Getynga
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Kraj związkowy | |||||
Zarządzający |
Rolf-Georg Köhler↗, Wolfgang Meyer (Politiker, 1948)↗, Jürgen Danielowski↗, Rainer Kallmann↗, Artur Levi↗, Gerd Rinck↗, Joachim Kummer↗, Artur Levi↗, Walter Leßner↗, Gottfried Jungmichel↗, Petra Broistedt↗ | ||||
Powierzchnia |
116,89 km² | ||||
Populacja (31.12.2013) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Nr kierunkowy |
0551 | ||||
Kod pocztowy |
37001-37099 | ||||
Tablice rejestracyjne |
GÖ | ||||
Położenie na mapie Dolnej Saksonii | |||||
Położenie na mapie Niemiec | |||||
51°32′N 9°56′E/51,533333 9,933333 | |||||
Strona internetowa |
Getynga (niem. Göttingen, dolnoniem. Chöttingen) – akademickie miasto powiatowe w Niemczech, nad rzeką Leine, na południowym krańcu kraju związkowego Dolna Saksonia, siedziba powiatu Getynga. W roku 2013 miasto liczyło 116 891 mieszkańców. Jeden z głównych ośrodków naukowych kraju (ponad 30 tys. studentów), siedziba Dolnosaksońskiej Akademii Nauk. Liczące się centrum turystyczne oraz kulturalne.
Symbolem miasta jest niewielka fontanna – figura Gęsiareczki z 1901 r.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Pierwsza wzmianka o Getyndze pochodzi z 953 roku. Znajdował się tam już wtedy pałac cesarski Grona, gdzie odbywały się posiedzenia parlamentu oraz spotkania cesarza i królów. W 1180 pałac został zniszczony przez Henryka Lwa. Prawa miejskie uzyskane ok. 1210 roku. Od XIV wieku ośrodek sukiennictwa oraz członek Hanzy (w latach 1351–1572). Znajdujący się w mieście słynny uniwersytet założony w 1734 r. ukończyło ponad 30 laureatów Nagrody Nobla, między innymi: Adolf Butenandt i Walther Hermann Nernst. Studiowali lub wykładali tamże tak wielcy uczeni jak: Carl Friedrich Gauss, Wilhelm Weber, Peter Gustav Lejeune Dirichlet, David Hilbert, Max Born, J. Robert Oppenheimer, Friedrich Hund. W Getyndze ukończył studia filolog klasyczny Gotfryd Ernest Groddeck – profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Miasto jest siedzibą czterech instytutów badawczych Towarzystwa Maxa Plancka. Z Getyngi pochodzi zespół crossoverowy Guano Apes. Po II wojnie światowej na Uniwersytet Georga Augusta w Getyndze przeniesiono kadrę naukową z Uniwersytetu Albertyna w Królewcu (miasto włączone do ZSRR).
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]W mieście rozwinął się przemysł metalowy, precyzyjny, farmaceutyczny, elektrotechniczny oraz poligraficzny[1].
Transport
[edytuj | edytuj kod]Drogowy
[edytuj | edytuj kod]W relacji północ-południe zachodnim obejściem miasta jest autostrada A7. Przez miasto przebiegają drogi krajowe B3 oraz B27.
Kolejowy
[edytuj | edytuj kod]Stacja kolejowa w Getyndze znajduje się w kierunku zachodnim względem średniowiecznego centrum miasta. Zatrzymują się na niej pociągi regionalne, nocne oraz składy dużej prędkości ICE.
Publiczny transport zbiorowy
[edytuj | edytuj kod]Transport miejski
[edytuj | edytuj kod]Realizacją transportu miejskiego zajmują się Göttinger Verkehrsbetriebe GmbH (GöVB). System transportu w mieście oparty jest na 27 liniach autobusowych (19 linii dziennych oraz 8 linii nocnych) oraz około 500 przystankach autobusowych.
Transport międzymiastowy
[edytuj | edytuj kod]Transport międzymiastowy oraz podmiejski realizowany jest z dworca autobusowego (Zentraler Omnibusbahnhof Goettingen, ZOB) znajdującego się w pobliżu stacji kolejowej.
Transport rowerowy
[edytuj | edytuj kod]W Getyndze znajduje się pierwsza w Niemczech „ekspresowa trasa rowerowa” (eRadschnellweg)[2]. Droga o długości 4 km łączy stację kolejową z Północnym Kampusem Uniwersytetu.
Osoby
[edytuj | edytuj kod]urodzeni w Getyndze
[edytuj | edytuj kod]- Herbert Grönemeyer – niemiecki piosenkarz i aktor.
- Sandra Nasić – wokalistka
Miasta partnerskie
[edytuj | edytuj kod]- Wielka Brytania: Cheltenham od 1951
- Nikaragua: La Paz Centro od 1989
- Francja: Pau od 1982
- Polska: Toruń od 1978
- Saksonia-Anhalt: Wittenberga od 1988
Nagrody i wyróżnienia
[edytuj | edytuj kod]Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Getynga, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-07-03] .
- ↑ eRadschnellweg [online] [dostęp 2017-02-24] (niem.).
- ↑ Medal Za Zasługi dla Miasta Torunia na wstędze [online], www.torun.pl [dostęp 2017-01-24] [zarchiwizowane z adresu 2017-11-19] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- strona oficjalna miasta (niem. • pol. • ang. • fr.)
- GÖSIS – dane statystyczne miasta (niem.)
- zdjęcia domów z muru pruskiego w Getyndze