Bolesław Łaszczyński: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:24, 28 mar 2014

Bolesław Łaszczyński (ur. 6 listopada 1842, zm. 15 czerwca 1909) – artysta malarz^[1].

Urodził się 1842 w majątku rodzinnym w Grabowie w ówczesnym pow. wrzesińskim, był synem Stanisława, właściciela ziemskiego, oficera grenadierów gwardii WP, zesłańca na Sybir, i Olgi z Halpertów. Uczęszczał do gimnazjum Marii Magdaleny w Poznaniu, a potem wraz ze starszym bratem Władysławem został wysłany przez rodziców do szkoły w Tirlemont w Belgii, gdzie zdał maturę^[1].

Po ukończeniu tego gimnazjum Łaszczyński wyjechał do Heidelbergu, gdzie studiował archeologię. W 1865 przeniósł się do Monachium, aby rozpocząć w tamtejszej akademii sztuk pięknych studia malarskie (1865–1868). Przebył szkołę antyków i techniczną szkołę malarstwa. W 1867 uzyskał medal brązowy i do 1870 przebywał w Monachium uzupełniając studia^[1].

W Monachium Łaszczyński zaprzyjaźnił się blisko z Maksymilianem Gierymskim. Następnie od 1870 przebywał we Włoszech i mieszkał dłuższy czas we Florencji i Rzymie. W 1872 powrócił do Monachium^[1].

W 1877 Łaszczyński przeniósł się do Warszawy. Brał czynny udział w życiu artystycznym miasta, wystawiając swe prace w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (TPSP) (już od 1868) i w Zachęcie. W latach 1882–1889 był członkiem komitetu „Zachęty”. Uczestniczył w wystawach zagranicznych^[1].

W 1890 przeniósł się ponownie do Monachium z którego pod koniec życia powrócił do kraju i osiadł w Krakowie. W latach 1893–1898 wykonał dla katedry poznańskiej sześć kompozycji prezbiterium (Aniołowie u Piasta, Chrzest Polski, Założenie katedry, Święty Wojciech, Polska przedmurzem chrześcijaństwa, Św. Józefat Kuncewicz, malowidła w łuku tęczowym (Św. Cyryl i Metody, symbole sakramentów), 2 kompozycje w kaplicy Serca Jezusa (Chrystus zstępujący do otchłani, Uzdrowienie ślepych) oraz dwa obrazy ścienne dla kaplicy seminarium duchownego (Ojcowie Kościoła, Legenda o bogatym młodzieńcu) oraz freski według Przemienienia Rafaela dla kościoła Przemienienia Pańskiego w Poznaniu^[1].

Studia Łaszczyńskiego w akademii monachijskiej i związki z polską kolonią artystyczną w Monachium znalazły swe odbicie w jego twórczości. Utwory jego charakteryzuje drobiazgowe wykończenie, poprawny akademicki rysunek, rozwinięcie anegdoty. Z zamiłowaniem malował obrazy przedstawiające sceny z przeszłości Polski (określane przez recenzentów jako «kontuszowe»), jak Tajna wiadomość z czasów konfederacji barskiej, Pokuta szlachcica.

Niektóre z nich były ilustracją utworów literackich A. Mickiewicza (np. Czaty, ilustracje do Pana Tadeusza: Tak, tak, Gerwazeńku, Zamysły wojenne), H. Sienkiewicza (Pojedynek Bohuna z Wołodyjowskim), J. Kitowicza (Corda fidelium). Znanym dziełem Łaszczyńskiego jest obraz Śmierć Chopina (namalowany w 1874).

Przez pewien czas dostarczał Łaszczyński kompozycji do drzeworytów dla wychodzącego w Poznaniu pisma „Sobótka, Tygodnik Beletrystyczno-Ilustrowany”.

Uprawiał również malarstwo religijne. Oprócz wspomnianych malowideł ściennych malował obrazy olejne, jak Nawiedzenie Najśw. Panny Maryi, Niepokalane Poczęcie, Św. Anna, Kyrie Eleison, Św. Michał. Niektóre z nich znalazły się w kościołach, np. Wizytek w Warszawie, w kościele na Grzybowie (ten ostatni obraz artysta pokazał na wystawie w Paryżu w 1886).

W czasie pobytu we Włoszech malował tamtejsze widoki, czasem ze sztafażem ludzkim. Wiele z nich pokazał na wystawach w Zachęcie i krakowskim TPSP: Przystań rybacka w 'Sorrento, Chłopcy kąpiący się w Sorrento, Łodzie rybackie w Porto d’Ancio, Ruiny portu Nerona w Porto d’Ancio, Zakątek rzymski, Kościół Św. Dominika. Malował Łaszczyński także pejzaże w kraju: Przedmieście nieświeskie, Zagroda góralska w Wiśle, Wioska, Odnawianie kolumny Zygmunta III.

Znaczną pozycję w twórczości Łaszczyńskiego stanowią portrety, wśród nich wymienić należy portrety: arcybiskupa F. Stablewskiego, Juliana Konstantego Ordona, bohatera wiersza Mickiewicza (malowany we Florencji w 1872), staruszki Franciszki z Zakrzewskich Moraczewskiej (1896), Maksymiliana Jackowskiego, Portret damy z dziewczynką (wystawiony w Zachęcie w 1879), Portret dzieci artysty (wystawiony w 1882), Portret Michała Hertza, rysunek Po pracy.

Zajmował się również publicystyką o sztuce, opracowywał głównie życiorysy współczesnych mu malarzy. W ostatnich latach życia nie wystawiał swoich obrazów.

Zmarł w Krakowie 15 czerwca 1909. Od 1870 Łaszczyński był ożeniony z Józefą Moraczewską, z którą miał dzieci: Olgę (zamężną Szczawińską), Janinę (rzeźbiarkę), Grażynę, Zbigniewa i Witolda (doktora medycyny)^[1].

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wielkopolski Słownik Biograficzny 1981 ↓, s. 432.

Bibliografia

Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 432. ISBN 83-01-02722-3.
Obrazy Bolesława Łaszczyńskiego

[CITEREFWielkopolski_Słownik_Biograficzny1981432-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Wielkopolski Słownik Biograficzny 1981 ↓, s. 432.

[1]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+'''Bolesław Łaszczyński''' (ur. [[6 listopada]] [[1842]], zm. [[15 czerwca]] [[1909]]) – artysta [[malarstwo|malarz]]{{odn|Wielkopolski Słownik Biograficzny|1981|s=432}}.
-{{Dopracować|źródła=2010-01}}
-'''Bolesław Łaszczyński''' ([[1843]]-[[1909]]) – artysta [[malarstwo|malarz]].
-Urodził się w r. [[1843]] (lub [[1842]]) w majątku rodzinnym w Grabowie w ówczesnym pow. wrzesińskim, był synem Stanisława, właściciela ziemskiego, oficera grenadierów gwardii W.P., zesłańca na [[Syberia|Sybir]], i Olgi z Halpertów. Uczęszczał do gimnazjum Marii Magdaleny w [[Poznań|Poznaniu]], a potem wraz ze starszym bratem Władysławem został wysłany przez rodziców do szkoły w [[Tirlemont]] w [[Belgia|Belgii]].
+Urodził się 1842 w majątku rodzinnym w Grabowie w ówczesnym pow. wrzesińskim, był synem Stanisława, właściciela ziemskiego, oficera grenadierów gwardii WP, zesłańca na [[Syberia|Sybir]], i Olgi z Halpertów. Uczęszczał do gimnazjum Marii Magdaleny w [[Poznań|Poznaniu]], a potem wraz ze starszym bratem Władysławem został wysłany przez rodziców do szkoły w [[Tirlemont]] w [[Belgia|Belgii]], gdzie zdał maturę{{odn|Wielkopolski Słownik Biograficzny|1981|s=432}}.
-Po ukończeniu tego gimnazjum Łaszczyński wyjechał do [[Heidelberg]]u, gdzie studiował [[archeologia|archeologię]]. W r. [[1865]] przeniósł się do [[Monachium]], aby rozpocząć w tamtejszej akademii sztuk pięknych studia malarskie. Przebył szkołę antyków i techniczną szkołę malarstwa. W r. [[1867]] przyznano mu medal brązowy.
+Po ukończeniu tego gimnazjum Łaszczyński wyjechał do [[Heidelberg]]u, gdzie studiował [[archeologia|archeologię]]. W 1865 przeniósł się do [[Monachium]], aby rozpocząć w tamtejszej akademii sztuk pięknych studia malarskie (1865–1868). Przebył szkołę antyków i techniczną szkołę malarstwa. W 1867 uzyskał medal brązowy i do 1870 przebywał w Monachium uzupełniając studia{{odn|Wielkopolski Słownik Biograficzny|1981|s=432}}.
-W Monachium Łaszczyński zaprzyjaźnił się blisko z [[Maksymilian Gierymski|Maksymilianem Gierymskim]]. Studia ukończył Łaszczyński w r. [[1868]], następnie podróżował po [[Włochy|Włoszech]]; mieszkał we [[Florencja|Florencji]] i [[Rzym]]ie. W r. [[1872]] powrócił do Monachium.
+W Monachium Łaszczyński zaprzyjaźnił się blisko z [[Maksymilian Gierymski|Maksymilianem Gierymskim]]. Następnie od 1870 przebywał we [[Włochy|Włoszech]] i mieszkał dłuższy czas we [[Florencja|Florencji]] i [[Rzym]]ie. W 1872 powrócił do Monachium{{odn|Wielkopolski Słownik Biograficzny|1981|s=432}}.
-Ok. r. [[1877]] Łaszczyński przeniósł się do [[Warszawa|Warszawy]]. Brał czynny udział w życiu artystycznym miasta, wystawiając swe prace w [[Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych|Tow. Zachęty Sztuk Pięknych]] (TZSP) (w l. [[1870]], [[1876]]-[[1890|90]], [[1892]]-[[1893|3]], [[1902]]), w [[Aleksander Krywult|Salonie Krywulta]] ([[1880]], [[1881]]). W latach [[1882]]-[[1889|9]] był członkiem komitetu TZSP.
+W 1877 Łaszczyński przeniósł się do [[Warszawa|Warszawy]]. Brał czynny udział w życiu artystycznym miasta, wystawiając swe prace w [[Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie|Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie]] (TPSP) (już od 1868) i w [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Zachęcie]]. W latach 1882–1889 był członkiem komitetu „Zachęty”. Uczestniczył w wystawach zagranicznych{{odn|Wielkopolski Słownik Biograficzny|1981|s=432}}.
-W r. [[1891]] wyjechał do [[Poznań|Poznania]], aby tam wykonać dekorację prezbiterium katedry. To monumentalne dzieło składa się z sześciu kompozycji zatytułowanych: ''Aniołowie u Piasta'', ''Chrzest Polski'', ''Polska przedmurzem chrześcijaństwa'', ''Założenie katedry poznańskiej'', ''Św. Wojciech przynoszący hymn Bogurodzica'', ''Św. Józefat Kuncewicz'', malowidła w łuku tęczowym (Św. Cyryl i Metody, symbole sakramentów), 2 kompozycje w kaplicy Serca Jezusa (''Chrystus zstępujący do otchłani'', ''Uzdrowienie ślepych'') oraz dwie grupy alegoryczne ''Fiat Lux'' i ''Antemurale Chrystianitatis''.
+W 1890 przeniósł się ponownie do Monachium z którego pod koniec życia powrócił do kraju i osiadł w Krakowie. W latach 1893–1898 wykonał dla katedry poznańskiej sześć kompozycji prezbiterium (''Aniołowie u Piasta'', ''Chrzest Polski'', ''Założenie katedry'', ''Święty Wojciech'', ''Polska przedmurzem chrześcijaństwa'', ''Św. Józefat Kuncewicz'', malowidła w łuku tęczowym (Św. Cyryl i Metody, symbole sakramentów), 2 kompozycje w kaplicy Serca Jezusa (''Chrystus zstępujący do otchłani'', ''Uzdrowienie ślepych'') oraz dwa obrazy ścienne dla kaplicy seminarium duchownego (''Ojcowie Kościoła'', ''Legenda o bogatym młodzieńcu'') oraz freski według ''Przemienienia'' Rafaela dla kościoła Przemienienia Pańskiego w Poznaniu{{odn|Wielkopolski Słownik Biograficzny|1981|s=432}}.
-Wykonał też ścienne obrazy w kaplicy seminarium duchownego w Poznaniu, (''Ojcowie Kościoła'', ''Legenda o bogatym młodzieńcu'') oraz fresk na podstawie Przemienienia Rafaela dla kościoła Przemienienia Pańskiego. Pod koniec życia mieszkał w [[Kraków|Krakowie]].
-Brał udział w wystawach krakowskiego [[Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie|Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych]] (TPSP) już w r. [[1868]], a następnie w l. [[1873]], [[1875]], [[1878]], [[1880]], [[1883]], [[1885]], [[1887]], [[1897]].
 Studia Łaszczyńskiego w akademii monachijskiej i związki z polską kolonią artystyczną w Monachium znalazły swe odbicie w jego twórczości. Utwory jego charakteryzuje drobiazgowe wykończenie, poprawny akademicki rysunek, rozwinięcie anegdoty. Z zamiłowaniem malował obrazy przedstawiające sceny z przeszłości [[Polska|Polski]] (określane przez recenzentów jako «kontuszowe»), jak ''Tajna wiadomość z czasów konfederacji barskiej'', ''Pokuta szlachcica''.
-Niektóre z nich były ilustracją utworów literackich [[Adam Mickiewicz|A. Mickiewicza]] (np. ''Czaty'', ilustracje do Pana Tadeusza: ''Tak, tak, Gerwazeńku'', ''Zamysły wojenne''), [[Henryk Sienkiewicz|H. Sienkiewicza]] (''Pojedynek Bohuna z Wołodyjowskim''), [[Jędrzej Kitowicz|J. Kitowicza]] (''Corda fidelium''). Znanym dziełem Łaszczyńskiego jest obraz ''Śmierć Chopina'' (namalowany w r. [[1874]]).
+Niektóre z nich były ilustracją utworów literackich [[Adam Mickiewicz|A. Mickiewicza]] (np. ''Czaty'', ilustracje do Pana Tadeusza: ''Tak, tak, Gerwazeńku'', ''Zamysły wojenne''), [[Henryk Sienkiewicz|H. Sienkiewicza]] (''Pojedynek Bohuna z Wołodyjowskim''), [[Jędrzej Kitowicz|J. Kitowicza]] (''Corda fidelium''). Znanym dziełem Łaszczyńskiego jest obraz ''Śmierć Chopina'' (namalowany w 1874).
-Przez pewien czas dostarczał  Łaszczyński kompozycji do drzeworytów dla wychodzącego w Poznaniu pisma ''„[[Sobótka. Tygodnik Beletrystyczno-Ilustrowany]]”''.
+Przez pewien czas dostarczał  Łaszczyński kompozycji do drzeworytów dla wychodzącego w Poznaniu pisma ''„Sobótka, Tygodnik Beletrystyczno-Ilustrowany”''.
-Uprawiał również malarstwo religijne. Oprócz wspomnianych malowideł ściennych malował obrazy olejne, jak ''Nawiedzenie Najśw. Panny Maryi'', ''Niepokalane Poczęcie'', ''Św. Anna'', ''Kyrie Eleison'', ''Św. Michał''. Niektóre z nich znalazły się w kościołach, np. Wizytek w Warszawie, w kościele na Grzybowie (ten ostatni obraz artysta pokazał na wystawie w [[Paryż]]u w r. [[1886]]).
+Uprawiał również malarstwo religijne. Oprócz wspomnianych malowideł ściennych malował obrazy olejne, jak ''Nawiedzenie Najśw. Panny Maryi'', ''Niepokalane Poczęcie'', ''Św. Anna'', ''Kyrie Eleison'', ''Św. Michał''. Niektóre z nich znalazły się w kościołach, np. Wizytek w Warszawie, w kościele na Grzybowie (ten ostatni obraz artysta pokazał na wystawie w [[Paryż]]u w 1886).
 W czasie pobytu we Włoszech malował tamtejsze widoki, czasem ze sztafażem ludzkim. Wiele z nich pokazał na wystawach w [[Zachęta Narodowa Galeria Sztuki|Zachęcie]] i krakowskim TPSP: ''Przystań rybacka w 'Sorrento'', ''Chłopcy kąpiący się w Sorrento'',  ''Łodzie rybackie w Porto d’Ancio'', ''Ruiny portu Nerona w Porto d’Ancio'', ''Zakątek rzymski'', ''Kościół Św. Dominika''. Malował Łaszczyński także pejzaże w kraju: ''Przedmieście nieświeskie'', ''Zagroda góralska w Wiśle'', ''Wioska'', ''Odnawianie kolumny Zygmunta III''.
-Znaczną pozycję w twórczości Łaszczyńskiego stanowią portrety, wśród nich wymienić należy portrety: arcybiskupa F. Stablewskiego, Juliana Konstantego Ordona, bohatera wiersza Mickiewicza (malowany we Florencji w r. [[1872]]), staruszki Franciszki z Zakrzewskich Moraczewskiej  ([[1896]]), Maksymiliana Jackowskiego, Portret damy z dziewczynką (wystawiony w Zachęcie w [[1879]]), Portret dzieci artysty (wystawiony w r. [[1882]]), Portret Michała Hertza, rysunek ''Po pracy''.
+Znaczną pozycję w twórczości Łaszczyńskiego stanowią portrety, wśród nich wymienić należy portrety: arcybiskupa F. Stablewskiego, Juliana Konstantego Ordona, bohatera wiersza Mickiewicza (malowany we Florencji w 1872), staruszki Franciszki z Zakrzewskich Moraczewskiej  (1896), Maksymiliana Jackowskiego, Portret damy z dziewczynką (wystawiony w Zachęcie w 1879), Portret dzieci artysty (wystawiony w 1882), Portret Michała Hertza, rysunek ''Po pracy''.
 Zajmował się również publicystyką o sztuce, opracowywał głównie życiorysy współczesnych mu malarzy. W ostatnich latach życia nie wystawiał swoich obrazów.
-Zmarł w Krakowie [[15 czerwca]] [[1909]] r. Łaszczyński był ożeniony z Józefą Moraczewską, z którą miał dzieci: Olgę (zamężną Szczawińską), Janinę rzeźbiarkę, Grażynę, Zbigniewa i Witolda, doktora medycyny.
+Zmarł w Krakowie 15 czerwca 1909. Od 1870 Łaszczyński był ożeniony z Józefą Moraczewską, z którą miał dzieci: Olgę (zamężną Szczawińską), Janinę (rzeźbiarkę), Grażynę, Zbigniewa i Witolda (doktora medycyny){{odn|Wielkopolski Słownik Biograficzny|1981|s=432}}.
+{{Przypisy}}
 == Bibliografia ==
+* {{Cytuj książkę|nazwisko =Gąsiorowski|imię =Antoni|nazwisko2=Topolski [red.]|imię2=Jerzy|tytuł =Wielkopolski Słownik Biograficzny|data =1981|wydawca=Państwowe Wydawnictwo Naukowe|miejsce =Warszawa-Poznań|isbn =83-01-02722-3|strony =432}}
 *[http://laszczynski.pl/tworczosc-artystyczna/obrazy Obrazy Bolesława Łaszczyńskiego]