Luigj Gurakuqi

Luigji Gurakuqi

Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1879 Szkodra, Imperium Osmańskie
Data i miejsce śmierci	2 marca 1925 Bari, Włochy

Pomnik Luigjego Gurakuqiego w Szkodrze

Luigj Gurakuqi (ur. 19 lutego 1879 w Szkodrze, zm. 2 marca 1925 w Bari) – albański polityk i dziennikarz.

Pochodził z rodziny kupieckiej. Uczył się w kolegium jezuickim w Szkodrze, a następnie w Kalabrii. Tam też poznał albańskich działaczy narodowych, w tym Jeronima de Radę. Studia wyższe medyczne ukończył w 1906 r. w Neapolu. Tam też pisał swoje pierwsze dzieła poświęcone językowi albańskiemu, w tym słownik francusko-albański (Vargënimi n'gjuhë shqype me nji fjalorth shqyp-frengjisht n'marim).

W 1907 współpracował z Bajo Topullim w organizowaniu powstania antytureckiego w północnej Albanii. W listopadzie 1908 wziął udział w kongresie bitolskim, poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał sie podróż do Włoch, Rumunii i do Stambułu, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z Ismailem Qemalem udał się w 1912 w podróż z Triestu do Albanii, gdzie została ogłoszona Deklaracja Niepodległości. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we Vlorze. W okresie I wojny światowej działał w klubie o nazwie Liga Narodowa (alb.Lidhja Kombetare).

W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w Durrës objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do parlamentu albańskiego. Współpracował blisko z Fanem Noli, był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku Fana Nolego wyemigrował do Włoch. Został zastrzelony w kawiarni w Bari.

Bibliografia

• B.Gace, Ata qe shpallen Pavaresine Kombetare, Tirana 2002.