Borisav Stanković

Borisav Stanković

Борисав Станковић

Bora

Pomnik Bory Stankovicia we Vranju
Data i miejsce urodzenia	31 marca 1876 Vranje
Data i miejsce śmierci	22 października 1927 Belgrad
Narodowość	serbska
Język	serbski
Alma Mater	Uniwersytet w Belgradzie
Dziedzina sztuki	literatura
Epoka	realizm
Muzeum artysty	Vranje
Ważne dzieła
Nieczysta krew (1910)

Borisav Stanković, cyr. Борисав Станковић (ur. 31 marca 1876 we Vranju, zm. 22 października 1927 w Belgradzie) – serbski pisarz.

Życiorys

Pochodził z rodziny rzemieślniczej, był synem Stojana i Vaski. W dzieciństwie stracił oboje rodziców i był wychowywany przez babkę Zlatę. Kształcił się początkowo we Vranju, a następnie w 1902 ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Belgradzie. Po śmierci babki zdecydował się sprzedać dom we Vranju, do którego już nigdy nie powrócił. Po zakończeniu studiów wyjechał do Paryża. Powrócił do Belgradu, gdzie początkowo pracował w redakcji czasopisma Delo, a następnie jako urzędnik w ministerstwie finansów. W czasie I wojny światowej przebywał w Niszu, a następnie w Czarnogórze, gdzie został aresztowany przez Austriaków i umieszczony w obozie jenieckim w Dervencie (Bośnia). Po powrocie do Belgradu pisał felietony dla czasopisma Beogradske Novine, wydawanego w czasie okupacji austriackiej. Po zakończeniu wojny pracował w ministerstwie edukacji. Zmarł w swoim domu w Belgradzie, 24 października 1927 został pochowany na Nowym Cmentarzu w Belgradzie.

Był żonaty (żona Angelina z d. Milutinović), miał trzy córki.

Twórczość

Pierwsze utwory Stanković pisał w czasie nauki w gimnazjum we Vranju. Najbardziej znanym dziełem Stankovicia pozostaje wydana w 1910 powieść Nieczysta krew, przedstawiająca sytuację młodej kobiety, żyjącej na serbskiej wsi, która nie potrafi wydobyć się z ograniczeń narzuconych przez lokalną obyczajowość. Temat życia na serbskiej prowincji dominował także w innych popularnych utworach pisarza, jak Koštana - opowieść o młodej Cygance, której miłosne podboje dezorganizują życie miasteczka. Realistyczne opowieści Stankovicia przedstawiają wyrazistych i silnych bohaterów, którzy konfrontują się z tradycją i zmianami cywilizacyjnymi.

• 1894: Majka na grobu svoga jedinca.
• 1899: Iz starog jevanđelja.
• 1902: Koštana, „Komad iz vranjskog života u četiri čina s pevanjem“.
• 1902: Božji ljudi.
• 1902: Stari dani.
• 1907: Pokojnikova žena.
• 1910: Nečista krv.
• 1921: Njegova Belka.
• 1928: Drame.
• 1928: Gazda Mladen.
• 1929: Pod okupacijom.
• 1956: Sabrana dela, I—II.

Pamięć

Dom Stankovicia we Vranju

Zachowany do dziś dom Stankovicia we Vranju stanowi oryginalny przykład morawskiego stylu budownictwa ludowego. W 1966 otwarto w tym domu muzeum poświęcone pisarzowi, we wnętrzu znajdują się oryginalne meble z czasów, kiedy Stanković tam mieszkał.

Bibliografia

• О БОРИ СТАНКОВИЋУ. [online], osborastankovicvozdovac.edu.rs [dostęp 2022-11-04]  (serb.).