Fehmarn (wyspa): Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Cojan (dyskusja | edycje)
m Fehmarn przeniesiono do Fehmarn (wyspa): stand.
Cojan (dyskusja | edycje)
wikizacja, kat.
Linia 1: Linia 1:
{{DisambigR|wyspy|[[Fehmarn|miasto Fehmarn]]}}
{{Wyspa infobox
{{Wyspa infobox
|zdjęcie = Nordstrand Fehmarn.JPG
|zdjęcie = Nordstrand Fehmarn.JPG
Linia 6: Linia 7:
|kontynent = Europa
|kontynent = Europa
|morze = [[Morze Bałtyckie]]
|morze = [[Morze Bałtyckie]]
|wielkość = 185
|wielkość = 185,45
|rok =
|rok = 2008
|populacja = 12,9 tys.
|populacja = 12 962
|gęstość = 70
|gęstość = 70
|stopniN = |minutN = |sekundN =
|stopniN = 54 |minutN = 26 |sekundN =
|stopniE = |minutE = |sekundE =
|stopniE = 11 |minutE = 12 |sekundE =
|stopniW = |minutW = |sekundW =
|stopniW = |minutW = |sekundW =
|stopniS = |minutS = |sekundS =
|stopniS = |minutS = |sekundS =
|mapa_wyspy = Grafika:Fehmarn in OH.png
|mapa_wyspy = Grafika:Fehmarn in OH.png
Linia 18: Linia 19:
}}
}}


'''Fehmarn''' ([[Język duński|duń.]] ''Femern'', [[Język polski|pol.]] hist. ''Wębrza''<ref>Janisław Osięgłowski, ''Wyspa słowiańskich bogów'', Warszawa 1971</ref>) - jest trzecią pod względem wielkości [[Niemcy|niemiecką]] wyspą na [[Morze Bałtyckie|Morzu Bałtyckim]]. Wyspa należy do [[Powiat Ostholstein|Powiatu Ostholstein]] w landzie [[Szlezwik-Holsztyn]]. Od [[Styczeń 2003#1 stycznia 2003|1 stycznia 2003]] także miasto po zjednoczeniu miejscowości ''Burg auf Fehmarn'' i gminy ''Landschaft Fehmarn''.
'''Fehmarn''' ([[Język duński|duń.]] ''Femern'', [[Język polski|pol.]] hist. ''Wębrza''<ref>Janisław Osięgłowski, ''Wyspa słowiańskich bogów'', Warszawa 1971</ref>) - trzecia pod względem wielkości [[Niemcy|niemiecka]] [[wyspa]] na [[Morze Bałtyckie|Morzu Bałtyckim]]. Leży w [[kraj związkowy|kraju związkowym]] [[Szlezwik-Holsztyn]], w [[Powiat Ostholstein|powiecie Ostholstein]], pomiędzy [[Zatoka Kilońska|Zatoką Kilońską]] a [[Zatoka Meklemburska|Zatoką Meklemburską]]. Na wyspie mieszka niecałe 13 tys. mieszkańców, z czego ok. 6 000 w dzielnicy [[Burg auf Fehmarn]], a reszta w 42 pozostałych miejscowościach. Wyspa liczy 185,45km², jej długość to około 16 km, a szerokość 13 km. Długość [[linia brzegowa|linii brzegowej]] to około 78 km. Ze względu na swoje nasłonecznienie (1920 godzin w roku) jest popularnym miejscem wypoczynkowym.

Do [[3 października]] [[1990]] roku (zjednoczenie Niemiec) była to największa wyspa [[Niemcy Zachodnie|Niemiec Zachodnich]]. Od czasu [[zjednoczenie Niemiec|zjednoczenia]] stała się nią [[Rugia]].

Na wyspie mieszka około 14 tys. mieszkańców, z czego 6000 w [[Burg auf Fehmarn]], a pozostałe 8000 w 42 mniejszych miejscowościach.


== Geografia i środowisko ==
== Geografia i środowisko ==
Wyspa ma powierzchnię 185 km², jej długość to około 16 km, a szerokość 13 km. Długość linii wybrzeża to około 78 km. Południowa część wyspy to szerokie plaże, południowy kraniec jest od [[1963]] roku połączony z lądem za pomocą mostu [[Fehmarnsundbrücke]] o długości 963 m i wysokości 69 m. Północne wybrzeże wyspy to głównie piaszczyste wydmy i [[Mierzeja|mierzeje]]. Wschodnie wybrzeże jest kamieniste i klifowe. Najwyższe punkty wyspy to ''Hinrichsberg'' (27,2 m) i ''Wulfener Berg'' (26,5 m).
Południowa część wyspy to szerokie [[plaża|plaże]], południowy kraniec jest od roku [[1963]] połączony z lądem za pomocą mostu [[Most Fehmarnsund|Fehmarnsund]] o długości 963 m i wysokości 69 m. Północne wybrzeże wyspy to głównie piaszczyste [[wydma|wydmy]] i [[Mierzeja|mierzeje]]. Wschodnie wybrzeże jest kamieniste i [[klif]]owe. Najwyższe punkty wyspy to ''Hinrichsberg'' (27,2 m) i ''Wulfener Berg'' (26,5 m).


W [[1975]] roku na wyspie został utworzony rezerwat ptactwa wodnego. Obszar o powierzchni 300 [[hektar|ha]] znajduje się na zachodnim brzegu wyspy i jest miejscem lęgowym i ochronnym dla ptactwa wędrującego. Istniejąca tam sieć kanałów, łąki i stawy sprawia, że jest to idealne miejsce lęgowe dla około 80 gatunków ptactwa. Rezerwat przyjmuje odwiedzających przez cały rok i daje do dyspozycji centrum informacyjne, muzeum ochrony przyrody, punkty obserwacyjne, wystawy dydaktyczne i przewodników.
W [[1975]] roku na wyspie został utworzony [[rezerwat przyrody|rezerwat]] ptactwa wodnego ''Wallnau''. Obszar o powierzchni 300 [[hektar|ha]] znajduje się na zachodnim brzegu wyspy i jest miejscem lęgowym i ochronnym dla [[wędrówki ptaków|ptactwa wędrującego]]. Istniejąca tam sieć [[kanał wodny|kanałów]], [[łąka|łąki]] i [[staw (akwen)|stawy]] sprawia, że jest to idealne miejsce [[lęg]]owe dla około 80 gatunków ptaków. Rezerwat przyjmuje odwiedzających przez cały rok i daje do dyspozycji centrum informacyjne, muzeum ochrony przyrody, punkty obserwacyjne, wystawy dydaktyczne i przewodników.


== Ekonomia ==
== Historia ==
Do [[3 października]] [[1990]] r. była to największa wyspa [[Niemcy Zachodnie|Niemiec Zachodnich]]. Od czasu [[zjednoczenie Niemiec|zjednoczenia]] stała się nią [[Rugia]].
Wyspa jest ważnym punktem komunikacyjnym ze względu na to, że prowadzi przez nią najkrótsza trasa do [[Kopenhaga|Kopenhagi]] poprzez połączenie promowe ''[[Puttgarden]]'' - ''[[Rødby]]'' (duńska miejscowość na wyspie [[Lolland]]). Dla porównania - połączenie promowe z [[Rostock]]u na wyspę [[Falster]] jest ponad dwukronie dłuższe, a trasa bez korzystania z połączenia promowego przez [[Półwysep Jutlandzki]] to ponad 100 km dalej. Z przeprawy promowej, która trwa około 45 minut korzystają m.in. pociągi EC [[Hamburg]]-[[Kopenhaga]].


Dnia [[1 stycznia]] [[2003]] po połączeniu miasta [[Burg auf Fehmarn]] z [[Wspólnoty administracyjne i związki gmin Niemiec|urzędem]] Fehmarn ''(Amt Fehmarn)'', w skład którego wchodziły [[gmina|gminy]]: Bannesdorf auf Fehmarn, Landkirchen auf Fehmarn oraz Westfehmarn - utworzono miasto [[Fehmarn|o takiej nazwie co wyspa]].
Z powodu dogodności połączenia istnieją plany wybudowana tunelu lub mostu pomiędzy tymi miejscowościami. Jak na razie nie są one realizowane z powodu braku środków pieniężnych i obaw co do wpływu na środowisko naturalne wyspy (szczególnie rezerwat).


== Komunikacja ==
Na wyspie jest umieszczona jedna z większych elektrowni wiatrowych w Niemczech.
Wyspa jest ważnym punktem komunikacyjnym ze względu na to, że prowadzi przez nią najkrótsza trasa do [[Kopenhaga|Kopenhagi]] poprzez połączenie promowe [[Puttgarden]] - [[Rødby]] ([[Dania]], wyspa [[Lolland]]). Dla porównania - połączenie promowe z [[Rostock]]u na wyspę [[Falster]] jest ponad dwukronie dłuższe, a trasa bez korzystania z połączenia promowego przez [[Półwysep Jutlandzki]] to ponad 100 km dalej. Z przeprawy promowej, która trwa około 45 minut korzystają m.in. pociągi [[EuroCity|EC]] [[Hamburg]]-Kopenhaga.


Z powodu dogodności połączenia istnieją plany wybudowana tunelu lub mostu pomiędzy tymi miejscowościami. Jak na razie nie są one realizowane z powodu braku środków pieniężnych i obaw co do wpływu na środowisko naturalne wyspy (szczególnie chodzi o rezerwat).{{fakt}}
Wyspa ze względu na swoje nasłonecznienie (1920 godzin w roku) jest popularnym miejscem wypoczynkowym.


== Wydarzenia ==
== Wydarzenia ==
* 6 września 1970 roku [[Jimi Hendrix]] wystąpił na tutejszym festiwalu, był to jego ostatni koncert<ref>{{cytuj stronę
* [[6 września]] [[1970]] roku [[Jimi Hendrix]] wystąpił na tutejszym festiwalu ''(Isle of Fehmarn Love & Peace Festival)'', był to jego ostatni koncert<ref>{{cytuj stronę
|url=http://www.jimi-hendrix.com/encyclopedia/document,19700906,1.html
|url=http://www.jimi-hendrix.com/encyclopedia/document,19700906,1.html
|tytuł=The Jimi Hendrix Encyclopedia – "Open Air Love & Peace" Isle Of Fehmarn, Germany (06.09.1970)
|tytuł=The Jimi Hendrix Encyclopedia – "Open Air Love & Peace" Isle Of Fehmarn, Germany (06.09.1970)
Linia 45: Linia 43:
|data dostępu=2009-11-13
|data dostępu=2009-11-13
|język=en}}</ref>.
|język=en}}</ref>.
* 14 sierpnia 1985 roku zmarła na wyspie wdowa [[Reinhard Heydrich|Reinharda Heydricha]] [[Lina Mathilde]].
* [[14 sierpnia]] [[1985]] roku zmarła na wyspie wdowa [[Reinhard Heydrich|Reinharda Heydricha]] - [[Lina von Osten]].

== Gospodarka ==
Na wyspie jest umieszczona jedna z większych [[elektrownia wiatrowa|elektrowni wiatrowych]] w Niemczech.


== Zobacz też ==
== Zobacz też ==
* [[Bitwa morska pod Fehmarn]]
* [[bitwa morska pod Fehmarn]]


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.stadtfehmarn.de/ Oficjalna strona miasta]
* [http://www.stadtfehmarn.de/ oficjalna strona miasta]
* [http://www.fehmarn-info.de Oficjalna strona Informacji Turystycznej Fehmarn]
* [http://www.fehmarn-info.de oficjalna strona Informacji Turystycznej Fehmarn]
* [http://maps.google.com/maps?ll=54.451279,11.155243&spn=0.216553,0.523155&t=k&hl=en Zdjęcie satelitarne z Google Maps]
* [http://maps.google.com/maps?ll=54.451279,11.155243&spn=0.216553,0.523155&t=k&hl=en zdjęcie satelitarne z Google Maps]


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}


[[Kategoria:Wyspy Niemiec]]
[[Kategoria:Fehmarn]]
[[Kategoria:Wyspy Morza Bałtyckiego]]
[[Kategoria:Powiat Ostholstein]]


[[br:Fehmarn]]
[[br:Fehmarn]]

Wersja z 17:24, 25 sty 2010

Fehmarn
{{{nazwa oryginalna}}}
Ilustracja
{{{opis zdjęcia}}}
Kontynent

Europa

Państwo

 Niemcy

Akwen

{{{akwen}}}

Archipelag

{{{archipelag}}}

Powierzchnia

{{{powierzchnia}}} km²

Długość linii brzegowej

{{{długość brzegu}}}

Najwyższy punkt

{{{najwyższy punkt}}} m n.p.m.

Populacja (2008)
• liczba ludności
• gęstość


{{{liczba ludności}}}
{{{gęstość zaludnienia}}} os./km²

Położenie na mapie brak
Mapa konturowa brak
Brak mapy: {{państwo dane  Niemcy | mapa/core | wariant =  Niemcy }}
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata
Mapa konturowa świata
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|}
[[Plik:{{{mapa wyspy}}}|240x240px|alt=Mapa wyspy|]]
{{{opis mapy wyspy}}}

Fehmarn (duń. Femern, pol. hist. Wębrza[1]) - trzecia pod względem wielkości niemiecka wyspa na Morzu Bałtyckim. Leży w kraju związkowym Szlezwik-Holsztyn, w powiecie Ostholstein, pomiędzy Zatoką Kilońską a Zatoką Meklemburską. Na wyspie mieszka niecałe 13 tys. mieszkańców, z czego ok. 6 000 w dzielnicy Burg auf Fehmarn, a reszta w 42 pozostałych miejscowościach. Wyspa liczy 185,45km², jej długość to około 16 km, a szerokość 13 km. Długość linii brzegowej to około 78 km. Ze względu na swoje nasłonecznienie (1920 godzin w roku) jest popularnym miejscem wypoczynkowym.

Geografia i środowisko

Południowa część wyspy to szerokie plaże, południowy kraniec jest od roku 1963 połączony z lądem za pomocą mostu Fehmarnsund o długości 963 m i wysokości 69 m. Północne wybrzeże wyspy to głównie piaszczyste wydmy i mierzeje. Wschodnie wybrzeże jest kamieniste i klifowe. Najwyższe punkty wyspy to Hinrichsberg (27,2 m) i Wulfener Berg (26,5 m).

W 1975 roku na wyspie został utworzony rezerwat ptactwa wodnego Wallnau. Obszar o powierzchni 300 ha znajduje się na zachodnim brzegu wyspy i jest miejscem lęgowym i ochronnym dla ptactwa wędrującego. Istniejąca tam sieć kanałów, łąki i stawy sprawia, że jest to idealne miejsce lęgowe dla około 80 gatunków ptaków. Rezerwat przyjmuje odwiedzających przez cały rok i daje do dyspozycji centrum informacyjne, muzeum ochrony przyrody, punkty obserwacyjne, wystawy dydaktyczne i przewodników.

Historia

Do 3 października 1990 r. była to największa wyspa Niemiec Zachodnich. Od czasu zjednoczenia stała się nią Rugia.

Dnia 1 stycznia 2003 po połączeniu miasta Burg auf Fehmarn z urzędem Fehmarn (Amt Fehmarn), w skład którego wchodziły gminy: Bannesdorf auf Fehmarn, Landkirchen auf Fehmarn oraz Westfehmarn - utworzono miasto o takiej nazwie co wyspa.

Komunikacja

Wyspa jest ważnym punktem komunikacyjnym ze względu na to, że prowadzi przez nią najkrótsza trasa do Kopenhagi poprzez połączenie promowe Puttgarden - Rødby (Dania, wyspa Lolland). Dla porównania - połączenie promowe z Rostocku na wyspę Falster jest ponad dwukronie dłuższe, a trasa bez korzystania z połączenia promowego przez Półwysep Jutlandzki to ponad 100 km dalej. Z przeprawy promowej, która trwa około 45 minut korzystają m.in. pociągi EC Hamburg-Kopenhaga.

Z powodu dogodności połączenia istnieją plany wybudowana tunelu lub mostu pomiędzy tymi miejscowościami. Jak na razie nie są one realizowane z powodu braku środków pieniężnych i obaw co do wpływu na środowisko naturalne wyspy (szczególnie chodzi o rezerwat).[potrzebny przypis]

Wydarzenia

Gospodarka

Na wyspie jest umieszczona jedna z większych elektrowni wiatrowych w Niemczech.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

  1. Janisław Osięgłowski, Wyspa słowiańskich bogów, Warszawa 1971
  2. The Jimi Hendrix Encyclopedia – "Open Air Love & Peace" Isle Of Fehmarn, Germany (06.09.1970). Experience Hendrix. [dostęp 2009-11-13]. (ang.).