Carl Ritter

Carl Ritter

Carl Ritter (7 sierpnia 1779 - 28 września 1859), niemiecki geograf, zwolennik regionalnego ujmowania zjawisk i studiów porównawczych, obok Aleksandra Humboldta twórca nowożytnej geografii. Jego nieukończone dzieło to Wielka geografia regionalna (Afryka - 2 tomy, Azja - 18 tomów) oparta na krytycznej analizie różnych źródeł, bez badań własnych, stąd został on nazywany "geografem gabinetowym".

Biografia

Urodził się w Quedlinburgu, jako jedno z sześciorga dzieci, w rodzinie szanowanego pastora F. W. Rittera. Młody Karl zaczął naukę w szkole gdzie kładziono nacisk na nauki środowiskowe. Wywarło to duży wpływ na nim, szczególnie teorie Jean Jacques Rousseau. Później kształcił się w zawodzie nauczycielskim i stał na uboczu geografii, jednak nauczycielem był marnym, więc zainteresował się geografią, zostając geografem samoukiem. Będąc w Berlinie był współpracownikiem Humboldta. Jednak był badaczem zupełnie innego typu, głównie uczonym gabinetowym. Początkowo zamierzał się poświęcić historii i ta okoliczność określiła jego sposób podejścia do geografii. Jednocześnie na jego poglądy wywarł niewątpliwy wpływ Humboldt.

W 1806 roku opublikował 6 mapek Europy, stanowiących pewnego rodzaju atlas gospodarczy, co było wtedy zupełną nowością. W atlasie tym nakreślił Ritter kierunek pasm górskich, rozmieszczenie roślin uprawnych, zwierząt domowych i dzikich, w końcu zasięg drzew i krzewów. W latach 1813-19 przebywał w Getyndze i tamtejszy księgozbiór geograficzny sprawił, że całkowicie poświęcił się geografii. W roku 1817 ukazał się pierwszy tom dzieła, nad którym pracował resztę życia i którego nie dokończył. Niemiecki świat uczonych przyjął tom ten z entuzjazmem, wnet potem ukazało się drugie wydanie, po którym otrzymał nominację członka Berlińskiej Akademii Nauk, a w roku 1825 został profesorem Szkoły Wojskowej w Berlinie. Ritter stał się sławnym geografem, a wykłady jego, zrazu mało uczęszczane, nabrały w Berlinie rozgłosu.

Zmarł w Berlinie 28 września 1859 roku

Praca naukowa

Ritter nie odbywał podróży naukowych, prac terenowych, ani pomiarów. W przeciwieństwie do Humboldta, był gabinetowym uczonym w typie Niemców. Zwiedził w późnych latach życia niektóre kraje europejskie, ale ani Afryki, ani Azji, o której pisał wielotomowe dzieło nie zwiedził.

Znamienny jest tytuł jego dzieła geograficznego: „Ziemioznawstwo w stosunku do przyrody i historii, albo geografia ogólna, porównawcza jako podstawa studiów i nauczania fizycznej oraz historycznej geografii”. Ritter kiedy wydawał I tom swojej pracy, pisał w słowie wstępnym, że zawiera dwie księgi z dwunastu zamierzonych, a zatem sześć tomów. Ale w trakcie pisania pracy rozbudował swoje dzieło do potężnych 19 tomów, liczących po ponad 1000 stron każdy, z czego Afryce poświęcił tylko połowę tomu I, a całą resztę Azji. Europy, ani Ameryki w ogóle nie zaczął, a pracował nad swoją „geografią porównawczą” do końca swego życia.