Marianna Lanckorońska: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m poprawa linków |
m int. |
||
| (Nie pokazano 34 wersji utworzonych przez 19 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Szlachcic infobox |
|||
'''Marianna Lanckorońska ze Świdzińskich''' ([[1737]]—[[1826]]), kasztelanowa połaniecka, po ukończeniu pensji w [[Warszawa|Warszawie]], wyszła za mąż za Stanisława Piotra Lanckorońskiego ([[1721]]-[[1760]]), kasztelana połanieckiego, z którym zamieszkała na [[Podole|Podolu]]. Po śmierci męża przeniosła się do województw środkowych, gdzie zastała ją [[Konfederacja barska]]. Przebywała w [[Cieszyn]]ie, siedzibie generalicji. Łącznie z całą rodziną energicznie popierała konfederatów, ofiarnie składając na wspólnym ołtarzu swe siły i mienie. Po rozwiązaniu Konfederacji przeniosła się do [[Gdańsk]]a, by nie prosić o przebaczenie królewskie, a dopiero [[1775]] przeniosła się do Warszawy. Resztę jej życia wypełniała praca charytatywna, m. i. w dużej mierze przyczyniła się do założenia [[Instytut Głuchoniemych w Warszawie|Instytutu dla Głuchoniemych w Warszawie]]. Znana z cnót obywatelskich, stawiana na wzór niewiasty polskiej w czasach stanisławowskich i napoleońskich. |
|||
|imię = Marianna Świdzińska |
|||
|wszystkie imiona = |
|||
|imię oryginalne = |
|||
|grafika = Maryanna z Szwidzińskich Lanckorońska Kasztelanowa Połaniecka (44410) (cropped).jpg |
|||
|opis grafiki = |
|||
|herb = POL COA Półkozic.svg |
|||
|opis herbu = [[Półkozic]] |
|||
|tytuł = |
|||
|dynastia = |
|||
|rodzina = Świdzińscy h. [[Półkozic]] |
|||
|data urodzenia = 21 listopada 1737 |
|||
|miejsce urodzenia = [[Sulgostów]] |
|||
|data śmierci = 28 marca 1826 |
|||
|miejsce śmierci = [[Warszawa]] |
|||
|ojciec = [[Stanisław Antoni Świdziński|Stanisław Świdziński]] |
|||
|matka = Marianna Dziulanka |
|||
|mąż = [[Stanisław Piotr Lanckoroński]] |
|||
|żona = |
|||
|dzieci = |
|||
|rodzeństwo = |
|||
|faksymile = |
|||
|opis faksymile = |
|||
|odznaczenia = |
|||
|commons = Category:Maria Lanckorońska |
|||
}} |
|||
'''Marianna Lanckorońska ze Świdzińskich''' (ur. [[21 listopada]] [[1737]], zm. [[28 marca]] [[1826]]) – kasztelanowa połaniecka, filantropka. |
|||
== Życiorys == |
|||
{{Biografia stub}} |
|||
[[Plik:Marianna ze Świdzińskich Lanckorońska.jpg|mały|lewo|Marianna w młodości]] |
|||
Była córką [[Stanisław Antoni Świdziński|Stanisława Świdzińskiego]], wojewody bracławskiego i Marianny Dziulanki. Po ukończeniu pensji w [[Warszawa|Warszawie]],na życzenie ojca, wyszła za mąż za wdowca Stanisława Piotra Lanckorońskiego kasztelana [[połaniec]]kiego. Ślub odbył się 26 lipca 1752 r. w [[Sulgostów|Sulgostowie]]. Po ślubie wyjechała do [[Jagielnica (Ukraina)|Jagielnicy]], majątku męża na [[Podole|Podolu]], gdzie przebywała do jego śmierci, która nastąpiła 18 grudnia 1760 r. Lanckoroński zapisał żonie Jagielnicę w dożywocie. Po śmierci męża przeniosła się do województw środkowych, gdzie zastała ją [[Konfederacja barska]]. Przebywała w [[Cieszyn]]ie, siedzibie generalicji. Z całą rodziną stanęła po stronie konfederatów. W początkach września 1770, poo rozwiązaniu Konfederacji przeniosła się z Granowskimi do [[Gdańsk]]a, by uniknąć konsekwencji za zdradę wobec panującej rodziny królewskiej. W Gdańsku zaprzyjaźniła się z [[Barbara Urszula Sanguszkowa|Barbarą Sanguszko]]. Dopiero w roku 1775 przeniosła się do [[Warszawa|Warszawy]], zamieszkując w pałacu Sanguszków z (owdowiałą) siostrą Boną. Zajęła się działalnością filantropijną, wspomagając kościoły, klasztory, szpitale, ubogich i potrzebujących pomocy. Marianna z siostrą i Barbarą Sanguszkową zyskały przez to w mieście i na dworze królewskim miano "trójcy świętych pań". W domu Lanckorońskiej powstała inicjatywa kwest wielkanocnych na rzecz ubogich. Jej kierownikiem duchowym był pijar ksiądz [[Jakub Falkowski]], założyciel i rektor [[Instytut Głuchoniemych w Warszawie|Instytutu Głuchoniemych w Warszawie]], do którego budowy Lanckorońska przyczyniła się donacją finansową w 1826. |
|||
W okresie Księstwa Warszawskiego salon Lanckorońskiej gościł ważne postacie życia publicznego, takie jak [[Tadeusz Czacki]] czy jej przyjaciel [[Kajetan Koźmian]]. Lanckorońska opiekowała się i otaczała się młodzieżą, m.in. córkami po zmarłym bracie Ignacym i [[Klementyna Hoffmanowa|Klementyną Hoffmanową]]. W 1819 pisarka ofiarowała jej jedną z pierwszych swych książek „Pamiątka po dobrej matce”. |
|||
==Źródła== |
|||
Lanckorońska była aktywna do końca życia. Zmarła po krótkiej chorobie 28 marca 1826 r. w domu Misjonarzy w Warszawie. W pogrzebie wzięło udział wielu warszawiaków, a mowę wygłosił ksiądz Falkowski. |
|||
== Bibliografia == |
|||
* {{Cytuj |autor = Helena Wereszycka |tytuł = Marianna Lanckorońska (z domu Świdzińska) |data dostępu = 2021-10-07 |opublikowany = Internetowy [[Polski Słownik Biograficzny]] |url = http://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/marianna-lanckoronska-ze-swidzinskich |język = pl}} |
|||
* Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924-1927) |
* Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924-1927) |
||
* Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939) |
* Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939) |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Działacze społeczni|Lanckorońska ze Świdzińskich, Marianna]] |
|||
[[Kategoria:Lanckorońscy|Lanckorońska ze Świdzińskich, Marianna]] |
|||
{{SORTUJ:Lanckorońska ze Świdzińskich, Marianna}} |
|||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Lanckorońscy herbu Zadora|Maria Lanckorońska]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Ludzie związani z Warszawą (Królestwo Kongresowe)]] |
||
[[Kategoria:Polscy działacze społeczni]] |
|||
[[Kategoria:Świdzińscy herbu Półkozic]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1737]] |
|||
[[Kategoria:Zmarli w 1826]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 19:56, 23 sie 2022
_(cropped).jpg)
| |
 Półkozic | |
| Rodzina |
Świdzińscy h. Półkozic |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
21 listopada 1737 |
| Data i miejsce śmierci |
28 marca 1826 |
| Ojciec | |
| Matka |
Marianna Dziulanka |
| Mąż | |
Marianna Lanckorońska ze Świdzińskich (ur. 21 listopada 1737, zm. 28 marca 1826) – kasztelanowa połaniecka, filantropka.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była córką Stanisława Świdzińskiego, wojewody bracławskiego i Marianny Dziulanki. Po ukończeniu pensji w Warszawie,na życzenie ojca, wyszła za mąż za wdowca Stanisława Piotra Lanckorońskiego kasztelana połanieckiego. Ślub odbył się 26 lipca 1752 r. w Sulgostowie. Po ślubie wyjechała do Jagielnicy, majątku męża na Podolu, gdzie przebywała do jego śmierci, która nastąpiła 18 grudnia 1760 r. Lanckoroński zapisał żonie Jagielnicę w dożywocie. Po śmierci męża przeniosła się do województw środkowych, gdzie zastała ją Konfederacja barska. Przebywała w Cieszynie, siedzibie generalicji. Z całą rodziną stanęła po stronie konfederatów. W początkach września 1770, poo rozwiązaniu Konfederacji przeniosła się z Granowskimi do Gdańska, by uniknąć konsekwencji za zdradę wobec panującej rodziny królewskiej. W Gdańsku zaprzyjaźniła się z Barbarą Sanguszko. Dopiero w roku 1775 przeniosła się do Warszawy, zamieszkując w pałacu Sanguszków z (owdowiałą) siostrą Boną. Zajęła się działalnością filantropijną, wspomagając kościoły, klasztory, szpitale, ubogich i potrzebujących pomocy. Marianna z siostrą i Barbarą Sanguszkową zyskały przez to w mieście i na dworze królewskim miano "trójcy świętych pań". W domu Lanckorońskiej powstała inicjatywa kwest wielkanocnych na rzecz ubogich. Jej kierownikiem duchowym był pijar ksiądz Jakub Falkowski, założyciel i rektor Instytutu Głuchoniemych w Warszawie, do którego budowy Lanckorońska przyczyniła się donacją finansową w 1826.
W okresie Księstwa Warszawskiego salon Lanckorońskiej gościł ważne postacie życia publicznego, takie jak Tadeusz Czacki czy jej przyjaciel Kajetan Koźmian. Lanckorońska opiekowała się i otaczała się młodzieżą, m.in. córkami po zmarłym bracie Ignacym i Klementyną Hoffmanową. W 1819 pisarka ofiarowała jej jedną z pierwszych swych książek „Pamiątka po dobrej matce”.
Lanckorońska była aktywna do końca życia. Zmarła po krótkiej chorobie 28 marca 1826 r. w domu Misjonarzy w Warszawie. W pogrzebie wzięło udział wielu warszawiaków, a mowę wygłosił ksiądz Falkowski.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Helena Wereszycka, Marianna Lanckorońska (z domu Świdzińska) [online], Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-10-07] (pol.).
- Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924-1927)
- Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934-1939)