar, 1824). [dostęp 2024-05-26].
↑ ^a ^b B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1990.
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[cpc-1] IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 6. Chrysomeloidea, Stenstrup, Denmark: Apollo Books, 2010, s. 575-579, ISBN 978-87-88757-84-2 .

[Warchalowski-2] Andrzej Warchałowski: Klucze Do Oznaczania Owadów Polski: cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera: z. 94 Stonkowate - Chrysomelidae. Część ogólna i podrodziny Donaciinae, Orsodacninae, Criocerinae, Clytrinae, Cryptocephalinae, Lamprosomatidae, Eumolpinae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1971, s. 63-66.

[Ellis-3] W.N. Ellis: Smaragdina xanthaspis (Germar, 1824). [dostęp 2024-05-26].

[Burakowskietal-4] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Stonkowate – Chrysomelidae, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (16), 1990.

[Farkacetal-5] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]