Cmentarz Bajkowa: Różnice pomiędzy wersjami
Na mapach: 
50°25′00″N 30°30′21″E/50,416667 30,505833
50°25′00″N 30°30′21″E/50,416667 30,505833| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m -WP:OR bez źródeł; zostawiam uźródłowione wywody nt. Czechowa i Gorbaczowa, chociaż moim zdaniem są teraz zbędne |
Po tym przycięciu uwaga stała się zupełnie niezrozumiała (nie wiadomo było, o co w niej chodzi i do czego się odnosi). |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Cmentarz infobox |
{{Cmentarz infobox |
||
|nazwa = Cmentarz Bajkowa |
|nazwa = Cmentarz Bajkowa<ref group = uwaga name = Bajkowy/> |
||
|nazwa oryginalna = {{k|uk|Байкове кладовище}} |
|nazwa oryginalna = {{k|uk|Байкове кладовище}} |
||
|zabytek = |
|zabytek = |
||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Cmentarz Bajkowa'''<ref>Krzysztof Wojciechowski: [https://kresy.pl/kresopedia/turystyka/kaplice-horodeckiego-na-cmentarzu-bajkowa ''Kaplice Horodeckiego na cmentarzu Bajkowa''], kresy.pl, 16 grudnia 2012</ref><ref>[http://www.studiowschod.pl/polacy-z-kijowa-pamietaja-o-przodkach-od-wielu-lat-porzadkuja-mogily-na-zabytkowym-cmentarzu ''Polacy z Kijowa pamiętają o przodkach. Od wielu lat porządkują mogiły na historycznym cmentarzu''], studiowschod.pl, 31 sierpnia 2016</ref><ref>Olga Karaczarowa: [https://www.dk.com.ua/post.php?id=60 ''Pamięć. Niezapomniani...''], „Dziennik Kijowski”</ref><ref>[http://slowopolskie.org/na-cmentarzu-bajkowa-pochowano-prochy-sp-wiktorii-radik ''Na cmentarzu Bajkowa pochowano prochy śp Wiktorii Radik''], „Słowo Polskie”, 7 listopada 2017</ref><ref>[https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/560,Wizyta-oficjalna-Prezydenta-RP-na-Ukrainie.html ''Wizyta oficjalna Prezydenta RP na Ukrainie''], Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, 28 lutego 2006</ref> ({{w języku|uk|Байкове кладовище}}, Bajkowe kładowyszcze{{refn|grupa=uwaga| |
'''Cmentarz Bajkowa'''<ref>Krzysztof Wojciechowski: [https://kresy.pl/kresopedia/turystyka/kaplice-horodeckiego-na-cmentarzu-bajkowa ''Kaplice Horodeckiego na cmentarzu Bajkowa''], kresy.pl, 16 grudnia 2012</ref><ref>[http://www.studiowschod.pl/polacy-z-kijowa-pamietaja-o-przodkach-od-wielu-lat-porzadkuja-mogily-na-zabytkowym-cmentarzu ''Polacy z Kijowa pamiętają o przodkach. Od wielu lat porządkują mogiły na historycznym cmentarzu''], studiowschod.pl, 31 sierpnia 2016</ref><ref>Olga Karaczarowa: [https://www.dk.com.ua/post.php?id=60 ''Pamięć. Niezapomniani...''], „Dziennik Kijowski”</ref><ref>[http://slowopolskie.org/na-cmentarzu-bajkowa-pochowano-prochy-sp-wiktorii-radik ''Na cmentarzu Bajkowa pochowano prochy śp Wiktorii Radik''], „Słowo Polskie”, 7 listopada 2017</ref><ref>[https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/560,Wizyta-oficjalna-Prezydenta-RP-na-Ukrainie.html ''Wizyta oficjalna Prezydenta RP na Ukrainie''], Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, 28 lutego 2006</ref><ref group = uwaga name = Bajkowy>Często spotykana nazwa „cmentarz Bajkowy” nie jest poprawna etymologicznie.</ref> ({{w języku|uk|Байкове кладовище}}, Bajkowe kładowyszcze{{refn|grupa=uwaga|Ponieważ Байкове jest przymiotnikiem, w dosłownym tłumaczeniu byłby to „cmentarz Bajkowowski”. Spotykana niekiedy nazwa „cmentarz Bajkowski” jest nieprawidłowa gramatycznie, gdyż przymiotnik utworzony od nazwiska Bajkow ma postać „bajkowowski” (podobnie jak „czechowowski” od nazwiska Czechow<ref>Hasło [https://dobryslownik.pl/slowo/czechowowski/219091 „czechowowski”] w ''Dobrym słowniku'', dobryslownik.pl</ref> i „gorbaczowowski” od nazwiska Grobaczow<ref>Hasło [http://sgjp.pl/leksemy/#109500/gorbaczowowski „gorbaczowowski”] w ''Słowniku gramatycznym języka polskiego'', Z. Saloni, M. Woliński, R. Wołosz, W. Gruszczyński, D. Skowrońska. NCN 2018</ref>).}} – cmentarz w [[Kijów|Kijowie]], zabytek kultury o dużym znaczeniu symbolicznym dla [[Ukraińcy|Ukraińców]]. Powstał w 1834 roku i jest jedną z najstarszych nekropolii na Ukrainie. Zajmuje powierzchnię 72 hektarów. Jego nazwa wywodzi się od rosyjskiego generała Siergieja Bajkowa, do którego na początku XIX wieku należały te tereny. |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
Wersja z 15:18, 21 cze 2019
 Główne wejście na cmentarz Bajkowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto wydzielone | |
| Miejscowość | |
| Data otwarcia |
1834 |
Położenie na mapie Kijowa  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego  | |
| 50°25′00″N 30°30′21″E/50,416667 30,505833
| |
Cmentarz Bajkowa[1][2][3][4][5][a] (ukr. Байкове кладовище, Bajkowe kładowyszcze[b] – cmentarz w Kijowie, zabytek kultury o dużym znaczeniu symbolicznym dla Ukraińców. Powstał w 1834 roku i jest jedną z najstarszych nekropolii na Ukrainie. Zajmuje powierzchnię 72 hektarów. Jego nazwa wywodzi się od rosyjskiego generała Siergieja Bajkowa, do którego na początku XIX wieku należały te tereny.
Historia
Cmentarz został założony jako wspólna nekropolia dla wyznawców prawosławia, katolicyzmu i protestantyzmu – zmarli byli chowani w trzech oddzielnych sektorach (każdy z własną kaplicą). W latach osiemdziesiątych XIX wieku nekropolię podzielono na dwie części: starą i nową. Do nowego cmentarza prowadzą trzy bramy główne stylizowane na kaplice: prawosławną, katolicką i luterańską. W 1884 na terenie nowej części zbudowano cerkiew Wozniesieńską (Wniebowstąpienia Pańskiego).
Na cmentarzu do dziś zachowało się około 20 kaplic grobowych autorstwa znanych architektów kijowskich, między innymi Władysława Horodeckiego i Władimira Nikołajewa.
Dużą stratą dla ukraińskiej kultury było zniszczenie podczas II wojny światowej archiwum cmentarnego.
Znani Ukraińcy pochowani na cmentarzu
- Mychajło Hruszewski – polityk, pierwszy prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej
- Ołena Pcziłka – pisarka i etnograf
- Łesia Ukrainka – poetka narodowa
- Maksym Rylski – poeta, tłumacz literatury polskiej
- Ołeksandr Kornijczuk – poeta i polityk, mąż Wandy Wasilewskiej
- Ołeś Honczar – pisarz
- Wasyl Stus – poeta, krytyk i publicysta epoki Ukraińskiej SRR, działacz opozycyjny
- Pawło Tyczyna – poeta i polityk, przewodniczący Rady Najwyższej USRR
- Wiaczesław Czornowił – dysydent i polityk
- Wołodymyr Szczerbycki – polityk, premier i I sekretarz KPU
- Walery Łobanowski – piłkarz i trener
- Mykoła Łysenko – kompozytor[8].
- Jan (Sokołow) – egzarcha Ukrainy, prawosławny metropolita kijowski w latach 1944–1964[9]
- Wołodymyr Antonowycz – historyk, archeolog, etnograf, działacz społeczny pochodzenia polskiego, jeden z liderów ukraińskiego przebudzenia narodowego w Imperium Rosyjskim
Znani Polacy pochowani na cmentarzu
- Gustaw Belke – przyrodnik, zoolog, badacz przyrody Podola
- Leon Idzikowski – księgarz i wydawca kijowski
- Leonard Jankowski – prawnik, działacz społeczny, przewodniczący komitetu budowy kościoła św. Mikołaja[10]
- Wilhelm Kotarbiński – malarz i rysownik
- August Piskorski (i dwie jego żony, zmarłe w 1861 i ok. 1910) – białoskórnik
- Wanda Wasilewska – działaczka komunistyczna i pisarka, wiceprzewodnicząca PKWN
- Włodzimierz Wysocki – kijowski fotograf i poeta.
- Józef Zawadzki – prezydent Kijowa, założyciel Giełdy Miejskiej
- Piotr Żmigrodzki – ksiądz, proboszcz katolickiej parafii św. Aleksandra w Kijowie
Część katolicka jest położona w południowo-zachodniej części starego cmentarza. Znajduje się tam również kwatera 114 polskich żołnierzy poległych w Kijowie i jego okolicach podczas wojny 1920 (upamiętnia ich wysoki metalowy krzyż).
Uwagi
- ↑ a b Często spotykana nazwa „cmentarz Bajkowy” nie jest poprawna etymologicznie.
- ↑ Ponieważ Байкове jest przymiotnikiem, w dosłownym tłumaczeniu byłby to „cmentarz Bajkowowski”. Spotykana niekiedy nazwa „cmentarz Bajkowski” jest nieprawidłowa gramatycznie, gdyż przymiotnik utworzony od nazwiska Bajkow ma postać „bajkowowski” (podobnie jak „czechowowski” od nazwiska Czechow[6] i „gorbaczowowski” od nazwiska Grobaczow[7]).
Przypisy
- ↑ Krzysztof Wojciechowski: Kaplice Horodeckiego na cmentarzu Bajkowa, kresy.pl, 16 grudnia 2012
- ↑ Polacy z Kijowa pamiętają o przodkach. Od wielu lat porządkują mogiły na historycznym cmentarzu, studiowschod.pl, 31 sierpnia 2016
- ↑ Olga Karaczarowa: Pamięć. Niezapomniani..., „Dziennik Kijowski”
- ↑ Na cmentarzu Bajkowa pochowano prochy śp Wiktorii Radik, „Słowo Polskie”, 7 listopada 2017
- ↑ Wizyta oficjalna Prezydenta RP na Ukrainie, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, 28 lutego 2006
- ↑ Hasło „czechowowski” w Dobrym słowniku, dobryslownik.pl
- ↑ Hasło „gorbaczowowski” w Słowniku gramatycznym języka polskiego, Z. Saloni, M. Woliński, R. Wołosz, W. Gruszczyński, D. Skowrońska. NCN 2018
- ↑ Ł. P. Kornij, Łysenko Mykoła Witalijowycz (w:) Encykłopedija istoriji Ukrajiny, t. 6, Kyjiw 2009, s. 157, ISBN 978-966-00-1028-1.
- ↑ Митрополит Иоанн (Соколов) 1944–1964
- ↑ Według Pamiętników Tadeusza Bobrowskiego str. 290