Toczenie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Bibliografia: usunięcie szablonów Szablon:bibliografia start i Szablon:bibliografia stop |
|||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[Plik:Fotothek df n-15 0000669 Zerspannungsfacharbeiter.jpg|300px|thumb|Tokarz przy pracy]] |
[[Plik:Fotothek df n-15 0000669 Zerspannungsfacharbeiter.jpg|300px|thumb|Tokarz przy pracy]] |
||
| ⚫ | '''Toczenie''' – rodzaj obróbki [[obróbka wiórowa|wiórowej]] stosowany najczęściej do obrabiania powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotów w kształcie [[Bryła obrotowa|brył obrotowych]]<ref name="Kosmol" />. Istnieje możliwość uzyskiwania metodą toczenia również innych kształtów niż obrotowe<ref group="uwaga">Na tokarkach karuzelowych</ref>. Podczas toczenia ruch główny wykonuje najczęściej obracający się przedmiot, natomiast ruchem pomocniczym jest ruch płaski narzędzia<ref name="Tasak" />. |
||
| ⚫ | '''Toczenie''' – rodzaj obróbki [[obróbka wiórowa|wiórowej]] stosowany najczęściej do obrabiania powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotów w kształcie [[Bryła obrotowa|brył obrotowych]] |
||
Obróbka powierzchni zewnętrznych i większości wewnętrznych<ref group="uwaga">W niektórych przypadkach powierzchnie wewnętrzne obrabia się również na wytaczarkach</ref> wewnętrznych wykonuje się na [[tokarka]]ch. |
Obróbka powierzchni zewnętrznych i większości wewnętrznych<ref group="uwaga">W niektórych przypadkach powierzchnie wewnętrzne obrabia się również na wytaczarkach</ref> wewnętrznych wykonuje się na [[tokarka]]ch. |
||
| Linia 25: | Linia 24: | ||
Gdzie: |
Gdzie: |
||
* D-średnica toczonego przedmiotu [mm] |
* D-[[średnica]] toczonego przedmiotu [mm] |
||
* n-prędkość obrotowa wrzeciona [obr/min] |
* n-[[prędkość obrotowa]] wrzeciona [obr/min] |
||
* a<sub>p</sub>-głębokość skrawania [mm] |
* a<sub>p</sub>-głębokość skrawania [mm] |
||
* f<sub>0</sub>-posuw narzędzia [mm/obr] |
* f<sub>0</sub>-[[posuw]] narzędzia [mm/obr] |
||
* L<sub>S</sub>-długość drogi skrawania [mm] |
* L<sub>S</sub>-długość drogi skrawania [mm] |
||
* L<sub>D</sub>-długość drogi dobiegu ostrza [mm] |
* L<sub>D</sub>-długość drogi dobiegu ostrza [mm] |
||
* L<sub>W</sub>-długość drogi |
* L<sub>W</sub>-długość drogi [[wybieg (technika)|wybieg]]u ostrza [mm] |
||
* i-liczba przejść |
* i-liczba przejść |
||
* C<sub>T</sub>-stała wielkość uwzględniająca wpływ czynników nie wyodrębnionych we wzorze |
* C<sub>T</sub>-stała wielkość uwzględniająca wpływ czynników nie wyodrębnionych we wzorze |
||
| Linia 38: | Linia 37: | ||
* η-sprawność tokarki |
* η-sprawność tokarki |
||
==Klasyfikacja metod toczenia== |
== Klasyfikacja metod toczenia == |
||
{| border="0" |
{| border="0" |
||
|valign="top" width="60%"| |
|valign="top" width="60%"| |
||
; Ze względu na rodzaj narzędzia |
; Ze względu na rodzaj narzędzia<ref name="Kosmol" /> |
||
* punktowa |
* punktowa |
||
* kształtowa |
* kształtowa |
||
* obwiedniowa |
* obwiedniowa |
||
; Ze względu na położenie osi obrotu przedmiotu |
; Ze względu na położenie osi obrotu przedmiotu<ref name="Kosmol" /> |
||
* toczenie poziome |
* toczenie poziome |
||
* toczenie pionowe |
* toczenie pionowe |
||
|valign="top" width="50%"| |
|valign="top" width="50%"| |
||
; Ze względu na kierunek ruchu posuwowego |
; Ze względu na kierunek ruchu posuwowego<ref name="Kosmol" /> |
||
* wzdłużne |
* wzdłużne |
||
* poprzeczne |
* poprzeczne |
||
* kopiowe |
* kopiowe |
||
; Ze względu na rodzaj powierzchni |
; Ze względu na rodzaj powierzchni<ref name="Tasak" /> |
||
* toczenie zewnętrzne (obtaczanie) |
* toczenie zewnętrzne (obtaczanie) |
||
* toczenie wewnętrzne (wytaczanie, roztaczanie) |
* toczenie wewnętrzne (wytaczanie, roztaczanie) |
||
| Linia 91: | Linia 90: | ||
|0,25-2,0 |
|0,25-2,0 |
||
|} |
|} |
||
<center> |
<center> |
||
Wersja z 14:38, 17 wrz 2012
Toczenie – rodzaj obróbki wiórowej stosowany najczęściej do obrabiania powierzchni zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotów w kształcie brył obrotowych[1]. Istnieje możliwość uzyskiwania metodą toczenia również innych kształtów niż obrotowe[a]. Podczas toczenia ruch główny wykonuje najczęściej obracający się przedmiot, natomiast ruchem pomocniczym jest ruch płaski narzędzia[2].
Obróbka powierzchni zewnętrznych i większości wewnętrznych[b] wewnętrznych wykonuje się na tokarkach.
Podstawowe zależności w procesie toczenia
- Prędkość skrawania:
![{\displaystyle v_{c}={\pi nD \over 1000}\;\;\;[m/min]}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d4e453964ab6e7a8c05d40deed9cb8d2e4792f9c)
- Wydatek objętościowy skrawania:
![{\displaystyle Q={v_{c}a_{p}f_{0}}\;\;\;[cm^{3}/min]}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/d03ddbb63f27ffcddda4fe69217aca0c87904259)
- Czas maszynowy przy toczeniu:
![{\displaystyle t_{m}={L_{s}+L_{d}+L_{w} \over f_{0}*n}i\;\;\;[min]}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/1745926b61350dcc9a80f881f250494a964add53)
- Trwałość ostrza:
![{\displaystyle T={C_{t} \over v_{t}^{s}}\;\;\;[min]}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/331a397a7decbba01c79835114d6a856723e9e38)
- Pole przekroju poprzecznego warstwy skrawanej:
![{\displaystyle A_{D}=a_{p}f_{0}X\;\;[mm^{2}]\,}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/dceb791bb7676609dabd4e48b31af97b7669c0a7)
- Siła skrawania:
![{\displaystyle F_{c}=A_{D}k_{c}\;\;[N]\,}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/b1250fe2d8221130883a847a5a763bda1f390606)
- Moc skrawania:
![{\displaystyle P_{e}={F_{c}v_{c} \over 60000\eta }\;\;[W]\,}](https://wikimedia.org/api/rest_v1/media/math/render/svg/360d255f770fc1aed830d753398f87671fe9a816)
Gdzie:
- D-średnica toczonego przedmiotu [mm]
- n-prędkość obrotowa wrzeciona [obr/min]
- ap-głębokość skrawania [mm]
- f0-posuw narzędzia [mm/obr]
- LS-długość drogi skrawania [mm]
- LD-długość drogi dobiegu ostrza [mm]
- LW-długość drogi wybiegu ostrza [mm]
- i-liczba przejść
- CT-stała wielkość uwzględniająca wpływ czynników nie wyodrębnionych we wzorze
- s-wykładnik zależny od par materiałów
- kc-opór właściwy skrawania [MPa]
- η-sprawność tokarki
Klasyfikacja metod toczenia
|
|
- Ze względu na parametry skrawania
| Rodzaj toczenia | Posuwy f0 [mm/obr] | Głębokość skrawania ap [mm] |
|---|---|---|
| Zgrubne (ciężkie) | >0,7 | 8,0-20,0 |
| Zgrubne | 0,5-1,5 | 6,0-15,0 |
| Lekkozgrubne | 0,4-1,0 | 3,0-10,0 |
| Półwykańczające (średniodokładne) | 0,2-0,5 | 1,5-4,0 |
| Wykańczające | 0,1-0,3 | 0,5-2,0 |
| Wykańczające-gładkościowe | 0,05-0,15 | 0,25-2,0 |
-
Toczenie aluminium -
Przykład toczonych brył obrotowych -
Przykład toczonych brył obrotowych -
Przykład toczonych brył nieobrotowych wykonanych na tokarce uniwersalnej
- ↑ a b c d pod red. Jana Kosmola: Techniki Wytwarzania. Obróbka Wiórowa i Ścierna. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2002.
- ↑ a b Edmund Tasak: Obróbka ubytkowa i spajanie. Kraków: Akademia Górniczo-Hutnicza, 2001. ISBN 978-83-88408-96-0.
Bibliografia
- J. Kaczmarek, "Podstawy obróbki wiórowej, ściernej i erozyjnej", WNT, Warszawa 1970
