Księstwa Wierchowskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Lista księstw: drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne |
||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
historyczne określenie 12 księstw ruskich, położonych u źródeł i w górnym biegu rzeki [[Oka (dopływ Wołgi)|Oki]] (tzw. Poocze) i jej dopływu [[Ugra|Ugry]] stanowiących przedmiot sporu pomiędzy [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]] i [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkim Księstwem Moskiewskim]] na przełomie XV i XVI wieku. |
historyczne określenie 12 księstw ruskich, położonych u źródeł i w górnym biegu rzeki [[Oka (dopływ Wołgi)|Oki]] (tzw. Poocze) i jej dopływu [[Ugra|Ugry]] stanowiących przedmiot sporu pomiędzy [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkim Księstwem Litewskim]] i [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkim Księstwem Moskiewskim]] na przełomie XV i XVI wieku. |
||
Powstały w wyniku postępującej dezintegracji [[Siewierszczyzna|Księstwa Siewierskiego]], wywołanej najazdem [[Mongołowie|Mongołów]] na [[Ruś Kijowska|Ruś Kijowską]] w połowie XIII wieku. Po ustąpieniu Mongołów, od końca XIV wieku poszczególni kniaziowie wierchowscy zmuszeni zostali do płacenia [[trybut]]u [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiemu Księstwu Litewskiemu]]. W miejsce drobnych księstw ruskich kniaziów (dzielnice Odojewskich, Nowosilskich, Worotyńskich, Peremyszlskich, Bielewskich) król [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]] stworzył jedną dzielnicę związaną stosunkiem lennym z Wielkim Księstwem Litewskim i powierzył ją kniaziowi Fedorowi Worotyńskiemu. Jego syn [[Dymitr Worotyński]] poddał w 1487 roku całą dzielnicę księciu moskiewskiemu, co spowodowało utratę całej Wierchowszczyzny<ref>Ecyklopedia Kresów, Wyd. Kluszczyński, s.507, ISBN 83-89550-93-8</ref>. Próba przeciągnięcia Worotyńskich z powrotem na stronę Litwy się nie powiodła, co więcej pod koniec XV wieku inni książęta wierchowscy poszli ich śladem i przeszli na stronę [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkiego Księstwa Moskiewskiego]] (tzw. ''otjezdy''), co zostało poparte moskiewską interwencją zbrojną i potwierdzone w 1503 zrzeczeniem się tych ziem przez Wielkie Księstwo Litewskie. |
Powstały w wyniku postępującej dezintegracji [[Siewierszczyzna|Księstwa Siewierskiego]], wywołanej najazdem [[Mongołowie|Mongołów]] na [[Ruś Kijowska|Ruś Kijowską]] w połowie XIII wieku. Po ustąpieniu Mongołów, od końca XIV wieku poszczególni kniaziowie wierchowscy zmuszeni zostali do płacenia [[trybut]]u [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiemu Księstwu Litewskiemu]]. W 1406 roku książę moskiewski [[Wasyl I]] napadł na [[Wiaźma|Wiaźmę]], Sierpiejsk i [[Kozielsk]] jednak wojna z Litwą skończyła się dla niego niepomyślnie w związku z czym zawarto trwały pokój, który uznał rzekę Ugrę za granicę między dwoma państwami<ref>[[Henryk Łowmiański]] "Polityka Jagiellonów", Poznań 1999, s.171</ref>. W miejsce drobnych księstw ruskich kniaziów (dzielnice Odojewskich, Nowosilskich, Worotyńskich, Peremyszlskich, Bielewskich) król [[Kazimierz IV Jagiellończyk|Kazimierz Jagiellończyk]] stworzył jedną dzielnicę związaną stosunkiem lennym z Wielkim Księstwem Litewskim i powierzył ją kniaziowi Fedorowi Worotyńskiemu. Jego syn [[Dymitr Worotyński]] poddał w 1487 roku całą dzielnicę księciu moskiewskiemu, co spowodowało utratę całej Wierchowszczyzny<ref>Ecyklopedia Kresów, Wyd. Kluszczyński, s.507, ISBN 83-89550-93-8</ref>. Próba przeciągnięcia Worotyńskich z powrotem na stronę Litwy się nie powiodła, co więcej pod koniec XV wieku inni książęta wierchowscy poszli ich śladem i przeszli na stronę [[Wielkie Księstwo Moskiewskie|Wielkiego Księstwa Moskiewskiego]] (tzw. ''otjezdy''), co zostało poparte moskiewską interwencją zbrojną i potwierdzone w 1503 zrzeczeniem się tych ziem przez Wielkie Księstwo Litewskie. |
||
== Lista księstw == |
== Lista księstw == |
||
Wersja z 21:12, 27 lip 2011
Księstwa Wierchowskie (ros. Верховские княжества) – historyczne określenie 12 księstw ruskich, położonych u źródeł i w górnym biegu rzeki Oki (tzw. Poocze) i jej dopływu Ugry stanowiących przedmiot sporu pomiędzy Wielkim Księstwem Litewskim i Wielkim Księstwem Moskiewskim na przełomie XV i XVI wieku.
Powstały w wyniku postępującej dezintegracji Księstwa Siewierskiego, wywołanej najazdem Mongołów na Ruś Kijowską w połowie XIII wieku. Po ustąpieniu Mongołów, od końca XIV wieku poszczególni kniaziowie wierchowscy zmuszeni zostali do płacenia trybutu Wielkiemu Księstwu Litewskiemu. W 1406 roku książę moskiewski Wasyl I napadł na Wiaźmę, Sierpiejsk i Kozielsk jednak wojna z Litwą skończyła się dla niego niepomyślnie w związku z czym zawarto trwały pokój, który uznał rzekę Ugrę za granicę między dwoma państwami[1]. W miejsce drobnych księstw ruskich kniaziów (dzielnice Odojewskich, Nowosilskich, Worotyńskich, Peremyszlskich, Bielewskich) król Kazimierz Jagiellończyk stworzył jedną dzielnicę związaną stosunkiem lennym z Wielkim Księstwem Litewskim i powierzył ją kniaziowi Fedorowi Worotyńskiemu. Jego syn Dymitr Worotyński poddał w 1487 roku całą dzielnicę księciu moskiewskiemu, co spowodowało utratę całej Wierchowszczyzny[2]. Próba przeciągnięcia Worotyńskich z powrotem na stronę Litwy się nie powiodła, co więcej pod koniec XV wieku inni książęta wierchowscy poszli ich śladem i przeszli na stronę Wielkiego Księstwa Moskiewskiego (tzw. otjezdy), co zostało poparte moskiewską interwencją zbrojną i potwierdzone w 1503 zrzeczeniem się tych ziem przez Wielkie Księstwo Litewskie.
Lista księstw
- Bielew – siedziba kniaziów Bielewskich
- Nowosil i Odojew – siedziby kniaziów Odojewskich
- Worotyńsk – ośrodek dóbr kniaziów Worotyńskich
- Masalsk – siedziba książąt Massalskich
- Zwienigorod – siedziba kniaziów Zwienigorodskich i Nozdrewatych
- Karaczew – siedziba kniaziów Chotietowskich
- Kozielsk i Peremyszl – siedziba rodu Gorczakow
- Tarusa i Mieszczowsk – siedziba kniaziów Mezeckich
- Bariatino – ośrodek kniaziów Bariatyńskich
- Oboleńsk – siedziba książąt Oboleńskich
- Lubuck
- Mceńsk
- Sierpiejsk
Linki zewnętrzne
Bibliografia
- Lubawski M.K. Regional Division and Local Administration in the Lithuanian-Russian State. Moscow, 1892.
- Bazilewicz K.V. Foreign Affairs of the Russian Centralized State. Moscow, 1952.
- ↑ Henryk Łowmiański "Polityka Jagiellonów", Poznań 1999, s.171
- ↑ Ecyklopedia Kresów, Wyd. Kluszczyński, s.507, ISBN 83-89550-93-8