Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego w Timișoarze

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego
Саборна црква Вазнесења Господњег
TM-II-m-A-06173
katedra
ilustracja
Państwo

 Rumunia

Miejscowość

Timișoara

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Serbski Kościół Prawosławny

Eparchia

eparchia timișoarska

sobór katedralny

od 1745

Wezwanie

Wniebowstąpienie Pańskie

Wspomnienie liturgiczne

40. dzień po Passze

Położenie na mapie Rumunii
Mapa konturowa Rumunii, po lewej znajduje się punkt z opisem „Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego”
45°45′28,58″N 21°13′40,46″E/45,757938 21,227905

Sobór Wniebowstąpienia Pańskiego, znany również jako Serbska Katedra Prawosławna (rum. Catedrala Ortodoxă Sârbă)[a] – prawosławny sobór katedralny w Timișoarze, katedra eparchii timișoarskiej Serbskiego Kościoła Prawosławnego. Znajduje się w historycznym centrum miasta, pomiędzy Placem Zjednoczenia (Piața Unirii) a ulicą Emanuila Ungureanu, ku której jest zwrócony elewacją frontową. W sąsiedztwie soboru znajdują się budynki administracyjne eparchii - kompleks zabudowań Serbskiego Kościoła Prawosławnego zajmuje całą zachodnią pierzeję placu[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Społeczność serbska żyła w Timișoarze (wcześniej Temesvarze) od wielu stuleci. Serbski Kościół Prawosławny prowadził w mieście parafię św. Jerzego. Cerkiew pod tym wezwaniem istniała do 1737 r., gdy została zniszczona w pożarze miasta[1]. Budowę soboru Wniebowstąpienia Pańskiego rozpoczęto w 1745 r. i ukończono trzy lata później, gdy biskupem temesvarskim w jurysdykcji Serbskiego Kościoła Prawosławnego był Jerzy (Popović). Przez pierwsze dekady cerkiew nie posiadała wież, które dobudowano w 1791 r.[1] Do 1864 r. był to sobór katedralny wspólny dla prawosławnych Serbów i Rumunów[1]. W wymienionym roku utworzona została etnicznie rumuńska metropolia siedmiogrodzka[2] i ze świątyni korzystali już odtąd tylko Serbowie. Wygląd świątyni nie ulegał zmianom na przestrzeni wieków. W 1964 r. sobór został wpisany do rejestru zabytków kultury Rumunii[1].

Pierwszy ikonostas dla soboru wykonali ikonograf Stefan Tenecki i nieznany rzeźbiarz. W 1843 r. na jego miejsce wstawiono nowy, wyrzeźbiony przez Mihaila Janicia, z ikonami Konstantina Danila[1].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Dla odróżnienia od katedry rumuńskiej - soboru Trzech Świętych Hierarchów w jurysdykcji Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Zdravko Elez, Темишвар духовни центар Срба у Румунији [online], TAMO DALEKO, 27 grudnia 2020 [dostęp 2023-11-03] (serb.).
  2. B. Jelavich, Historia Bałkanów. T. I: Wiek XVIII i XIX, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005, ss.316–319.