Kenneth I: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: usunięcie zbędnego parametru w wywołaniu szablnu {{przypisy}}/{{uwagi}}
infobox, wikizacja
Linia 10: Linia 10:


Zjednoczone królestwa Szkotów (Dalriada) i Piktów nazywano w [[język szkocki gaelicki|języku gaelickim]] ''[[Królestwo Alby|Alba]]'', a po łacinie ''Scotia''. Tytułem królewskim był "król Szkotów" (łac. ''rex Scotorum'').
Zjednoczone królestwa Szkotów (Dalriada) i Piktów nazywano w [[język szkocki gaelicki|języku gaelickim]] ''[[Królestwo Alby|Alba]]'', a po łacinie ''Scotia''. Tytułem królewskim był "król Szkotów" (łac. ''rex Scotorum'').

==Panowanie==

W porównaniu z wieloma pytaniami na temat pochodzenia Kennetha, jego pięcie się w górę ku władzy i późniejsze panowanie może być łatwo wyjaśnione. Kenneth urósł w siłę tuż po wygaśnięciu poprzedniej dynastii, która panowała w Fortriu przez dwa lub trzy pokolenia. Nastąpiło to po śmierci króla Uena, syna Óengusa z Fortriu, jego brata Brana, Áed mac Boanta "i innych niemalże niezliczonych" w walce przeciwko Wikingom w roku 839. Jeśli kronika zawierająca listę piktyjskich królów miała jakieś odzwierciedlenie w rzeczywistości, to wydaje się, że wynikający z niej kryzys sukcesyjny doprowadził do konfliktu pomiędzy co najmniej czterema potencjalnymi królami.

Panowanie Kennetha jest datowane na rok 843, lecz prawdopodobnie rządził on dopiero po roku 848, kiedy to pokonał swych ostatnich rywali w wyscigu do władzy. Według kroniki piktyjskiej, przed tym jak Kenneth został królem Piktów w 843 roku, przez dwa lata był on królem Dalriady, jednakże przekonanie to nie jest powszechnie akceptowane. W roku 849, Kenneth posiadał relikwie Kolumby z Iony, które mogły zawierać relikwiarz Monymusk, przeniesiony z Iony do Dunkeld. Poza tymi nagimi faktami, Kronika Królów Alby donosi, że Kenneth najechał Saksonię sześć razy, zdobył Melrose i spalił Dunbar, oraz że Wikingowie zrównali z ziemią krainę Piktów. Kroniki Czterech Mistrzów, nie są w zasadzie dobrym źródłem wiedzy o Szkocji, wzmiankują o Kennecie, chociaż są to niejednoznaczne informacje:

Na wniosek Kennetha MacAlpina, Gofraid mac Fergusa, wódz Airgíalli, udał się do Alby, żeby wesprzeć Dalriadę.

W trakcie panowania Kennetha, można było dostrzec intensyfikację skandynawskiego osadnictwa w odległych obszarach współczesnej Szkocji. Caithness, Sutherland, Szetlandy, Orkady, Hebrydy Zewnętrzne, Wyspa Man, oraz część Ross zostały zasiedlone; powiązania między królestwem Kennetha i Irlandią zostały osłabione, natomiast te, z południową Anglią i z kontynentem niemal zerwane. W obliczu tego, Kenneth i jego następcy byli zmuszeni do umocnienia swojej pozycji w swoim królestwie, natomiast unia pomiędzy Piktami i Gaelami istniejąca już od kilku stuleci, zaczęła się umacniać.
Kenneth zmarł z powodu nowotworu 13 lutego 858 roku w pałacu Cinnbelachoir, prawdopodobnie w pobliżu Scone. Kroniki określają śmierć Kennetha jako "króla Piktów", a nie "króla Alby". Tytuł "król Alby" nie był używany do czasów wnuków Kennetha, Donalda II i Konstantyna II. Zawarty w Kronikach Irlandii wers wyraża boleść nad śmiercią Kennetha:

Cináed poległ ze swymi oddziałami
słychać szloch w każdym domostwie
nie ma króla mu równego
aż po granice Rzymu

Kenneth zostawił po sobie dwie córki i co najmniej dwóch synów: Konstantyna i Áeda, którzy zostali później królami. Jedna z jego córek poślubiła Runa, króla Strathclyde. Owocem tego małżeństwa był Eochaid. Druga córka Kennetha, Máel Muire poślubiła dwóch ważnych irlandzkich królów z dynastii Uí Néill. Jej pierwszym mężem był Aed Finliath z Cenél nEógain. Z tego związku na świat przyszedł Niall Glúndub, przodek O'Neilla. Jej drugim mężem był Flann Sinna z dynastii Clann Cholmáin. Kiedy Máel Muire zmarła w 913 roku, jej śmierć została odnotowana w Kronikach Ulsteru, co było rzeczą zaskakującą, ponieważ kroniki w tamtych czasach skupiały się na biografiach mężczyzn.



{{przypisy}}
{{przypisy}}

Wersja z 19:45, 19 sty 2016

Kenneth I (w środku)

Kenneth I MacAlpin (gael. Coinneach Mac Ailpín), (ur. ok. 810, zm. 858) – król Dalriady 841–858 i Piktów od 848.

Kenneth jako najstarszy syn króla Dalriady Alpina II objął po nim władzę w 841 r. W 843 r., wykorzystując piktyjskie pochodzenie swej matki oraz osłabienie Piktów normańskimi najazdami, narzucił królom piktyjskim swoją zwierzchność. Koronacja odbyła się w stolicy Piktów Scone[1]. Ostatecznie po śmierci ostatniego króla piktyjskiego w 848 r. został pierwszym królem Szkotów i Piktów, co zapoczątkowało jednoczenie ziem Szkocji. Jego królestwo obejmowało ziemie na północ od zatok Firth of Forth i Firth of Clyde. Kenneth MacAlpin w 849 r. przeniósł relikwie św. Kolumby oraz stolicę kościelną z Iony do Dunkeld nad rzeką Tay.

Dwóch synów Kennetha: Konstantyn I i Aed zostało królami Szkocji, a jego trzy córki zostały wydane za mąż za władców sąsiednich królestw: Strathclyde, Dublina i Irlandii.

Po śmierci Kennetha I połączony tron szkocki i piktyjski objął jego młodszy brat Donald I.

Zjednoczone królestwa Szkotów (Dalriada) i Piktów nazywano w języku gaelickim Alba, a po łacinie Scotia. Tytułem królewskim był "król Szkotów" (łac. rex Scotorum).

Panowanie

W porównaniu z wieloma pytaniami na temat pochodzenia Kennetha, jego pięcie się w górę ku władzy i późniejsze panowanie może być łatwo wyjaśnione. Kenneth urósł w siłę tuż po wygaśnięciu poprzedniej dynastii, która panowała w Fortriu przez dwa lub trzy pokolenia. Nastąpiło to po śmierci króla Uena, syna Óengusa z Fortriu, jego brata Brana, Áed mac Boanta "i innych niemalże niezliczonych" w walce przeciwko Wikingom w roku 839. Jeśli kronika zawierająca listę piktyjskich królów miała jakieś odzwierciedlenie w rzeczywistości, to wydaje się, że wynikający z niej kryzys sukcesyjny doprowadził do konfliktu pomiędzy co najmniej czterema potencjalnymi królami.

Panowanie Kennetha jest datowane na rok 843, lecz prawdopodobnie rządził on dopiero po roku 848, kiedy to pokonał swych ostatnich rywali w wyscigu do władzy. Według kroniki piktyjskiej, przed tym jak Kenneth został królem Piktów w 843 roku, przez dwa lata był on królem Dalriady, jednakże przekonanie to nie jest powszechnie akceptowane. W roku 849, Kenneth posiadał relikwie Kolumby z Iony, które mogły zawierać relikwiarz Monymusk, przeniesiony z Iony do Dunkeld. Poza tymi nagimi faktami, Kronika Królów Alby donosi, że Kenneth najechał Saksonię sześć razy, zdobył Melrose i spalił Dunbar, oraz że Wikingowie zrównali z ziemią krainę Piktów. Kroniki Czterech Mistrzów, nie są w zasadzie dobrym źródłem wiedzy o Szkocji, wzmiankują o Kennecie, chociaż są to niejednoznaczne informacje:

   Na wniosek Kennetha MacAlpina, Gofraid mac Fergusa, wódz Airgíalli, udał się do Alby, żeby wesprzeć Dalriadę.

W trakcie panowania Kennetha, można było dostrzec intensyfikację skandynawskiego osadnictwa w odległych obszarach współczesnej Szkocji. Caithness, Sutherland, Szetlandy, Orkady, Hebrydy Zewnętrzne, Wyspa Man, oraz część Ross zostały zasiedlone; powiązania między królestwem Kennetha i Irlandią zostały osłabione, natomiast te, z południową Anglią i z kontynentem niemal zerwane. W obliczu tego, Kenneth i jego następcy byli zmuszeni do umocnienia swojej pozycji w swoim królestwie, natomiast unia pomiędzy Piktami i Gaelami istniejąca już od kilku stuleci, zaczęła się umacniać. Kenneth zmarł z powodu nowotworu 13 lutego 858 roku w pałacu Cinnbelachoir, prawdopodobnie w pobliżu Scone. Kroniki określają śmierć Kennetha jako "króla Piktów", a nie "króla Alby". Tytuł "król Alby" nie był używany do czasów wnuków Kennetha, Donalda II i Konstantyna II. Zawarty w Kronikach Irlandii wers wyraża boleść nad śmiercią Kennetha:

   Cináed poległ ze swymi oddziałami
   słychać szloch w każdym domostwie
   nie ma króla mu równego
   aż po granice Rzymu

Kenneth zostawił po sobie dwie córki i co najmniej dwóch synów: Konstantyna i Áeda, którzy zostali później królami. Jedna z jego córek poślubiła Runa, króla Strathclyde. Owocem tego małżeństwa był Eochaid. Druga córka Kennetha, Máel Muire poślubiła dwóch ważnych irlandzkich królów z dynastii Uí Néill. Jej pierwszym mężem był Aed Finliath z Cenél nEógain. Z tego związku na świat przyszedł Niall Glúndub, przodek O'Neilla. Jej drugim mężem był Flann Sinna z dynastii Clann Cholmáin. Kiedy Máel Muire zmarła w 913 roku, jej śmierć została odnotowana w Kronikach Ulsteru, co było rzeczą zaskakującą, ponieważ kroniki w tamtych czasach skupiały się na biografiach mężczyzn.


  1. Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Cesarstwo Niemieckie - Arabowie na półwyspie pirenejskim. T. 17. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2006, s. 166. ISBN 978-83-7425-697-1.