Szachownica kostkowata: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
dr. uzup. |
wikispecies |
||
Linia 18: | Linia 18: | ||
| status CzK = CR |
| status CzK = CR |
||
| commons = Fritillaria meleagris |
| commons = Fritillaria meleagris |
||
|wikispecies = Fritillaria meleagris |
|||
}} |
}} |
||
'''Szachownica kostkowata''' (''Fritillaria meleagris'' L.) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[Roślina wieloletnia|bylin]] należący do rodziny [[liliowate|liliowatych]]. Występuje głównie w [[Europa Zachodnia|Europie Zachodniej]]. W rozproszeniu spotyka się ją w środkowej i południowo-wschodniej Europie. W Polsce gatunek bardzo rzadki. Występuje na [[Pomorze|Pomorzu]], w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]], w okolicach [[Przemyśl]]a (Rezerwat przyrody Szachownica kostkowata w [[Stubno|Stubnie]], Krównikach), nad [[San]]em oraz [[Biebrza|Biebrzą]]. |
'''Szachownica kostkowata''' (''Fritillaria meleagris'' L.) – [[gatunek (biologia)|gatunek]] [[Roślina wieloletnia|bylin]] należący do rodziny [[liliowate|liliowatych]]. Występuje głównie w [[Europa Zachodnia|Europie Zachodniej]]. W rozproszeniu spotyka się ją w środkowej i południowo-wschodniej Europie. W Polsce gatunek bardzo rzadki. Występuje na [[Pomorze|Pomorzu]], w [[Wielkopolska|Wielkopolsce]], w okolicach [[Przemyśl]]a (Rezerwat przyrody Szachownica kostkowata w [[Stubno|Stubnie]], Krównikach), nad [[San]]em oraz [[Biebrza|Biebrzą]]. |
Wersja z 20:13, 6 gru 2013
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Klad | |
Klad | |
Klasa | |
Klad | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
szachownica kostkowata |
Nazwa systematyczna | |
{{{nazwa łacińska}}} L. Sp. pl. 1:304. 1753 |
Szachownica kostkowata (Fritillaria meleagris L.) – gatunek bylin należący do rodziny liliowatych. Występuje głównie w Europie Zachodniej. W rozproszeniu spotyka się ją w środkowej i południowo-wschodniej Europie. W Polsce gatunek bardzo rzadki. Występuje na Pomorzu, w Wielkopolsce, w okolicach Przemyśla (Rezerwat przyrody Szachownica kostkowata w Stubnie, Krównikach), nad Sanem oraz Biebrzą.
Morfologia
- Łodyga
- Dorasta od 15 do 40 cm.
- Liście
- Szarozielone, rynienkowate, wąskolancetowate, rowkowane, ustawione skrętolegle.
- Kwiat
- Bezwonny, dzwonkowaty, pochylony ku dołowi o długości 3–4 cm. Tępe płatki okwiatu są podgięte na wierzchołku, u nasady każdej działki znajduje się miodnik. Kwiat jest purpurowobrązowy z wzorem szachownicy, czasem białawozielono plamisty lub czerwono pstrokaty. Pojedynczy kwiat żyje średnio 6-7 dni, wytwarza w tym czasie dość silnie skoncentrowany nektar (średnie stężenie cukrów >50%) składający się w prawie równych proporcjach z sacharozy, glukozy i fruktozy[2]. Roślina kwitnie od kwietnia do maja.
- Cebula
- Kuliste, wielkości orzecha laskowego.
Biologia i ekologia
Bylina, geofit. Roślina samozgodna lecz nasiona głównie obcopylne. Kwiaty odwiedzane przez błonkówki i muchówki - głównymi zapylaczami są trzmiele.[3] Rośnie na wilgotnych łąkach, w zaroślach, na torfowiskach niskich, bagnach. Gatunek charakterystyczny łąk kaczeńcowych ze związku Calthion[4].
- Wymagania
- Lekkie gleby, w pobliżu oczek wodnych i strumyków.
- Roślina trująca
Zagrożenia i ochrona
W Polsce roślina objęta całkowitą ochroną gatunkową.
Kategorie zagrożenia:
- Kategoria zagrożenia w Polsce wg Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[5]: E (wymierający).
- Kategoria zagrożenia w Polsce wg Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: CR (critical, krytycznie zagrożony).
Występuje m.in. w Rezerwacie przyrody Szachownica kostkowata w Stubnie.
Zastosowanie
- Roślina ozdobna - uprawiana w ogrodach.
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-07-29]. (ang.).
- ↑ Stpiczyńska M., M. Nepi and M. Zych (2012) Secretion and composition of nectar and the structure of perigonal nectaries in Fritillaria meleagris L. (Liliaceae). Plant Systematics & Evolution 298:997–1013.
- ↑ Zych M. & Stpiczyńska M. 2012. Neither protogynous nor obligatory out-crossed: pollination biology and breeding system of the European red-list Fritillaria meleagris L. (Liliaceae). Plant Biology 14: 285-294. doi:10.1111/j.1438-8677.2011.00510.x
- ↑ Matuszkiewicz W. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001. ISBN 83-01-13520-4.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
<ref>
o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>
, nie był użyty wcześniej w treści.