Stanisław Ptaszycki: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m edycja hasła |
hasło napisane na nowo |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Stanisław Ptaszycki''' (ur. [[12 kwietnia]] [[1853]] w Kuzowie, zm. [[20 grudnia]] [[1933]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski historyk |
'''Stanisław Ptaszycki''' (ur. [[12 kwietnia]] [[1853]] w Kuzowie, zm. [[20 grudnia]] [[1933]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski historyk, historyk literatury polskiej, wydawca, archiwista. |
||
Był profesorem literatury rosyjskiej w szkołach duchowych w [[Petersburg]]u. Od 1918 do 1926 był profesorem nauk pomocniczych historii KUL, zaś między 1919 a 1920 pracował na Uniwersytecie Wileńskim. W 1926 został dyrektorem naczelnym Archiwów Państwowych w Warszawie. Był również pierwszym redaktorem [[Archeion]]u. Napisał ''Encyklopedię nauk pomocniczych historii i literatury polskiej'' (1921). |
|||
Urodził się w rodzinie szlacheckiej, szkołę średnią ukończył w [[Wilno|Wilnie]], w 1877 r. skończył studia na wydziale Historyczno-Filologicznym [[Petersburski Uniwersytet Państwowy| Uniwersytetu Petersburskiego]]. Następnie podjął pracę jako asystent przy katedrze filologii słowiańskiej, równolegle pracując w latach 1879-1912 jako nauczyciel języka rosyjskiego i łaciny w petersburskich prywatnych gimnazjach. W Petersburgu został też zatrudniony jako tłumacz-archiwista i opiekun [[Metryka Litewska|Metryki Litewskiej]]w Ministerstwie Sprawiedliwości. Wykładał także w wileńskim seminarium duchownym. |
|||
Po objęciu funkcji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych przez Stanisława Ptaszyckiego (1928/29) budżet osiągnął sumę 900 000 zł, a w 1931/32 wraz z dotacjami na gmachy archiwalne wzrósł do 1 100 000 zł. W następnych latach budżet przejściowo uległ zmniejszeniu. Stanisław Ptaszycki pełniąc funkcję Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, wspierał działalność archiwistów objazdowych. |
|||
Po odzyskaniu niepodległości wrócił do Polski, gdzie został współorganizatorem Uniwersytetu Lubelskiego (późniejszego [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|KUL]]): piastował tu stanowisko profesora, dziekana Wydziału Humanistycznego, dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej, następnie był profesorem [[nauki pomocnicze historii|nauk pomocniczych historii]] na [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytecie w Wilnie]]. |
|||
W latach 1918-1926 był dyrektorem [[Archiwum Państwowe w Lublinie|Archiwum Państwowego w Lublinie]], potem objął stanowisko naczelnego dyrektora [[Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych|Wydziału Archiwów Państwowych]] w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. |
|||
Był bardzo aktywny na różnych polach: uczestniczył w pracach [[rewindykacja|rewindykacyjnych]] materiałów wywiezionych do Rosji, prowadził kursy archiwalne, był pierwszym redaktorem czasopisma „[[Archeion]]”. |
|||
Autor ponad 130 publikacji, przede wszystkim „Encyklopedii nauk pomocniczych historii i literatury polskiej” (wyd. 1919 i 1922) oraz inwentarza Metryki Litewskiej (wyd. 1887). W swoich opracowaniach poruszał różnorodną tematykę, m.in. dzieje literatury polskiej, historię Litwy, drukarstwa i bibliotek, w swoim dorobku ma też liczne recenzje i omówienia. |
|||
Był członkiem licznych towarzystw naukowych, uczestnikiem wielu zjazdów i konferencji. |
|||
Udzielał się w pracy społecznej: jeszcze w Petersburgu był kuratorem taniej kuchni dla polskiej młodzieży z ramienia Towarzystwa Dobroczynności i Zarządu Kościoła św. Katarzyny oraz prezesem Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej. |
|||
Odznaczony [[Order Świętego Grzegorza Wielkiego|Cywilnym Krzyżem Kawalerskim Papieskiego Orderu św. Grzegorza]] (1920), Krzyżem Komandorskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Polonia Restituta]] (1927), [[Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości|Medalem X-lecia Odzyskania Niepodległości]] (1928), Krzyżem „Pro fide et Ecclesia in Russia merito” (1931) i [[Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]] (1933). |
|||
Żonaty z Zofią Wyrzykowką (zm. 1906), miał z nią syna Stanisława (ur. 1892, w okresie międzywojennym konsul RP w Pile). |
|||
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu w [[Bielsk Podlaski|Bielsku Podlaskim]]. |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* ''Słownik biograficzny archiwistów polskich'', t. I 1918–1984, Warszawa–Łódź 1988 |
|||
# [[Dariusz Matelski]], ''Stanisław Ptaszycki (1853–1933). Wspomnienie'', „Gazeta Wyborcza Poznań”, nr 15 (4529) z 19 stycznia 2004, s. 8. |
|||
# {{Cytuj stronę | nazwisko = Halicki | imię = Krzysztof | tytuł = Archiwiści objazdowi w Polsce okresu międzywojennego, [w:] Historia i Polityka Tom VI, pod red. H. Stysa, Toruń 2007, s. 117-124. | Krzysztof Halicki - Academia.edu | url = http://www.academia.edu/2256973/Archiwisci_objazdowi_w_Polsce_okresu_miedzywojennego_w_Historia_i_Polityka_Tom_VI_pod_red._H._Stysa_Torun_2007_s._117-124 | opublikowany = | data = | data dostępu = 2012-12-08 }} |
|||
== Linki zewnętrzne == |
|||
Publikacje S. Ptaszyckiego w [http://fbc.pionier.net.pl/owoc/results?query=ptaszycki&action=DistributedSearchAction Federacji Bibliotek Cyfrowych] |
|||
{{DEFAULTSORT:Ptaszycki, Stanisław}} |
{{DEFAULTSORT:Ptaszycki, Stanisław}} |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Absolwenci Petersburskiego Uniwersytetu Państwowego]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi]] |
|||
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego]] |
|||
[[Kategoria:Wykładowcy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II]] |
|||
[[Kategoria:Polscy archiwiści]] |
[[Kategoria:Polscy archiwiści]] |
||
[[Kategoria:Polscy wydawcy]] |
|||
[[Kategoria:Urodzeni w 1853]] |
[[Kategoria:Urodzeni w 1853]] |
||
[[Kategoria:Zmarli w 1933]] |
[[Kategoria:Zmarli w 1933]] |
Wersja z 09:56, 12 kwi 2013
Stanisław Ptaszycki (ur. 12 kwietnia 1853 w Kuzowie, zm. 20 grudnia 1933 w Warszawie) – polski historyk, historyk literatury polskiej, wydawca, archiwista.
Urodził się w rodzinie szlacheckiej, szkołę średnią ukończył w Wilnie, w 1877 r. skończył studia na wydziale Historyczno-Filologicznym Uniwersytetu Petersburskiego. Następnie podjął pracę jako asystent przy katedrze filologii słowiańskiej, równolegle pracując w latach 1879-1912 jako nauczyciel języka rosyjskiego i łaciny w petersburskich prywatnych gimnazjach. W Petersburgu został też zatrudniony jako tłumacz-archiwista i opiekun Metryki Litewskiejw Ministerstwie Sprawiedliwości. Wykładał także w wileńskim seminarium duchownym.
Po odzyskaniu niepodległości wrócił do Polski, gdzie został współorganizatorem Uniwersytetu Lubelskiego (późniejszego KUL): piastował tu stanowisko profesora, dziekana Wydziału Humanistycznego, dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej, następnie był profesorem nauk pomocniczych historii na Uniwersytecie w Wilnie.
W latach 1918-1926 był dyrektorem Archiwum Państwowego w Lublinie, potem objął stanowisko naczelnego dyrektora Wydziału Archiwów Państwowych w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.
Był bardzo aktywny na różnych polach: uczestniczył w pracach rewindykacyjnych materiałów wywiezionych do Rosji, prowadził kursy archiwalne, był pierwszym redaktorem czasopisma „Archeion”.
Autor ponad 130 publikacji, przede wszystkim „Encyklopedii nauk pomocniczych historii i literatury polskiej” (wyd. 1919 i 1922) oraz inwentarza Metryki Litewskiej (wyd. 1887). W swoich opracowaniach poruszał różnorodną tematykę, m.in. dzieje literatury polskiej, historię Litwy, drukarstwa i bibliotek, w swoim dorobku ma też liczne recenzje i omówienia.
Był członkiem licznych towarzystw naukowych, uczestnikiem wielu zjazdów i konferencji.
Udzielał się w pracy społecznej: jeszcze w Petersburgu był kuratorem taniej kuchni dla polskiej młodzieży z ramienia Towarzystwa Dobroczynności i Zarządu Kościoła św. Katarzyny oraz prezesem Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej.
Odznaczony Cywilnym Krzyżem Kawalerskim Papieskiego Orderu św. Grzegorza (1920), Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta (1927), Medalem X-lecia Odzyskania Niepodległości (1928), Krzyżem „Pro fide et Ecclesia in Russia merito” (1931) i Złotym Krzyżem Zasługi (1933).
Żonaty z Zofią Wyrzykowką (zm. 1906), miał z nią syna Stanisława (ur. 1892, w okresie międzywojennym konsul RP w Pile).
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu w Bielsku Podlaskim.
Bibliografia
- Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I 1918–1984, Warszawa–Łódź 1988
Linki zewnętrzne
Publikacje S. Ptaszyckiego w Federacji Bibliotek Cyfrowych
- Absolwenci Petersburskiego Uniwersytetu Państwowego
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi
- Odznaczeni Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego
- Wykładowcy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
- Polscy archiwiści
- Urodzeni w 1853
- Zmarli w 1933