Stanisław Ptaszycki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m edycja hasła
hasło napisane na nowo
Linia 1: Linia 1:
'''Stanisław Ptaszycki''' (ur. [[12 kwietnia]] [[1853]] w Kuzowie, zm. [[20 grudnia]] [[1933]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski historyk i wydawca.
'''Stanisław Ptaszycki''' (ur. [[12 kwietnia]] [[1853]] w Kuzowie, zm. [[20 grudnia]] [[1933]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski historyk, historyk literatury polskiej, wydawca, archiwista.



Był profesorem literatury rosyjskiej w szkołach duchowych w [[Petersburg]]u. Od 1918 do 1926 był profesorem nauk pomocniczych historii KUL, zaś między 1919 a 1920 pracował na Uniwersytecie Wileńskim. W 1926 został dyrektorem naczelnym Archiwów Państwowych w Warszawie. Był również pierwszym redaktorem [[Archeion]]u. Napisał ''Encyklopedię nauk pomocniczych historii i literatury polskiej'' (1921).
Urodził się w rodzinie szlacheckiej, szkołę średnią ukończył w [[Wilno|Wilnie]], w 1877 r. skończył studia na wydziale Historyczno-Filologicznym [[Petersburski Uniwersytet Państwowy| Uniwersytetu Petersburskiego]]. Następnie podjął pracę jako asystent przy katedrze filologii słowiańskiej, równolegle pracując w latach 1879-1912 jako nauczyciel języka rosyjskiego i łaciny w petersburskich prywatnych gimnazjach. W Petersburgu został też zatrudniony jako tłumacz-archiwista i opiekun [[Metryka Litewska|Metryki Litewskiej]]w Ministerstwie Sprawiedliwości. Wykładał także w wileńskim seminarium duchownym.
Po objęciu funkcji Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych przez Stanisława Ptaszyckiego (1928/29) budżet osiągnął sumę 900 000 zł, a w 1931/32 wraz z dotacjami na gmachy archiwalne wzrósł do 1 100 000 zł. W następnych latach budżet przejściowo uległ zmniejszeniu. Stanisław Ptaszycki pełniąc funkcję Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, wspierał działalność archiwistów objazdowych.

Po odzyskaniu niepodległości wrócił do Polski, gdzie został współorganizatorem Uniwersytetu Lubelskiego (późniejszego [[Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II|KUL]]): piastował tu stanowisko profesora, dziekana Wydziału Humanistycznego, dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej, następnie był profesorem [[nauki pomocnicze historii|nauk pomocniczych historii]] na [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytecie w Wilnie]].

W latach 1918-1926 był dyrektorem [[Archiwum Państwowe w Lublinie|Archiwum Państwowego w Lublinie]], potem objął stanowisko naczelnego dyrektora [[Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych|Wydziału Archiwów Państwowych]] w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Był bardzo aktywny na różnych polach: uczestniczył w pracach [[rewindykacja|rewindykacyjnych]] materiałów wywiezionych do Rosji, prowadził kursy archiwalne, był pierwszym redaktorem czasopisma „[[Archeion]]”.

Autor ponad 130 publikacji, przede wszystkim „Encyklopedii nauk pomocniczych historii i literatury polskiej” (wyd. 1919 i 1922) oraz inwentarza Metryki Litewskiej (wyd. 1887). W swoich opracowaniach poruszał różnorodną tematykę, m.in. dzieje literatury polskiej, historię Litwy, drukarstwa i bibliotek, w swoim dorobku ma też liczne recenzje i omówienia.
Był członkiem licznych towarzystw naukowych, uczestnikiem wielu zjazdów i konferencji.

Udzielał się w pracy społecznej: jeszcze w Petersburgu był kuratorem taniej kuchni dla polskiej młodzieży z ramienia Towarzystwa Dobroczynności i Zarządu Kościoła św. Katarzyny oraz prezesem Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej.

Odznaczony [[Order Świętego Grzegorza Wielkiego|Cywilnym Krzyżem Kawalerskim Papieskiego Orderu św. Grzegorza]] (1920), Krzyżem Komandorskim [[Order Odrodzenia Polski|Orderu Polonia Restituta]] (1927), [[Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości|Medalem X-lecia Odzyskania Niepodległości]] (1928), Krzyżem „Pro fide et Ecclesia in Russia merito” (1931) i [[Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]] (1933).

Żonaty z Zofią Wyrzykowką (zm. 1906), miał z nią syna Stanisława (ur. 1892, w okresie międzywojennym konsul RP w Pile).

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu w [[Bielsk Podlaski|Bielsku Podlaskim]].


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* ''Słownik biograficzny archiwistów polskich'', t. I 1918–1984, Warszawa–Łódź 1988
# [[Dariusz Matelski]], ''Stanisław Ptaszycki (1853–1933). Wspomnienie'', „Gazeta Wyborcza Poznań”, nr 15 (4529) z 19 stycznia 2004, s. 8.

# {{Cytuj stronę | nazwisko = Halicki | imię = Krzysztof | tytuł = Archiwiści objazdowi w Polsce okresu międzywojennego, [w:] Historia i Polityka Tom VI, pod red. H. Stysa, Toruń 2007, s. 117-124. | Krzysztof Halicki - Academia.edu | url = http://www.academia.edu/2256973/Archiwisci_objazdowi_w_Polsce_okresu_miedzywojennego_w_Historia_i_Polityka_Tom_VI_pod_red._H._Stysa_Torun_2007_s._117-124 | opublikowany = | data = | data dostępu = 2012-12-08 }}

== Linki zewnętrzne ==
Publikacje S. Ptaszyckiego w [http://fbc.pionier.net.pl/owoc/results?query=ptaszycki&action=DistributedSearchAction Federacji Bibliotek Cyfrowych]


{{DEFAULTSORT:Ptaszycki, Stanisław}}
{{DEFAULTSORT:Ptaszycki, Stanisław}}
[[Kategoria:Członkowie Towarzystwa Naukowego we Lwowie]]
[[Kategoria:Absolwenci Petersburskiego Uniwersytetu Państwowego]]
[[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta]]
[[Kategoria:Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości]]
[[Kategoria:Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego]]
[[Kategoria:Wykładowcy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II]]
[[Kategoria:Polscy archiwiści]]
[[Kategoria:Polscy archiwiści]]
[[Kategoria:Polscy wydawcy]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1853]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1853]]
[[Kategoria:Zmarli w 1933]]
[[Kategoria:Zmarli w 1933]]

Wersja z 09:56, 12 kwi 2013

Stanisław Ptaszycki (ur. 12 kwietnia 1853 w Kuzowie, zm. 20 grudnia 1933 w Warszawie) – polski historyk, historyk literatury polskiej, wydawca, archiwista.


Urodził się w rodzinie szlacheckiej, szkołę średnią ukończył w Wilnie, w 1877 r. skończył studia na wydziale Historyczno-Filologicznym Uniwersytetu Petersburskiego. Następnie podjął pracę jako asystent przy katedrze filologii słowiańskiej, równolegle pracując w latach 1879-1912 jako nauczyciel języka rosyjskiego i łaciny w petersburskich prywatnych gimnazjach. W Petersburgu został też zatrudniony jako tłumacz-archiwista i opiekun Metryki Litewskiejw Ministerstwie Sprawiedliwości. Wykładał także w wileńskim seminarium duchownym.

Po odzyskaniu niepodległości wrócił do Polski, gdzie został współorganizatorem Uniwersytetu Lubelskiego (późniejszego KUL): piastował tu stanowisko profesora, dziekana Wydziału Humanistycznego, dyrektora Biblioteki Uniwersyteckiej, następnie był profesorem nauk pomocniczych historii na Uniwersytecie w Wilnie.

W latach 1918-1926 był dyrektorem Archiwum Państwowego w Lublinie, potem objął stanowisko naczelnego dyrektora Wydziału Archiwów Państwowych w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Był bardzo aktywny na różnych polach: uczestniczył w pracach rewindykacyjnych materiałów wywiezionych do Rosji, prowadził kursy archiwalne, był pierwszym redaktorem czasopisma „Archeion”.

Autor ponad 130 publikacji, przede wszystkim „Encyklopedii nauk pomocniczych historii i literatury polskiej” (wyd. 1919 i 1922) oraz inwentarza Metryki Litewskiej (wyd. 1887). W swoich opracowaniach poruszał różnorodną tematykę, m.in. dzieje literatury polskiej, historię Litwy, drukarstwa i bibliotek, w swoim dorobku ma też liczne recenzje i omówienia.

Był członkiem licznych towarzystw naukowych, uczestnikiem wielu zjazdów i konferencji.

Udzielał się w pracy społecznej: jeszcze w Petersburgu był kuratorem taniej kuchni dla polskiej młodzieży z ramienia Towarzystwa Dobroczynności i Zarządu Kościoła św. Katarzyny oraz prezesem Towarzystwa Polskiej Macierzy Szkolnej.

Odznaczony Cywilnym Krzyżem Kawalerskim Papieskiego Orderu św. Grzegorza (1920), Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta (1927), Medalem X-lecia Odzyskania Niepodległości (1928), Krzyżem „Pro fide et Ecclesia in Russia merito” (1931) i Złotym Krzyżem Zasługi (1933).

Żonaty z Zofią Wyrzykowką (zm. 1906), miał z nią syna Stanisława (ur. 1892, w okresie międzywojennym konsul RP w Pile).

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu w Bielsku Podlaskim.

Bibliografia

  • Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. I 1918–1984, Warszawa–Łódź 1988


Linki zewnętrzne

Publikacje S. Ptaszyckiego w Federacji Bibliotek Cyfrowych