Koralowce: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Anulowanie wersji nr 28124535 autora Traper Bemowski, kursywa w zoologii tylko do poziomu rodzaju |
lit. |
||
| Linia 12: | Linia 12: | ||
}} |
}} |
||
'''Koralowce''' (Anthozoa, z [[język grecki|gr.]] ''anthos'' – kwiat + ''zoon'' – zwierzę, kwiatozwierz) – gromada wyłącznie morskich, skałotwórczych [[Parzydełkowce|parzydełkowców]] (Cnidaria) występujących jedynie pod postacią [[polip (biologia)|polipa]], zwykle [[kolonia (biologia)|kolonijnie]], na niewielkich głębokościach, przytwierdzonych do dna morskiego, głównie w strefie ciepłej i gorącej, w dobrze naświetlonych i natlenionych wodach. W zapisie kopalnym znane są od [[kambr]]u. Do najbardziej znanych przedstawicieli koralowców należą m.in.: koral czerwony (''Corallium rubrum''), zwany również szlachetnym, rafotwórcze [[korale madreporowe]] (Madreporaria) oraz [[koral korkowiec]] (''Alcyonium palmatum''). W polskiej strefie [[Morze Bałtyckie|Bałtyku]] odnotowano 2 rzadko spotykane gatunki [[ukwiały|ukwiałów]]: [[ukwiał tęgoczułki]] i [[ukwiałek arkoński]]). Ponadto w [[Bałtyk]]u żyje również kolonijny koralowiec [[piórówka]]. Trwałe struktury wapienne wytwarzane przez koralowce są podstawą do powstawania nowego [[ekosystem]]u znanego jako [[Rafa|rafa koralowa]]. |
'''Koralowce''' (Anthozoa, z [[język grecki|gr.]] ''anthos'' – kwiat + ''zoon'' – zwierzę, kwiatozwierz) – gromada wyłącznie morskich, skałotwórczych [[Parzydełkowce|parzydełkowców]] (Cnidaria) występujących jedynie pod postacią [[polip (biologia)|polipa]], zwykle [[kolonia (biologia)|kolonijnie]], na niewielkich głębokościach, przytwierdzonych do dna morskiego, głównie w strefie ciepłej i gorącej, w dobrze naświetlonych i natlenionych wodach. W zapisie kopalnym znane są od [[kambr]]u. Do najbardziej znanych przedstawicieli koralowców należą m.in.: koral czerwony (''Corallium rubrum''), zwany również szlachetnym, rafotwórcze [[korale madreporowe]] (''Madreporaria'') oraz [[koral korkowiec]] (''Alcyonium palmatum''). W polskiej strefie [[Morze Bałtyckie|Bałtyku]] odnotowano 2 rzadko spotykane gatunki [[ukwiały|ukwiałów]]: [[ukwiał tęgoczułki]] i [[ukwiałek arkoński]]). Ponadto w [[Bałtyk]]u żyje również kolonijny koralowiec [[piórówka]] <ref>{{Cytuj książkę | tytuł= Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce | data= 1976 | wydawca= [[Wiedza Powszechna]] | miejsce= Warszawa | strony= 238-239 | isbn=}}</ref>. Trwałe struktury wapienne wytwarzane przez koralowce są podstawą do powstawania nowego [[ekosystem]]u znanego jako [[Rafa|rafa koralowa]]. |
||
=== Cechy diagnostyczne === |
=== Cechy diagnostyczne === |
||
Wersja z 10:04, 25 wrz 2011
| {{{nazwa łacińska}}}[1] | |
| Ehrenberg, 1834 | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada |
koralowce |
Koralowce (Anthozoa, z gr. anthos – kwiat + zoon – zwierzę, kwiatozwierz) – gromada wyłącznie morskich, skałotwórczych parzydełkowców (Cnidaria) występujących jedynie pod postacią polipa, zwykle kolonijnie, na niewielkich głębokościach, przytwierdzonych do dna morskiego, głównie w strefie ciepłej i gorącej, w dobrze naświetlonych i natlenionych wodach. W zapisie kopalnym znane są od kambru. Do najbardziej znanych przedstawicieli koralowców należą m.in.: koral czerwony (Corallium rubrum), zwany również szlachetnym, rafotwórcze korale madreporowe (Madreporaria) oraz koral korkowiec (Alcyonium palmatum). W polskiej strefie Bałtyku odnotowano 2 rzadko spotykane gatunki ukwiałów: ukwiał tęgoczułki i ukwiałek arkoński). Ponadto w Bałtyku żyje również kolonijny koralowiec piórówka [2]. Trwałe struktury wapienne wytwarzane przez koralowce są podstawą do powstawania nowego ekosystemu znanego jako rafa koralowa.
Cechy diagnostyczne
Badania morfologiczne oraz analizy filogenetyczne wskazują na co najmniej trzy apomorfie koralowców[3]:
- przełyk, jelito przednie (actinopharynx, odpowiednik stomodeum)
- syfonoglif (siphonoglyph) – orzęsiona rynienka na jednym lub obydwu bokach gardzieli,
- mezenterie (mesenterium) – rodzaj krezki – wolne krawędzie przegród.
Budowa
U koralowców nie występuje forma meduzy. Polipy Anthozoa nazywane są antopolipami lub antozoopolipami. Mają ciało cylindryczne, o symetrii zewnętrznie promienistej (zwykle sześcio- lub ośmiopromiennej), z położonym na tarczy gębowej, podłużnym otworem gębowym otoczonym czułkami. Tarcza gębowa (oralna) ma zwieracze zwane sfinkterami. Spłaszczona gardziel z jednym lub dwoma syfonoglifami prowadzi do jamy chłonąco-trawiącej, która jest promieniście podzielona przegrodami na boczne komory. Tarcza gębowa przechodzi w pień – zasadniczą część ciała polipa. Pień jest czasami zakończony stopą. Wewnętrzna budowa koralowców wykazuje symetrię dwuboczną.
Przestrzeń między ekto- i endodermą wypełnia mezenchyma. Układ nerwowy siatkowany, brak narządów zmysłów. Komórki parzydełkowe typu nematocysty i spirocysty. Wiele gatunków koralowców wytwarza szkielet (mezenchymatyczny lub ektodermalny) organiczny, wapienny lub mieszany.
Długość ciała gatunków pojedynczo żyjących waha się od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów. Największe gatunki osiągają średnicę do 1,5 m.
.jpg)
Biologia
Występują masowo, samotnie lub kolonijnie w formie polipów w morzach strefy ciepłej i gorącej, rzadziej w wodach arktycznych i antarktycznych. Najlepiej rozwijają się w ciepłych, nasłonecznionych wodach przybrzeżnych i na płyciznach. Niektóre gatunki występują na głębokościach do 6000 m p.p.m.
Rozmnażają się przez pączkowanie, podział podłużny lub płciowo z zapłodnieniem zewnętrznym, rzadziej wewnętrznym. Zazwyczaj są rozdzielnopłciowe. Najczęściej występującą formą larwy jest planula.
W związku z osiadłym trybem życia zapłodnienie odbywa się poprzez skoordynowany wyrzut gamet do środowiska. Koordynacja być może obywa się dzięki zmianie barwy nieba i korelującej z nią zmianie barwy wody podczas zachodu słońca: przed pełnią jest niebo jest bardziej czerwone po pełni bardziej niebieskie. Badania Alison Sweeney na Acropora palmata pokazują, że rozmnaża się on trzeciej i czwartej nocy po pełni od 21:20 do 21:50[4].
Większość gatunków koralowców prowadzi osiadły tryb życia. Niektóre mogą się aktywnie poruszać. Większość z nich żywi się zooplanktonem, a większe chwytają skorupiaki, mięczaki i ryby. Polują za pomocą ramion i komórek parzydełkowych. Same stanowią pokarm wielu gatunków skorupiaków, rozgwiazd i ryb.
Kolonie koralowców żyją kilkaset lat, a według najnowszych badań koralowce z rodzaju Leiopathes dożywają 4200 lat i jest to absolutny rekord długowieczności wśród zwierząt[5].
Klasyfikacja
Znanych jest około 7500 współcześnie występujących gatunków koralowców. Klasyfikowane są w dwóch kladach[3]:
Zobacz też
- ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 238-239.
- ↑ a b Daly et al. The phylum Cnidaria: A review of phylogenetic patterns and diversity three hundred years after Linneaeus. „Zootaxa”. 1668, s. 127-182, 2007. (ang.).
- ↑ Rebecca Coffey. Miłość na rafie. „Świat Nauki”. nr. 6 (238), s. 7, czerwiec 2011. Prószyński Media. ISSN 0867-6380.
- ↑ Najstarsze żyjące zwierzęta świata. National Geographic, 2 kwietnia 2009. [dostęp 12 sierpnia 2009].
<ref> o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>, nie był użyty wcześniej w treści.Bibliografia
- Encyklopedia Biologia. Greg, 2008. ISBN 978-83-7327-756-4.
- Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8.
- Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-16108-8.