Kościół Świętego Krzyża w Nysie

Kościół Świętego Krzyża w Nysie

[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt=Ilustracja|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}}
Państwo	{{{państwo}}}
Miejscowość	{{{miejscowość}}}
Wyznanie	rzymskokatolickie
Rodzaj	kościół filialny
Wezwanie	Świętego Krzyża
Historia
Data budowy	{{{data budowy}}}
Data poświęcenia	{{{data poświęcenia}}}
Data likwidacji	{{{data likwidacji}}}
Data zniszczenia	{{{data zniszczenia}}}
Data zburzenia	{{{data zburzenia}}}
Data reaktywacji	{{{data reaktywacji}}}
Dane świątyni
Styl	{{{styl}}}
Stan obecny	{{{stan obecny}}}
Położenie na mapie brak Brak mapy: {{państwo dane {{{państwo}}} | mapa/core | wariant = {{{państwo}}} }} Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}
[{{{www}}} Strona internetowa]

{{Świątynia infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | data reaktywacji = | grafika = | stan obecny = | miejscowość = | data zniszczenia = | data budowy = | www = | państwo = | data poświęcenia = | data likwidacji = | współrzędne = | opis grafiki = | data zburzenia = | styl = Nieznane pola: "sekundN", "parafia", "zburzono", "zbudowano", "obecnie", "zdjęcie", "stopniE", "zdjęcie podpis", "sekundE", "zlikwidowano", "minutE", "minutN", "stopniN", "mapa", "zniszczono" oraz "poświęcono".

Kościół Jerozolimski pod wezwaniem św. Krzyża w Nysie - wybudowany na pamiątkę męki Zbawiciela, aktualnie pełni funkcję kościoła filialnego parafii św. Dominika, aczkolwiek nabożeństwa odbywają się w nim dość rzadko. Świątynia znajduje się na niewielkim wzniesieniu na skraju cmentarza, przy ulicy Mieczysława I.

Jerozolima jako centrum świata dla chrześcijan

Cechą wyróżniającą religijność dawnych czasów byt kult miejsc męki Jezusa i tęsknota za Ziemią Świętą. Chrześcijanin w poprzednich stuleciach wierzył, że centrum świata znajduje się w Jerozolimie, a dzieje ludzkości znajdą tam swój koniec. Ta idea inspirowała pielgrzymki do tego miasta, wyprawy krzyżowe oraz powstawanie różnych sanktuariów, wzorowanych na wyidealizowanych planach Świętego Miasta. Ideę taką rozpowszechniał Kościół, pielgrzymi i pochodzące stamtąd zakony rycerskie.

Zakony rycerskie i ich tzw. kościoły jerozolimskie

Zakony rycerskie wywodzące się bezpośrednio ze Świetęgo Miasta (np. bożogrobcy czy krzyżacy) fundowali lub inicjowali powstawanie tzw. kościołów jerozolimskich . Były to świątynie pod wezwaniem św. Krzyża lub św. Grobu, które nosiły cechy ideowe lub realne związane z Jerozolimą . Zachowywały one najczęściej miary i odległości pochodzące z Jerozolimy lub przynajmniej pewną skalę długości. Przykładem takiej architektury na Śląsku jest sanktuarium w Wambierzycach.

Miara jezrozolimska w Nysie

Reguła bożogrobców zobowiązywała ten zakon do szczególnego kultu Grobu Chrystusowego i miejsc Jego męki. Służyła temu liturgia związana z pasją Jezusa i Krzyżem Świętym. Idea powstania kościoła jest zasługą zakonników właśnie tego zgromadzenia.

Przebywający w Nysie od średniowiecza bożogrobcy posiadali dokładną wiedzę geograficzną, dotyczacą Ziemi Świętej, przechowywali także szczegółowe plany Jerozolimy.

Podjęto decyzję o budowie kościoła przy dawnej historycznej drodze do Otmuchowa, dawnej siedziby kasztelanii, wchodzącej w skład księstwa biskupiego. Spełniono przy tym wymogi tzw. miary jerozolimskiej - odległość między nyskim ratuszem a kościołem jest taka sama jak odległość między domem Piłata a miejscem Ukrzyżowania Chrystusa w Jerozolimie.

Historia

W miejscu, gdzie stoi obecny kościół, wcześniej znajdowała się drewniana kaplica z pustelnią, wzmiankowana już w 1341 roku. Od czasów średniowiecza przybywały tam pielgrzymki. Budynek ten zburzono w 1633 roku i wzniesiono murowany kościół, który został konsekrowany 14 kwietnia 1639 roku. Świątynię ufundowali ze składek mieszkańcy Nysy, a władze miejskie zobowiązały się opieki materialnej nad nią. Co roku, w Wielki Piątek, w samo południe, wyruszała tu procesja z kościoła św. Jakuba. Zwyczaj ten przetrwał do roku 1945.

Architektura

Kościół trudny do jednoznacznej oceny pod względem stylu architektonicznego. Najczęściej określa się go jako późnorenesansowy, o tradycjach gotyckich, z barokowymi dobudówkami. Na fasadzie frontowej, w szczycie, umieszczono podwójny krzyż bożogrobców - symbol związku świątyni z tym zakonem.

Bibliografia

• Marek Sikorski, "Nysa. Skarby sztuki i osobliwości" , 1999, wyd. Silesiapress ISBN 83-909213-0-8
• J.Daniel, I.Zielonka, "Nysa-przystanek wędrowca", 2004, wyd. Inserat ISBN 83-912169-1-8

Linki zewnętrzne

• Fotografia kościoła

Zobacz też

• parafia św. Dominika w Nysie
• bożogrobcy
• Jerozolima