Przemysł inowrocławski: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m lit.
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Poprawiam linki wewnętrzne oraz wykonuję drobne zmiany typograficzne i techniczne.
Linia 56: Linia 56:
'''Przemysł (Przemko) inowrocławski (sieradzki)''' (ur. [[1278]], zm. [[1338]] lub [[1339]]) – książę [[inowrocław]]ski w latach 1287–1314 (do ok. 1296 pod opieką matki, razem z braćmi), od 1300 lennik [[Wacław II Czeski|Wacława II]], w latach 1303–1305 w [[Dobrzyń nad Wisłą|Dobrzyniu]], od 1306 lennik [[Polska|Polski]], w latach 1306–1309 współzarządca [[Pomorze Gdańskie|Pomorza Gdańskiego]] (z ramienia [[Władysław I Łokietek|Władysława Łokietka]]), w wyniku podziału od 1314 w [[Bydgoszcz]]y i [[Wyszogród (Bydgoszcz)|Wyszogrodzie]], od 1323/1324 ponownie w Inowrocławiu, w 1327 zamiana Inowrocławia na [[Sieradz]].
'''Przemysł (Przemko) inowrocławski (sieradzki)''' (ur. [[1278]], zm. [[1338]] lub [[1339]]) – książę [[inowrocław]]ski w latach 1287–1314 (do ok. 1296 pod opieką matki, razem z braćmi), od 1300 lennik [[Wacław II Czeski|Wacława II]], w latach 1303–1305 w [[Dobrzyń nad Wisłą|Dobrzyniu]], od 1306 lennik [[Polska|Polski]], w latach 1306–1309 współzarządca [[Pomorze Gdańskie|Pomorza Gdańskiego]] (z ramienia [[Władysław I Łokietek|Władysława Łokietka]]), w wyniku podziału od 1314 w [[Bydgoszcz]]y i [[Wyszogród (Bydgoszcz)|Wyszogrodzie]], od 1323/1324 ponownie w Inowrocławiu, w 1327 zamiana Inowrocławia na [[Sieradz]].


Przemysł był drugim pod względem starszeństwa synem księcia Inowrocławia [[Ziemomysł inowrocławski|Siemomysła]] i Salomei Pomorskiej. Ojcem chrzestnym księcia był zapewne [[książęta wielkopolscy|książę wielkopolski]] [[Przemysł II]] przy okazji zjazdu w [[Ląd (województwo wielkopolskie)|Lądzie]] w 1278 r., podczas którego Siemomysła przywrócono do władzy w księstwie. W 1287 r. zmarł ojciec, a władzę w księstwie przejęła [[regencja]] z księżną Salomeą na czele. Do usamodzielnia się Przemysła doszło ok. 1296 r. Początkowo rządził razem z braćmi [[Leszek inowrocławski|Leszkiem]] i [[Kazimierz III gniewkowski|Kazimierzem III]]. W 1300 r. zmuszony do uznania zwierzchności Wacława II. W latach 1303–1312 wobec znalezienia się starszego brata Leszka w niewoli [[Czechy|czeskiej]] faktyczny władca dzielnicy inowrocławskiej. W 1303 r. wsparł bunt poddanych w księstwie [[Dobrzyń nad Wisłą|dobrzyńskim]] stryja [[Siemowit dobrzyński|Siemowita]], w wyniku czego do 1305 r. był tam formalnie namiestnikiem księstwa. W 1306 r. podporządkował się drugiemu stryjowi [[Władysław I Łokietek|Władysławowi Łokietkowi]], w zamian za co otrzymał namiestnictwo w [[Świecie|Świeciu]] na [[Pomorze Gdańskie|Pomorzu Gdańskim]]. Próbował bez rezultatu wykupić od [[Zakon krzyżacki|Krzyżaków]] zastawioną przez Leszka w 1303 r. ziemię michałowską (za pieniądze uzyskane od [[biskupi kujawscy|biskupa kujawskiego]] [[Gerward (biskup włocławski)|Gerwarda]]). Urząd namiestnika Przemysł stracił w 1309 r. w wyniku najazdu krzyżackiego. Wnet po utraceniu Pomorza Przemysł razem z bratem Kazimierzem zaangażował się w konflikt (na tle majątkowym) z Gerwardem biskupem włocławskim, co skończyło napadem na biskupią posiadłość w [[Raciąż]]u, uwięzieniem biskupa i karą [[ekskomunika|ekskomuniki]] rzuconą na książąt. Do pogodzenia obu stron doszło dopiero w 1311 r. W 1314 r. – dwa lata po powrocie brata Leszka z czeskiej niewoli nastąpił podział ojcowizny. Przemko otrzymał wtedy północną część księstwa ([[Bydgoszcz]] i [[Wyszogród (Bydgoszcz)|Wyszogród]]). W 1318 r. zawarł z Leszkiem [[układ o przeżycie]], jednak pomiędzy 1323 a 1324 starszy brat niespodziewanie abdykował pozostawiając całość księstwa Przemkowi. W 1325 r. lokował na prawie magdeburskim [[Solec Kujawski]]. Książę inowrocławski razem z braćmi był wiernym wykonawcą polityki Władysława Łokietka. W 1318 brał udział w zjeździe w [[Sulejów|Sulejowie]], a w 1320 r. świadczył podczas procesu polsko-krzyżackiego o Pomorze Gdańskie. W 1327 lub 1328 r. wobec wybuch wojny polsko-krzyżackiej w celu ułatwienia Łokietkowi prowadzenia działań wojennych doszło do zamiany księstwa inowrocławskiego na [[sieradz]]kie. W konflikcie tym Przemko usiłował pełnić rolę arbitra. Nie uchroniło to jednak przed zniszczeniem Sieradza w 1331 r. Książę sieradzki zmarł pod koniec 1338 lub na początku 1339 r., gdyż świadkowie na [[proces warszawski 1339|procesie warszawskim]] z Krzyżakami mówią o nim, jako niedawno zmarłym. Przemysł nie był żonaty i nie pozostawił potomstwa. Nie wiadomo, gdzie został pochowany. Księstwo sieradzkie zostało połączone z królestwem polskim.
Przemysł był drugim pod względem starszeństwa synem księcia Inowrocławia [[Ziemomysł inowrocławski|Siemomysła]] i Salomei Pomorskiej. Ojcem chrzestnym księcia był zapewne [[Władcy Wielkopolski|książę wielkopolski]] [[Przemysł II]] przy okazji zjazdu w [[Ląd (wieś)|Lądzie]] w 1278 r., podczas którego Siemomysła przywrócono do władzy w księstwie. W 1287 r. zmarł ojciec, a władzę w księstwie przejęła [[regencja]] z księżną Salomeą na czele. Do usamodzielnia się Przemysła doszło ok. 1296 r. Początkowo rządził razem z braćmi [[Leszek inowrocławski|Leszkiem]] i [[Kazimierz III gniewkowski|Kazimierzem III]]. W 1300 r. zmuszony do uznania zwierzchności Wacława II. W latach 1303–1312 wobec znalezienia się starszego brata Leszka w niewoli [[Czechy|czeskiej]] faktyczny władca dzielnicy inowrocławskiej. W 1303 r. wsparł bunt poddanych w księstwie [[Dobrzyń nad Wisłą|dobrzyńskim]] stryja [[Siemowit dobrzyński|Siemowita]], w wyniku czego do 1305 r. był tam formalnie namiestnikiem księstwa. W 1306 r. podporządkował się drugiemu stryjowi [[Władysław I Łokietek|Władysławowi Łokietkowi]], w zamian za co otrzymał namiestnictwo w [[Świecie|Świeciu]] na [[Pomorze Gdańskie|Pomorzu Gdańskim]]. Próbował bez rezultatu wykupić od [[Zakon krzyżacki|Krzyżaków]] zastawioną przez Leszka w 1303 r. ziemię michałowską (za pieniądze uzyskane od [[biskupi kujawscy|biskupa kujawskiego]] [[Gerward (biskup włocławski)|Gerwarda]]). Urząd namiestnika Przemysł stracił w 1309 r. w wyniku najazdu krzyżackiego. Wnet po utraceniu Pomorza Przemysł razem z bratem Kazimierzem zaangażował się w konflikt (na tle majątkowym) z Gerwardem biskupem włocławskim, co skończyło napadem na biskupią posiadłość w [[Raciąż]]u, uwięzieniem biskupa i karą [[ekskomunika|ekskomuniki]] rzuconą na książąt. Do pogodzenia obu stron doszło dopiero w 1311 r. W 1314 r. – dwa lata po powrocie brata Leszka z czeskiej niewoli nastąpił podział ojcowizny. Przemko otrzymał wtedy północną część księstwa ([[Bydgoszcz]] i [[Wyszogród (Bydgoszcz)|Wyszogród]]). W 1318 r. zawarł z Leszkiem [[układ o przeżycie]], jednak pomiędzy 1323 a 1324 starszy brat niespodziewanie abdykował pozostawiając całość księstwa Przemkowi. W 1325 r. lokował na prawie magdeburskim [[Solec Kujawski]]. Książę inowrocławski razem z braćmi był wiernym wykonawcą polityki Władysława Łokietka. W 1318 brał udział w zjeździe w [[Sulejów|Sulejowie]], a w 1320 r. świadczył podczas procesu polsko-krzyżackiego o Pomorze Gdańskie. W 1327 lub 1328 r. wobec wybuch wojny polsko-krzyżackiej w celu ułatwienia Łokietkowi prowadzenia działań wojennych doszło do zamiany księstwa inowrocławskiego na [[sieradz]]kie. W konflikcie tym Przemko usiłował pełnić rolę arbitra. Nie uchroniło to jednak przed zniszczeniem Sieradza w 1331 r. Książę sieradzki zmarł pod koniec 1338 lub na początku 1339 r., gdyż świadkowie na [[proces warszawski 1339|procesie warszawskim]] z Krzyżakami mówią o nim, jako niedawno zmarłym. Przemysł nie był żonaty i nie pozostawił potomstwa. Nie wiadomo, gdzie został pochowany. Księstwo sieradzkie zostało połączone z królestwem polskim.


{{Tree|ojciec_ojca=[[Kazimierz I kujawski]]<br />zm. 14 grudnia 1267|matka_ojca=[[Konstancja wrocławska]]<br />zm. 21 lutego między 1253 a 1257
{{Tree|ojciec_ojca=[[Kazimierz I kujawski]]<br />zm. 14 grudnia 1267|matka_ojca=[[Konstancja wrocławska]]<br />zm. 21 lutego między 1253 a 1257

Wersja z 17:01, 8 paź 2018

Przemysł inowrocławski
Ilustracja
Książę inowrocławski
razem z Leszkiem Inowrocławskim i Kazimierzem III Gniewkowskim
Okres

od 1287
do 1314

Poprzednik

Ziemomysł inowrocławski

Następca

podział księstwa

Książę bydgosko-wyszogrodzki
Okres

od 1314
do 1327

Poprzednik

on sam, Leszek inowrocławski i Kazimierz III gniewkowski

Następca

włączenie księstwa do Polski

Książę inowrocławski
Okres

od 1323/1324
do 1327

Poprzednik

Leszek inowrocławski

Następca

włączenie księstwa do Polski

Książę sieradzki
Okres

od 1327
do 1339

Poprzednik

Władysław I Łokietek

Następca

włączenie księstwa do Polski

Dane biograficzne
Dynastia

Piastowie

Data urodzenia

1278

Data śmierci

między 1338 a 1339

Miejsce spoczynku

nieznane

Ojciec

Siemomysł inowrocławski

Matka

Salomea Pomorska

Rodzeństwo

Leszek inowrocławski
Kazimierz III gniewkowski

Przemysł (Przemko) inowrocławski (sieradzki) (ur. 1278, zm. 1338 lub 1339) – książę inowrocławski w latach 1287–1314 (do ok. 1296 pod opieką matki, razem z braćmi), od 1300 lennik Wacława II, w latach 1303–1305 w Dobrzyniu, od 1306 lennik Polski, w latach 1306–1309 współzarządca Pomorza Gdańskiego (z ramienia Władysława Łokietka), w wyniku podziału od 1314 w Bydgoszczy i Wyszogrodzie, od 1323/1324 ponownie w Inowrocławiu, w 1327 zamiana Inowrocławia na Sieradz.

Przemysł był drugim pod względem starszeństwa synem księcia Inowrocławia Siemomysła i Salomei Pomorskiej. Ojcem chrzestnym księcia był zapewne książę wielkopolski Przemysł II przy okazji zjazdu w Lądzie w 1278 r., podczas którego Siemomysła przywrócono do władzy w księstwie. W 1287 r. zmarł ojciec, a władzę w księstwie przejęła regencja z księżną Salomeą na czele. Do usamodzielnia się Przemysła doszło ok. 1296 r. Początkowo rządził razem z braćmi Leszkiem i Kazimierzem III. W 1300 r. zmuszony do uznania zwierzchności Wacława II. W latach 1303–1312 wobec znalezienia się starszego brata Leszka w niewoli czeskiej faktyczny władca dzielnicy inowrocławskiej. W 1303 r. wsparł bunt poddanych w księstwie dobrzyńskim stryja Siemowita, w wyniku czego do 1305 r. był tam formalnie namiestnikiem księstwa. W 1306 r. podporządkował się drugiemu stryjowi Władysławowi Łokietkowi, w zamian za co otrzymał namiestnictwo w Świeciu na Pomorzu Gdańskim. Próbował bez rezultatu wykupić od Krzyżaków zastawioną przez Leszka w 1303 r. ziemię michałowską (za pieniądze uzyskane od biskupa kujawskiego Gerwarda). Urząd namiestnika Przemysł stracił w 1309 r. w wyniku najazdu krzyżackiego. Wnet po utraceniu Pomorza Przemysł razem z bratem Kazimierzem zaangażował się w konflikt (na tle majątkowym) z Gerwardem biskupem włocławskim, co skończyło napadem na biskupią posiadłość w Raciążu, uwięzieniem biskupa i karą ekskomuniki rzuconą na książąt. Do pogodzenia obu stron doszło dopiero w 1311 r. W 1314 r. – dwa lata po powrocie brata Leszka z czeskiej niewoli nastąpił podział ojcowizny. Przemko otrzymał wtedy północną część księstwa (Bydgoszcz i Wyszogród). W 1318 r. zawarł z Leszkiem układ o przeżycie, jednak pomiędzy 1323 a 1324 starszy brat niespodziewanie abdykował pozostawiając całość księstwa Przemkowi. W 1325 r. lokował na prawie magdeburskim Solec Kujawski. Książę inowrocławski razem z braćmi był wiernym wykonawcą polityki Władysława Łokietka. W 1318 brał udział w zjeździe w Sulejowie, a w 1320 r. świadczył podczas procesu polsko-krzyżackiego o Pomorze Gdańskie. W 1327 lub 1328 r. wobec wybuch wojny polsko-krzyżackiej w celu ułatwienia Łokietkowi prowadzenia działań wojennych doszło do zamiany księstwa inowrocławskiego na sieradzkie. W konflikcie tym Przemko usiłował pełnić rolę arbitra. Nie uchroniło to jednak przed zniszczeniem Sieradza w 1331 r. Książę sieradzki zmarł pod koniec 1338 lub na początku 1339 r., gdyż świadkowie na procesie warszawskim z Krzyżakami mówią o nim, jako niedawno zmarłym. Przemysł nie był żonaty i nie pozostawił potomstwa. Nie wiadomo, gdzie został pochowany. Księstwo sieradzkie zostało połączone z królestwem polskim.

4. Kazimierz I kujawski
zm. 14 grudnia 1267
     
    2. Ziemomysł inowrocławski
zm. 1287
5. Konstancja wrocławska
zm. 21 lutego między 1253 a 1257
       
      1. Przemysł inowrocławski
zm. w 1338 lub 1339
6. Sambor II Tczewski
zm. 30 grudnia 1277 lub 1278
   
    3. Salomea Pomorska
zm. między 1312 a 1314
   
7. Matylda Meklemburska
zm. 23 listopada 1270