Budżet obronny: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Dodano kategorię "Finanse publiczne" za pomocą HotCat; drtech
Linia 1: Linia 1:
{{Dopracować|linki|więcej przypisów}}
{{Dopracować|więcej przypisów}}
'''Budżet obronny''' – jest to główny zasób środków finansowych, wykorzystywany do realizacji zadań wyznaczonych przez państwo w określonej dziedzinie. Stanowi on szczegółowy plan przychodów i wydatków.
'''Budżet obronny''' – główny zasób środków finansowych, wykorzystywany do realizacji zadań wyznaczonych przez państwo w określonej dziedzinie. Stanowi on szczegółowy plan przychodów i wydatków.


Ze względu na strukturę budżetów obronnych wyróżniamy dwie kategorie wydatków:
Ze względu na strukturę budżetów obronnych wyróżniamy dwie kategorie wydatków:
# bieżące (inaczej wegetatywne) – np. utrzymanie sił zbrojnych czyli wynagrodzenie, zakwaterowanie, umundurowanie, wyżywienie armii; szkolenie np. eksploatacja sprzętu wojskowego oraz inne np. transportowe
# bieżące (inaczej wegetatywne) – np. utrzymanie [[Siły zbrojne|sił zbrojnych]], czyli wynagrodzenie, zakwaterowanie, umundurowanie, wyżywienie armii; szkolenie np. eksploatacja sprzętu wojskowego oraz inne np. transportowe
# inwestycyjne – tzn. praca naukowo-badawcza, zakup sprzętu wojskowego, uzbrojenia, wyposażenia oraz inwestycje budowlane.
# inwestycyjne – tzn. praca naukowo-badawcza, zakup sprzętu wojskowego, uzbrojenia, wyposażenia oraz inwestycje budowlane.


Budżet obronny kształtuję się w różnych krajach w odmienny sposób i uzależniony jest od wielu czynników. Do najważniejszych z nich należą: położenie geograficzne (charakter i długość granic lądowych i morskich), ustrój polityczny i ekonomiczny, poziom rozwoju gospodarczego oraz wielkość kraju. Im większy i bogatszy kraj tym więcej środków może przeznaczyć na obronność. Zasada ta jednak nie jest regułą. Niektóre kraje nisko rozwinięte jak na przykład Korea Północna i Algieria mają stosunkowo duże budżety wojskowe, natomiast bogate kraje Skandynawii wręcz przeciwnie. W tworzeniu budżetu obronnego istotną rolę odgrywa specyfika danego kraju czyli wypadkowa wielu innych czynników w tym także historycznych, społecznych i kulturowych. Ciekawym zjawiskiem jest fakt, iż państwa demokratyczne znacznie mniej przeznaczają środków finansowych niż państwa totalitarne.
Budżet obronny kształtuję się w różnych krajach w odmienny sposób i uzależniony jest od wielu czynników. Do najważniejszych z nich należą: [[położenie geograficzne]] (charakter i długość granic lądowych i morskich), [[ustrój polityczny]] i ekonomiczny, poziom [[rozwój gospodarczy|rozwoju gospodarczego]] oraz wielkość kraju. Im większy i bogatszy kraj, tym więcej środków może przeznaczyć na obronność. Zasada ta jednak nie jest regułą. Niektóre kraje nisko rozwinięte, jak na przykład Korea Północna i Algieria, mają stosunkowo duże budżety wojskowe, natomiast bogate kraje Skandynawii - wręcz przeciwnie. W tworzeniu budżetu obronnego istotną rolę odgrywa specyfika danego kraju, czyli wypadkowa wielu innych czynników - w tym także historycznych, społecznych i kulturowych. Ciekawym zjawiskiem jest fakt, iż państwa demokratyczne znacznie mniej przeznaczają środków finansowych niż [[totalitaryzm|państwa totalitarne]].


Należy zwrócić szczególną uwagę na uwarunkowania wynikające z polityki obronnej danego państwa – liczebności armii, celów obronnych a także postawionych zadań które związane są między innymi ze zobowiązaniami sojuszniczymi. Najlepszym przykładem zmiany ram polityki obronnej, jej zadań i skutków budżetowych jest Europa Środkowo-Wschodnia, w tym Polska. W związku z przystąpieniem do NATO budżet obronny Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych nowoprzyjętych krajów środkowo-europejskich musiał ulec przekształceniom, biorąc pod uwagę dodatkowe koszty finansowania operacji wojskowych wynikających ze zobowiązań sojuszniczych i realizowanych za granicą<ref>Katarzyna Żukrowska,Bezpieczeństwo międzynarodowe. Przegląd aktualnego stanu, IUS at TAX, Warszawa, 2011, s.293, ISBN 978-83-62682-00-3</ref>.
Należy zwrócić szczególną uwagę na uwarunkowania wynikające z polityki obronnej danego państwa – liczebności armii, celów obronnych a także postawionych zadań, które związane są między innymi ze zobowiązaniami sojuszniczymi. Najlepszym przykładem zmiany ram polityki obronnej, jej zadań i skutków budżetowych jest Europa Środkowo-Wschodnia, w tym Polska. W związku z przystąpieniem do [[NATO]] budżet obronny Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych nowoprzyjętych krajów środkowo-europejskich musiał ulec przekształceniom, biorąc pod uwagę dodatkowe koszty finansowania operacji wojskowych wynikających ze zobowiązań sojuszniczych i realizowanych za granicą<ref>Katarzyna Żukrowska ''Bezpieczeństwo międzynarodowe'' Przegląd aktualnego stanu, IUS at TAX, Warszawa, 2011, s.293, ISBN 978-83-62682-00-3</ref>.


Wśród regionów o najwyższych wydatkach na obronność są:
Wśród regionów o najwyższych wydatkach na obronność są:
Linia 15: Linia 15:
# Europa
# Europa
Do najważniejszych subregionów i państw, które odpowiadają za powyższy stan należą od lat Stany Zjednoczone, które dysponują budżetem 682 mld USD co stanowi 39 % światowych wydatków wojskowych. W przypadku Europy największe budżety w 2012 roku miały odpowiednio: Rosja, Wielka Brytania, Francja, Niemcy i Włochy. W regionie Azji zdecydowanie dominowały Chiny i Japonia (ok. 166 mld USD i 59,3 mld USD)<ref>http://www.sipri.org/research/armaments/milex/recent-trends</ref>.
Do najważniejszych subregionów i państw, które odpowiadają za powyższy stan należą od lat Stany Zjednoczone, które dysponują budżetem 682 mld USD, co stanowi 39 proc. światowych wydatków wojskowych. W przypadku Europy największe budżety w 2012 roku miały odpowiednio: [[Rosja]], [[Wielka Brytania]], [[Francja]], [[Niemcy]] i [[Włochy]]. W regionie Azji zdecydowanie dominowały [[Chiny]] i [[Japonia]] (ok. 166 mld USD i 59,3 mld USD)<ref>http://www.sipri.org/research/armaments/milex/recent-trends</ref>.


{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 21:46, 24 maj 2014

Budżet obronny – główny zasób środków finansowych, wykorzystywany do realizacji zadań wyznaczonych przez państwo w określonej dziedzinie. Stanowi on szczegółowy plan przychodów i wydatków.

Ze względu na strukturę budżetów obronnych wyróżniamy dwie kategorie wydatków:

  1. bieżące (inaczej wegetatywne) – np. utrzymanie sił zbrojnych, czyli wynagrodzenie, zakwaterowanie, umundurowanie, wyżywienie armii; szkolenie np. eksploatacja sprzętu wojskowego oraz inne np. transportowe
  2. inwestycyjne – tzn. praca naukowo-badawcza, zakup sprzętu wojskowego, uzbrojenia, wyposażenia oraz inwestycje budowlane.

Budżet obronny kształtuję się w różnych krajach w odmienny sposób i uzależniony jest od wielu czynników. Do najważniejszych z nich należą: położenie geograficzne (charakter i długość granic lądowych i morskich), ustrój polityczny i ekonomiczny, poziom rozwoju gospodarczego oraz wielkość kraju. Im większy i bogatszy kraj, tym więcej środków może przeznaczyć na obronność. Zasada ta jednak nie jest regułą. Niektóre kraje nisko rozwinięte, jak na przykład Korea Północna i Algieria, mają stosunkowo duże budżety wojskowe, natomiast bogate kraje Skandynawii - wręcz przeciwnie. W tworzeniu budżetu obronnego istotną rolę odgrywa specyfika danego kraju, czyli wypadkowa wielu innych czynników - w tym także historycznych, społecznych i kulturowych. Ciekawym zjawiskiem jest fakt, iż państwa demokratyczne znacznie mniej przeznaczają środków finansowych niż państwa totalitarne.

Należy zwrócić szczególną uwagę na uwarunkowania wynikające z polityki obronnej danego państwa – liczebności armii, celów obronnych a także postawionych zadań, które związane są między innymi ze zobowiązaniami sojuszniczymi. Najlepszym przykładem zmiany ram polityki obronnej, jej zadań i skutków budżetowych jest Europa Środkowo-Wschodnia, w tym Polska. W związku z przystąpieniem do NATO budżet obronny Rzeczypospolitej Polskiej oraz innych nowoprzyjętych krajów środkowo-europejskich musiał ulec przekształceniom, biorąc pod uwagę dodatkowe koszty finansowania operacji wojskowych wynikających ze zobowiązań sojuszniczych i realizowanych za granicą[1].

Wśród regionów o najwyższych wydatkach na obronność są:

  1. Ameryka Północna
  2. Azja i Oceania
  3. Europa

Do najważniejszych subregionów i państw, które odpowiadają za powyższy stan należą od lat Stany Zjednoczone, które dysponują budżetem 682 mld USD, co stanowi 39 proc. światowych wydatków wojskowych. W przypadku Europy największe budżety w 2012 roku miały odpowiednio: Rosja, Wielka Brytania, Francja, Niemcy i Włochy. W regionie Azji zdecydowanie dominowały Chiny i Japonia (ok. 166 mld USD i 59,3 mld USD)[2].

  1. ↑ Katarzyna Żukrowska Bezpieczeństwo międzynarodowe Przegląd aktualnego stanu, IUS at TAX, Warszawa, 2011, s.293, ISBN 978-83-62682-00-3
  2. ↑ http://www.sipri.org/research/armaments/milex/recent-trends
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Budżet_obronny&oldid=39514848”