Czerwona Gwardia (Rosja): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Gungir1983 (dyskusja | edycje) m kat., infobox |
Gungir1983 (dyskusja | edycje) przebudowa merytoryczna artykułu, źródła/przypisy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Dopracować|źródła=2012-07}} |
|||
{{Inne znaczenia|Gwardii Czerwonej w Rosji|[[Czerwona Gwardia|inne Gwardie Czerwone]]}} |
{{Inne znaczenia|Gwardii Czerwonej w Rosji|[[Czerwona Gwardia|inne Gwardie Czerwone]]}} |
||
{{Jednostka wojskowa infobox |
{{Jednostka wojskowa infobox |
||
|nazwa = |
|nazwa = Gwardia Czerwona |
||
|nazwa oryginalna = Красная гвардия |
|nazwa oryginalna = Красная гвардия |
||
|znak = Red flag.svg |
|znak = Red flag.svg |
||
| Linia 8: | Linia 7: | ||
|motto = |
|motto = |
||
|grafika = Red Guard Vulkan factory.jpg |
|grafika = Red Guard Vulkan factory.jpg |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = Uzbrojony oddział Gwardii Czerwonej w fabryce „Wulkan” w [[Petersburg|Piotrogrodzie]] |
||
|państwo = [[Republika Rosyjska]] |
|państwo = [[Republika Rosyjska]] |
||
|sformowanie = 1917 |
|sformowanie = 1917 |
||
| Linia 17: | Linia 16: | ||
|nadanie sztandaru = |
|nadanie sztandaru = |
||
|rodowód = |
|rodowód = |
||
|kontynuacja = |
|kontynuacja = [[Armia Czerwona]] |
||
|dowódca pierwszy = |
|dowódca pierwszy = |
||
|dowódca obecny = |
|dowódca obecny = |
||
|dowódca ostatni = |
|dowódca ostatni = |
||
|działania zbrojne = |
|działania zbrojne = [[Rewolucja październikowa]] |
||
|numer = |
|numer = |
||
|dyslokacja = |
|dyslokacja = |
||
| Linia 33: | Linia 32: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Gwardia Czerwona''' |
'''Gwardia Czerwona''' ([[Język rosyjski|ros.]] Красная гвардия) – uzbrojone oddziały [[robotnik]]ów biorące udział w [[Rewolucja październikowa|rewolucji październikowej 1917]] w [[Republika Rosyjska|Rosji]]. |
||
Po [[Rewolucja lutowa 1917|rewolucji lutowej 1917]] i obaleniu cesarza [[Mikołaj II Romanow|Mikołaja II]], oddziały Gwardii Czerwonej od kwietnia masowo powstawały w [[fabryka]]ch, rekrutowane wśród członków partii [[Socjalizm|socjalistycznych]] i [[Związek zawodowy|związków zawodowych]] w których duże wpływy mieli [[bolszewicy]]<ref name="Ency">{{Cytuj książkę | nazwisko = | imię = | autor link = | tom = 1 | tytuł = Nowa encyklopedia powszechna PWN | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | rok = 1995 | strony = 845-846 | isbn = 83-01-11097-X}}</ref>. W czasie masowych demonstracji antyrządowych w [[Petersburg|Piotrogrodzie]] zwanych [[Kryzys lipcowy|kryzysem lipcowym]], czerwonogwardziści {{Data|1917-07-17}} lipca obsadzili kluczowe punkty w mieście (między innymi na dworcach [[Dworzec Fiński (Petersburg)|Fińskim]] i [[Dworzec Moskiewski (Petersburg)|Nikołajewskim]])<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Pipes | imię = Richard | autor link = | tytuł = Rewolucja rosyjska | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | rok = 1994 | strony = | isbn = 83-01-11521-1}}</ref>. Pod koniec sierpnia 1917, gdy przywódca bolszewików [[Włodzimierz Lenin]] ukrywał się w [[Wielkie Księstwo Finlandii|Finlandii]], generał [[Ławr Korniłow]], głównodowodzący armii rosyjskiej, wysłał wojska z frontu do Piotrogrodu – sytuacja wyglądała na próbę wojskowego puczu ([[sprawa Korniłowa]]). Premier [[Aleksander Kiereński]] zwrócił się do [[Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich|Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich]] – w tym do bolszewików – o pomoc, pozwalając rewolucjonistom organizować robotników w Gwardii Czerwonej w celu obrony Piotrogrodu przed wojskiem Korniłowa. Wzmocniło to Gwardię która otrzymała dodatkowe uzbrojenie<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Pipes | imię = Richard | autor link = | tytuł = The Russian Revolution: 1899–1919 | wydawca = Collins Harvill | miejsce = Londyn | rok = 1990 | strony = | isbn = 978-0-679-73660-8}}</ref>. Razem ze zrewoltowanymi marynarzami i żołnierzami garnizonu piotrogrodzkiego oddziały Gwardii Czerwonej liczące wówczas około 200 tysięcy osób wzięły udział w przewrocie bolszewickim zapoczątkowującym rewolucję październikową, zdobyciu [[Pałac Zimowy|pałacu Zimowego]] i aresztowaniu ministrów [[Rząd Tymczasowy Rosji|Rządu Tymczasowego]] {{Data|1917-11-08}}<ref name="Ency" />. |
|||
Gwardia Czerwona powstała w marcu [[1917]] r. W czasie [[rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] Gwardia Czerwona liczyła około 20 tys. ludzi. Po objęciu władzy przez [[Włodzimierz Lenin|Lenina]] została przekształcona w [[Armia Czerwona|Armię Czerwoną]]. |
|||
Od listopada 1917 Gwardia Czerwona pełniła funkcje policyjne i ochraniała ważne obiekty. W styczniu 1918 została włączona do [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]]<ref name="Ency" />. |
|||
== Polacy w Gwardii Czerwonej == |
|||
{{Zobacz kategorię|Żołnierze Gwardii Czerwonej (rosyjskiej)}} |
|||
Żołnierzami Gwardii Czerwonej byli między innymi późniejsi generałowie Armii Czerwonej i ludowego Wojska Polskiego [[Karol Świerczewski]], [[Stanisław Grochoczyński]] i [[Aleksander Romeyko]]. |
|||
== Galeria == |
|||
<center><gallery> |
|||
Plik:First Red Guards in Petrograd, fall 1917 cropped.jpg|Członkowie jednego z pierwszych oddziałów Gwardii Czerwonej w Piotrogrodzie |
|||
Plik:Red Guards patrol at the fire in the street.jpg|Patrol Gwardii Czerwonej w Piotrogrodzie na ulicy przy ognisku |
|||
Plik:Red guard unit Petrograd 1917.jpg|Zmotoryzowany oddział Gwardii Czerwonej w Piotrogrodzie |
|||
Plik:Members of red guard at rest in bourgeois flat.jpg|''Członkowie Gwardii Czerwonej odpoczywają w burżuazyjnym mieszkaniu'' (karykatura) |
|||
</gallery></center> |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
[[Kategoria:Gwardia Czerwona (Rosja)| ]] |
[[Kategoria:Gwardia Czerwona (Rosja)| ]] |
||
Wersja z 18:15, 18 wrz 2020
 Uzbrojony oddział Gwardii Czerwonej w fabryce „Wulkan” w Piotrogrodzie | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1917 |
| Rozformowanie |
1918 |
| Tradycje | |
| Kontynuacja | |
| Konflikty zbrojne | |
| Rewolucja październikowa | |
| Organizacja | |
| Rodzaj wojsk |
paramilitarny |
| Podległość | |
Gwardia Czerwona (ros. Красная гвардия) – uzbrojone oddziały robotników biorące udział w rewolucji październikowej 1917 w Rosji.
Po rewolucji lutowej 1917 i obaleniu cesarza Mikołaja II, oddziały Gwardii Czerwonej od kwietnia masowo powstawały w fabrykach, rekrutowane wśród członków partii socjalistycznych i związków zawodowych w których duże wpływy mieli bolszewicy[1]. W czasie masowych demonstracji antyrządowych w Piotrogrodzie zwanych kryzysem lipcowym, czerwonogwardziści 4 lipca?/17 lipca 1917 lipca obsadzili kluczowe punkty w mieście (między innymi na dworcach Fińskim i Nikołajewskim)[2]. Pod koniec sierpnia 1917, gdy przywódca bolszewików Włodzimierz Lenin ukrywał się w Finlandii, generał Ławr Korniłow, głównodowodzący armii rosyjskiej, wysłał wojska z frontu do Piotrogrodu – sytuacja wyglądała na próbę wojskowego puczu (sprawa Korniłowa). Premier Aleksander Kiereński zwrócił się do Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich – w tym do bolszewików – o pomoc, pozwalając rewolucjonistom organizować robotników w Gwardii Czerwonej w celu obrony Piotrogrodu przed wojskiem Korniłowa. Wzmocniło to Gwardię która otrzymała dodatkowe uzbrojenie[3]. Razem ze zrewoltowanymi marynarzami i żołnierzami garnizonu piotrogrodzkiego oddziały Gwardii Czerwonej liczące wówczas około 200 tysięcy osób wzięły udział w przewrocie bolszewickim zapoczątkowującym rewolucję październikową, zdobyciu pałacu Zimowego i aresztowaniu ministrów Rządu Tymczasowego 26 października?/8 listopada 1917[1].
Od listopada 1917 Gwardia Czerwona pełniła funkcje policyjne i ochraniała ważne obiekty. W styczniu 1918 została włączona do Armii Czerwonej[1].
Polacy w Gwardii Czerwonej
Żołnierzami Gwardii Czerwonej byli między innymi późniejsi generałowie Armii Czerwonej i ludowego Wojska Polskiego Karol Świerczewski, Stanisław Grochoczyński i Aleksander Romeyko.
Galeria
-
Członkowie jednego z pierwszych oddziałów Gwardii Czerwonej w Piotrogrodzie -
Patrol Gwardii Czerwonej w Piotrogrodzie na ulicy przy ognisku -
Zmotoryzowany oddział Gwardii Czerwonej w Piotrogrodzie -
Członkowie Gwardii Czerwonej odpoczywają w burżuazyjnym mieszkaniu (karykatura)
Przypisy
- ↑ a b c Nowa encyklopedia powszechna PWN. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 845-846. ISBN 83-01-11097-X.
- ↑ Richard Pipes: Rewolucja rosyjska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994. ISBN 83-01-11521-1.
- ↑ Richard Pipes: The Russian Revolution: 1899–1919. Londyn: Collins Harvill, 1990. ISBN 978-0-679-73660-8.