Córa sławy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
c.d. ilustracja |
Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz” za pomocą gadżetu CzyWiesz |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Czy wiesz do artykułu|3}} |
|||
[[Plik:Kollar jan.jpg|mały|Ján Kollár, duchowny ewangelicki i poeta]] |
[[Plik:Kollar jan.jpg|mały|Ján Kollár, duchowny ewangelicki i poeta]] |
||
[[Plik:Ján Kollár-grave.JPG|mały|Nagrobek Jána Kollára na Cmentarzu Olszańskim w Pradze]] |
[[Plik:Ján Kollár-grave.JPG|mały|Nagrobek Jána Kollára na Cmentarzu Olszańskim w Pradze]] |
||
Wersja z 17:53, 10 sty 2017
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.
Córa sławy (cz. Slávy dcera) - cykl sonetów słowackiego poety piszącego w języku czeskim Jána Kollára[1][2]. Utwór był przez poetę wielokrotnie wydawany i stale poszerzany. Z utworu o tematyce miłosnej przeradzał się w dzieło o charakterze patriotycznym i polemicznym. Wyrażał poglądy autora na kwestie narodowego odrodzenia Słowian.
Początkowo sonety Kollára ukazały się pod tytułem Básně (Poezje) w 1821[1]. W 1824 wyszły już jako Slávy dcera. Córa sławy. Poeta nie tylko zwiększył liczbę sonetów, ale ułożył je w swoisty poemat epicki[1], mający być eposem Słowian. Wzorował się przy tym na Boskiej komedii Dantego[1]. Utwór jest poprzedzony Przedśpiewem, napisanym iloczasowym[1] dystychem elegijnym.
Ai, zde leží zem ta, před okem mým selzy ronícím,
někdy kolébka, nyní národu mého rakev.
Stoj noho! posvátná místa jsou, kamkoli kráčíš,
k obloze, Tatry synu, vznes se, vyvýše pohled.
Córa sławy składa się ogółem z pięciu części. Wszystkie są oznaczone nazwami rzek. Pierwotnie były trzy części nazwane Sala, Łaba i Dunaj. Chodzi o rzeki, nad którymi mieszkają Słowianie. W wydaniu drugim z 1832 część druga otrzymała tytuł Łaba, Ren, Wełtawa i dodane zostały jeszcze dwie, Lete i Acheron. Tym razem poeta odwołał się do znanych z mitologii greckiej rzek płynących w zaświatach. Kollár, wzorując się na Dantem, opisał słowiańskie piekło i niebo, w którym, podobnie jak włoski poeta, umieścił różne historyczne postacie, zarówno te, które cenił, jak i te, których nie lubił[1]. W wydaniu z 1852 w odmalowanym przez Kollára piekle znalazł się Adam Mickiewicz, któremu czesko-słowacki poeta zarzucał rozbijanie jedności Słowiańszczyzny[1]. Ostatni sonet z cyklu kończy się słowami piekło zdrajcom, niebo Słowianom:
Hučte, Tatry, hlas ten k Horám Černým,
hučte, Krakonoše, k Uralům:
Peklo zrádcům, nebe Slavům věrným![3]
Należące do cyklu sonety zostały napisane dziesięciozgłoskowcem (pięciostopowcem) trocheicznym[4].
Najkrásnější nade všecky cnosti,
cnost, jenž vlastní cnosti ukrývá,
pohled, jehož krotkost stydlivá
jest jen zrádcem větší spanilosti;
serdce, jen mu trůn dej všemožnosti,
ráje po vší zemi rozsívá,
rtíky, z nichž se zdravý ozývá
v liboplynné rozum výmluvnosti:
O, kde svítíš hvězdo utěšená?
Jsi-li vskutku, drahý předměte,
či-li jen sen mamy zlatých časů?
I ne, žije! žije! Libých hlasů
struny k chvále její zavzněte,
ejhle, mně je, mně je zaslíbená.
Ogółem Córa sławy liczy sześćset czterdzieści pięć sonetów, co jest niewątpliwie rekordem. Wartość poetycka wielu z nich jest jednak dyskusyjna[1].
- ↑ a b c d e f g h Józef Magnuszewski: Historia literatury czeskiej. Zarys. Wrocław: Ossolineum, 1973, s. 118-121.
- ↑ Ján Kollár, Slovak poet. Encyclopaedia Britannica. [dostęp 2017-01-10]. (ang.).
- ↑ Ján Kollár: Slávy dcera, 645. zlatyfond.sme.sk. [dostęp 2017-01-10]. (cz.).
- ↑ Robert Ibrahim, Petr Plecháč: Teorie verše ve stopovém množství. academia.edu. [dostęp 2017-01-10]. (cz.).
Bibliografia
- Jan Kollár: Wybór pism; oprac. Henryk Batowski.. Wrocław: Ossolineum, 1954.
Linki zewnętrzne
- Ján Kollár: Slávy dcera. zlatyfond.sme.sk. [dostęp 2017-01-10]. (cz.).