Antoine de Jussieu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
PYTEK (dyskusja | edycje)
m nowy artykuł
 
Usunięcie odwołania do pliku Antoine_de_Jussieu_-_Fresque_des_Lyonnais_4_(cropped).jpg, ponieważ użytkownik Krd skasował go z Commons
 
(Nie pokazano 32 wersji utworzonych przez 23 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Biogram infobox
'''Antoine de Jussieu''', botanik francuski, ( ur. [[6 czerwca]] [[1686]] w [[Lyon]]ie, zm. [[22 kwietnia]] [[1758]] w [[Paryż]]u), profesor botaniki i dyrektor ogrodu botanicznego w [[Paryż]]u. Napisał: „Discours sur les progrès de la botanique” ([[1718]]) i i. Dwaj jego bracia [[Bernard de Jussieu|Bernard]] i [[Joseph de Jussieu]] odznaczyli się również jako botanicy.
|imię i nazwisko = Antoine de Jussieu
|grafika =
|opis grafiki =
|alt grafiki =
|data urodzenia = [[6 lipca]] [[1686]]
|miejsce urodzenia = [[Lyon]]
|data śmierci = [[22 kwietnia]] [[1758]]
|miejsce śmierci = [[Paryż]]
|zawód = lekarz, botanik, paleontolog
|narodowość = [[Francuzi|Francuz]]
|rodzice = Laurent de Jussieu, Lucie Cousin
|krewni i powinowaci = [[Bernard de Jussieu]], Christophle de Jussieu , Isaac de Jussieu, [[Joseph de Jussieu]] (bracia), Marie de Jussieu (siostra), [[Antoine Laurent de Jussieu]] (bratanek)
|odznaczenia =
|commons = Category:Antoine de Jussieu
}}
'''Antoine de Jussieu''' (ur. 6 lipca 1686 w [[Lyon]]ie, zm. 22 kwietnia 1758 w [[Paryż]]u) – botanik i paleontolog francuski, profesor botaniki i dyrektor ogrodu botanicznego w [[Paryż]]u. Najstarszy z rodziny [[de Jussieu]], francuskich pionierów botaniki z XVIII i XIX wieku.


Syn Lucie Cousin i Laurenta de Jussieu<ref>{{Cytuj | tytuł = Antoine de Jussieu | url = https://prabook.com/web/antoine.de_jussieu/3756845 | opublikowany = Prabook | język = en}}</ref>. Jego ojciec był aptekarzem. Najstarszy brat Antoine'a, Christophle, również został mistrzem aptekarskim i opublikował traktat o [[teriak|driakwi]]. Antoine studiował na [[Uniwersytet w Montpellier|Uniwersytecie w Montpellier]] u [[Pierre Magnol|Pierre'a Magnola]]. Po uzyskaniu stopnia [[Doktor (stopień naukowy)|doktora]] medycyny w 1707 przeniósł się do [[Paryż]]a, studiować u [[Joseph Pitton de Tournefort|Josepha de Tourneforta]]. Ten niedługo potem zmarł, a jego następca na stanowisku profesora, czyli kierownika królewskiego ogrodu botanicznego Jardin du Roi ([[Jardin des plantes]]), [[Antoine-Tristan Danty d'Isnard]], w 1710 zrezygnował z funkcji. Wtedy stanowisko to objął de Jussieu i pozostał na nim do śmierci. Po zostaniu profesorem Antoine de Jussieu z młodszym bratem, [[Bernard de Jussieu|Bernardem]], odbył podróże po Portugalii, Hiszpanii i południowej Francji. Bernarda zresztą sprowadził do Paryża w celu jego dalszej edukacji. Po pewnym czasie przekazał mu też część obowiązków w rozwijaniu ogrodu botanicznego. Sam zajmował się ogrodem królewskim i wykładami. Prowadził też praktykę lekarską, która zapewniała większy dochód{{r|fas}}, ale leczył głównie biednych<ref name=eb>{{Cytuj | tytuł = Encyclopædia Britannica | url = https://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Jussieu,_De | data = 1911 | rozdział = Jussieu, De}}</ref>. Publikował dużo, m.in. „Discours sur les progrès de la botanique au jardin royal de Paris, suivi d'une introduction à la connaissance des plantes”, ale z jego opisów botanicznych większe znaczenie miał tylko dotyczący [[kawowiec|kawowca]]<ref name="fas">{{Cytuj | tytuł = Dictionary of Scientific Biography | wolumin = 7 | wydawca = Charles Scribner's Sons | data = 1981 | s = 196 | język = en | autor r = Frans A. Stafleu | rozdział = Jussieu, Adrien Henri Laurent de}}</ref> (pod nazwą ''Jasminum arabicanum''<ref>{{Cytuj | autor = Gérard Debry | tytuł = Coffee and Health | miejsce = Paryż | wydawca = John Libbey Eurotext | data = 1994 | s = 11 | isbn = 2-7420-0037-2 | język = en}}</ref>). Promował też jego uprawę we francuskich koloniach. Jako pierwszy sugerował wyróżnianie [[takson]]u łączącego tradycyjnie wyróżniane [[grzyby]] ([[grzyby kapeluszowe]]) i [[porosty]], podkreślając odrębność grzybów od roślin, choć wciąż traktując jako ich klasę, a nie osobne królestwo. Rozpoznał także [[skamieniałości]] paproci w [[węgiel kamienny|węglu]] i zwierzęcy charakter skamieniałości [[amonity|amonitów]]. Oprócz własnych prac, opublikował również pośmiertne wydanie „[[Plantae per Galliam, Hispaniam et Italiam observatae]]” [[Jacques Barrelier|Jacques'a Barreliera]] i trzecie wydanie „[[Institutiones rei herbariae]]” Tourneforta{{r|fas}}. Opisane przez niego taksony są oznaczane skrótem '''Ant.Juss<ref name="ipni">{{Cytuj | tytuł = Jussieu, Antoine de (1686-1758)| url = https://www.ipni.org/a/4595-1 | opublikowany = International Plant Names Index | język = en}}</ref>.'''
{{Biografia stub}}


== Przypisy ==
[[Kategoria:Francuscy botanicy|Jussieu, Antoine de]]
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Urodzeni w 1686|Jussieu, Antoine de]]
[[Kategoria:Zmarli w 1758|Jussieu, Antoine de]]


{{Kontrola autorytatywna}}
[[de:Antoine de Jussieu]]

[[en:Antoine de Jussieu]]
[[es:Antoine de Jussieu]]
{{SORTUJ:Jussieu, Antoine de}}
[[Kategoria:Francuscy botanicy]]
[[fr:Antoine de Jussieu]]
[[Kategoria:Francuscy paleontolodzy]]
[[pt:Antoine de Jussieu]]
[[Kategoria:Członkowie Francuskiej Akademii Nauk]]
[[ro:Antoine de Jussieu]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Lyonie]]
[[sv:Antoine de Jussieu]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1686]]
[[Kategoria:Zmarli w 1758]]

Aktualna wersja na dzień 12:00, 21 sty 2024

Antoine de Jussieu
Data i miejsce urodzenia

6 lipca 1686
Lyon

Data i miejsce śmierci

22 kwietnia 1758
Paryż

Zawód, zajęcie

lekarz, botanik, paleontolog

Narodowość

Francuz

Rodzice

Laurent de Jussieu, Lucie Cousin

Krewni i powinowaci

Bernard de Jussieu, Christophle de Jussieu , Isaac de Jussieu, Joseph de Jussieu (bracia), Marie de Jussieu (siostra), Antoine Laurent de Jussieu (bratanek)

Antoine de Jussieu (ur. 6 lipca 1686 w Lyonie, zm. 22 kwietnia 1758 w Paryżu) – botanik i paleontolog francuski, profesor botaniki i dyrektor ogrodu botanicznego w Paryżu. Najstarszy z rodziny de Jussieu, francuskich pionierów botaniki z XVIII i XIX wieku.

Syn Lucie Cousin i Laurenta de Jussieu[1]. Jego ojciec był aptekarzem. Najstarszy brat Antoine'a, Christophle, również został mistrzem aptekarskim i opublikował traktat o driakwi. Antoine studiował na Uniwersytecie w Montpellier u Pierre'a Magnola. Po uzyskaniu stopnia doktora medycyny w 1707 przeniósł się do Paryża, studiować u Josepha de Tourneforta. Ten niedługo potem zmarł, a jego następca na stanowisku profesora, czyli kierownika królewskiego ogrodu botanicznego Jardin du Roi (Jardin des plantes), Antoine-Tristan Danty d'Isnard, w 1710 zrezygnował z funkcji. Wtedy stanowisko to objął de Jussieu i pozostał na nim do śmierci. Po zostaniu profesorem Antoine de Jussieu z młodszym bratem, Bernardem, odbył podróże po Portugalii, Hiszpanii i południowej Francji. Bernarda zresztą sprowadził do Paryża w celu jego dalszej edukacji. Po pewnym czasie przekazał mu też część obowiązków w rozwijaniu ogrodu botanicznego. Sam zajmował się ogrodem królewskim i wykładami. Prowadził też praktykę lekarską, która zapewniała większy dochód[2], ale leczył głównie biednych[3]. Publikował dużo, m.in. „Discours sur les progrès de la botanique au jardin royal de Paris, suivi d'une introduction à la connaissance des plantes”, ale z jego opisów botanicznych większe znaczenie miał tylko dotyczący kawowca[2] (pod nazwą Jasminum arabicanum[4]). Promował też jego uprawę we francuskich koloniach. Jako pierwszy sugerował wyróżnianie taksonu łączącego tradycyjnie wyróżniane grzyby (grzyby kapeluszowe) i porosty, podkreślając odrębność grzybów od roślin, choć wciąż traktując jako ich klasę, a nie osobne królestwo. Rozpoznał także skamieniałości paproci w węglu i zwierzęcy charakter skamieniałości amonitów. Oprócz własnych prac, opublikował również pośmiertne wydanie „Plantae per Galliam, Hispaniam et Italiam observataeJacques'a Barreliera i trzecie wydanie „Institutiones rei herbariae” Tourneforta[2]. Opisane przez niego taksony są oznaczane skrótem Ant.Juss[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Antoine de Jussieu [online], Prabook (ang.).
  2. a b c Frans A. Stafleu, Jussieu, Adrien Henri Laurent de, [w:] Dictionary of Scientific Biography, t. 7, Charles Scribner's Sons, 1981, s. 196 (ang.).
  3. Jussieu, De, [w:] Encyclopædia Britannica, 1911.
  4. Gérard Debry, Coffee and Health, Paryż: John Libbey Eurotext, 1994, s. 11, ISBN 2-7420-0037-2 (ang.).
  5. Jussieu, Antoine de (1686-1758) [online], International Plant Names Index (ang.).