José Santos Zelaya: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Dodano kategorię "Odznaczeni Orderem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny z Vila Viçosa" za pomocą HotCat |
poprawa linków do przek., WP:SK, szablon |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
| grafika = [[Plik:JZelaya.jpg|200px|José Santos Zelaya]] |
| grafika = [[Plik:JZelaya.jpg|200px|José Santos Zelaya]] |
||
| opis grafiki = |
| opis grafiki = |
||
| data urodzenia = |
| data urodzenia = |
||
| miejsce urodzenia = |
| miejsce urodzenia = |
||
| data śmierci = |
| data śmierci = |
||
| miejsce śmierci = |
| miejsce śmierci = |
||
| funkcja = [[Prezydenci Nikaragui|Prezydent Nikaragui]] |
| funkcja = [[Prezydenci Nikaragui|Prezydent Nikaragui]] |
||
| partia = |
| partia = |
||
| Linia 13: | Linia 13: | ||
| poprzednik = [[Joaquín Zavala]] |
| poprzednik = [[Joaquín Zavala]] |
||
| następca = [[José Madriz]] |
| następca = [[José Madriz]] |
||
| odznaczenia = |
| odznaczenia = {{order|OVV|KW}} |
||
| commons = Category:José Santos Zelaya |
| commons = Category:José Santos Zelaya |
||
| quote = |
| quote = |
||
}} |
}} |
||
{{Polityka Nikaragui}} |
{{Polityka Nikaragui}} |
||
'''José Santos Zelaya''' (ur. [[1 października]] [[1853]] w [[Managua |
'''José Santos Zelaya''' (ur. [[1 października]] [[1853]] w [[Managua|Managui]], zm. [[17 maja]] [[1919]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]) – generał i prezydent [[Nikaragua|Nikaragui]], podjął próbę podporządkowania sobie krajów [[Ameryka Środkowa|Ameryki Środkowej]]. |
||
== Biografia == |
== Biografia == |
||
Urodził się w zamożnej rodzinie plantatorów kawy. Ukończył szkołę w [[Granada|Granadzie]], następnie kontynuował edukację we [[Francja|Francji]]. Po powrocie do Nikaragui w 1876 roku rozpoczął aktywną działalność polityczną, występując przeciwko rządzącym krajem konserwatystom. Na początku lat dziewięćdziesiątych XIX-tego wieku w łonie Partii Konserwatywnej zaczęły nasilać się konflikty wewnętrzne, doprowadzając do upadku rządu [[Roberto Sacasa|Roberto Sacasy]]. W rezultacie konserwatyści stracili władzę i w lipcu 1893 roku Zelaya objął urząd prezydenta. Nowy prezydent przystąpił do realizacji ambitnego planu robót publicznych, budowy nowych szkół i podniesienia wynagrodzenia nauczycieli. Podjęto prace nad rozbudową sieci dróg i połączeń kolejowych. Wiele uwagi poświęcił Zelaya poprawie sytuacji rolnictwa i rozbudowie Managui. |
Urodził się w zamożnej rodzinie plantatorów kawy. Ukończył szkołę w [[Granada|Granadzie]], następnie kontynuował edukację we [[Francja|Francji]]. Po powrocie do Nikaragui w 1876 roku rozpoczął aktywną działalność polityczną, występując przeciwko rządzącym krajem konserwatystom. Na początku lat dziewięćdziesiątych XIX-tego wieku w łonie Partii Konserwatywnej zaczęły nasilać się konflikty wewnętrzne, doprowadzając do upadku rządu [[Roberto Sacasa|Roberto Sacasy]]. W rezultacie konserwatyści stracili władzę i w lipcu 1893 roku Zelaya objął urząd prezydenta. Nowy prezydent przystąpił do realizacji ambitnego planu robót publicznych, budowy nowych szkół i podniesienia wynagrodzenia nauczycieli. Podjęto prace nad rozbudową sieci dróg i połączeń kolejowych. Wiele uwagi poświęcił Zelaya poprawie sytuacji rolnictwa i rozbudowie Managui. |
||
W swoich działaniach politycznych Zelaya nie krępował się zbytnio regułami demokracji. Za pomocą fałszerstw i nadużyć zapewniał sobie regularne zwycięstwa w kolejnych wyborach prezydenckich. Od zagranicznych przedsiębiorców bez skrępowania pobierał łapówki w zamian za przyznawanie im różnych koncesji i przywilejów. Na arenie międzynarodowej podjął próbę podporządkowania innych krajów Ameryki Środkowej. W 1906 roku odmówił wzięcia udziału w konferencji państw środkowoamerykańskich w [[San José (prowincja San José)|San José]] i rozpoczął działania wojenne przeciwko [[Honduras]]owi. Jego wojska zajęły stolicę Hondurasu [[Tegucigalpa|Tegucigalpę]] i obaliły rząd tego kraju. Następnie Zelaya skierował się przeciwko [[Salwador]]owi, próbując wywołać w tym kraju rewolucję. Posunięcia te doprowadziły do interwencji [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które w 1907 roku zwołały w [[Waszyngton]]ie kolejną konferencję państw Ameryko Środkowej, która podjęła rezolucję nakazującą zakończenie wszelkich sporów. Zelaya jednak złamał to porozumienie. Wówczas władze amerykańskie postanowiły poprzeć w Nikaragui konserwatystów i doprowadzić do jego obalenia. W 1909 roku po rozstrzelaniu przez władze nikaraguańskie dwóch amerykańskich najemników, Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Nikaraguą. W grudniu 1909 roku wsparta przez Stany Zjednoczone koalicja państw środkowoamerykańskich zmusiła Zelayę do ustąpienia ze stanowiska. Były prezydent wyjechał z Nikaragui. Początkowo schronił się w [[Meksyk]]u, potem zamieszkał w Nowym Jorku. |
W swoich działaniach politycznych Zelaya nie krępował się zbytnio regułami demokracji. Za pomocą fałszerstw i nadużyć zapewniał sobie regularne zwycięstwa w kolejnych wyborach prezydenckich. Od zagranicznych przedsiębiorców bez skrępowania pobierał łapówki w zamian za przyznawanie im różnych koncesji i przywilejów. Na arenie międzynarodowej podjął próbę podporządkowania innych krajów Ameryki Środkowej. W 1906 roku odmówił wzięcia udziału w konferencji państw środkowoamerykańskich w [[San José (prowincja San José)|San José]] i rozpoczął działania wojenne przeciwko [[Honduras]]owi. Jego wojska zajęły stolicę Hondurasu [[Tegucigalpa|Tegucigalpę]] i obaliły rząd tego kraju. Następnie Zelaya skierował się przeciwko [[Salwador]]owi, próbując wywołać w tym kraju rewolucję. Posunięcia te doprowadziły do interwencji [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]], które w 1907 roku zwołały w [[Waszyngton]]ie kolejną konferencję państw Ameryko Środkowej, która podjęła rezolucję nakazującą zakończenie wszelkich sporów. Zelaya jednak złamał to porozumienie. Wówczas władze amerykańskie postanowiły poprzeć w Nikaragui konserwatystów i doprowadzić do jego obalenia. W 1909 roku po rozstrzelaniu przez władze nikaraguańskie dwóch amerykańskich najemników, Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Nikaraguą. W grudniu 1909 roku wsparta przez Stany Zjednoczone koalicja państw środkowoamerykańskich zmusiła Zelayę do ustąpienia ze stanowiska. Były prezydent wyjechał z Nikaragui. Początkowo schronił się w [[Meksyk]]u, potem zamieszkał w Nowym Jorku. |
||
| Linia 30: | Linia 30: | ||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
{{ |
{{SORTUJ:Zelaya, José Santos}} |
||
[[Kategoria:Nikaraguańscy generałowie]] |
[[Kategoria:Nikaraguańscy generałowie]] |
||
[[Kategoria:Politycy Partii Liberalnej (Nikaragua)]] |
[[Kategoria:Politycy Partii Liberalnej (Nikaragua)]] |
||
Wersja z 11:08, 5 maj 2015
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Prezydent Nikaragui | |
| Okres |
od 1893 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
| |
Nikaragua
 Ustrój i polityka Nikaragui Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna
|
José Santos Zelaya (ur. 1 października 1853 w Managui, zm. 17 maja 1919 w Nowym Jorku) – generał i prezydent Nikaragui, podjął próbę podporządkowania sobie krajów Ameryki Środkowej.
Biografia
Urodził się w zamożnej rodzinie plantatorów kawy. Ukończył szkołę w Granadzie, następnie kontynuował edukację we Francji. Po powrocie do Nikaragui w 1876 roku rozpoczął aktywną działalność polityczną, występując przeciwko rządzącym krajem konserwatystom. Na początku lat dziewięćdziesiątych XIX-tego wieku w łonie Partii Konserwatywnej zaczęły nasilać się konflikty wewnętrzne, doprowadzając do upadku rządu Roberto Sacasy. W rezultacie konserwatyści stracili władzę i w lipcu 1893 roku Zelaya objął urząd prezydenta. Nowy prezydent przystąpił do realizacji ambitnego planu robót publicznych, budowy nowych szkół i podniesienia wynagrodzenia nauczycieli. Podjęto prace nad rozbudową sieci dróg i połączeń kolejowych. Wiele uwagi poświęcił Zelaya poprawie sytuacji rolnictwa i rozbudowie Managui.
W swoich działaniach politycznych Zelaya nie krępował się zbytnio regułami demokracji. Za pomocą fałszerstw i nadużyć zapewniał sobie regularne zwycięstwa w kolejnych wyborach prezydenckich. Od zagranicznych przedsiębiorców bez skrępowania pobierał łapówki w zamian za przyznawanie im różnych koncesji i przywilejów. Na arenie międzynarodowej podjął próbę podporządkowania innych krajów Ameryki Środkowej. W 1906 roku odmówił wzięcia udziału w konferencji państw środkowoamerykańskich w San José i rozpoczął działania wojenne przeciwko Hondurasowi. Jego wojska zajęły stolicę Hondurasu Tegucigalpę i obaliły rząd tego kraju. Następnie Zelaya skierował się przeciwko Salwadorowi, próbując wywołać w tym kraju rewolucję. Posunięcia te doprowadziły do interwencji Stanów Zjednoczonych, które w 1907 roku zwołały w Waszyngtonie kolejną konferencję państw Ameryko Środkowej, która podjęła rezolucję nakazującą zakończenie wszelkich sporów. Zelaya jednak złamał to porozumienie. Wówczas władze amerykańskie postanowiły poprzeć w Nikaragui konserwatystów i doprowadzić do jego obalenia. W 1909 roku po rozstrzelaniu przez władze nikaraguańskie dwóch amerykańskich najemników, Stany Zjednoczone zerwały stosunki dyplomatyczne z Nikaraguą. W grudniu 1909 roku wsparta przez Stany Zjednoczone koalicja państw środkowoamerykańskich zmusiła Zelayę do ustąpienia ze stanowiska. Były prezydent wyjechał z Nikaragui. Początkowo schronił się w Meksyku, potem zamieszkał w Nowym Jorku.
Bibliografia
- Alex Axelrod, Charles Phillips Władcy, tyrani, dyktatorzy. Leksykon, wyd. Politeja, Warszawa 2000, s. 622-623