Raduń (rejon werenowski): Różnice pomiędzy wersjami

Raduń
Herb	Flaga
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Rejon	werenowski
Populacja (2010); • liczba ludności	; 2700
Nr kierunkowy	375 294
Kod pocztowy	231390
	Położenie na mapie Białorusi Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:airport}
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 14:16, 30 sty 2018

Raduń (biał. Радунь) – osiedle typu miejskiego na Białorusi w obwodzie grodzieńskim w rejonie werenowskim, 30 km na północny zachód od Lidy i 82 km od Wilna; 2,7 tys. mieszkańców (2010).

Znajduje się w nim siedziba parafii pw. MB Różańcowej erygowanej w 1538 roku w dekanacie Raduń w diecezji grodzieńskiej. Działa tu także Oddział Związku Polaków na Białorusi. Miastem partenerskim jest Świdnik.

Miasto królewskie położone było w końcu XVIII wieku w starostwie niegrodowym raduńskim w powiecie lidzkim województwa wileńskiego^[2].

Historia

Pierwsze wzmianki z 1387 roku. W 1538 r. Raduń był już miastem, w 1792 r. otrzymał własny herb. W granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej Obojga Narodów do rozbiorów, później w granicach Imperium Rosyjskiego w guberni wileńskiej. W latach 1921–1939 w II Rzeczypospolitej, w powiecie lidzkim. Za II Rzeczypospolitej miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Raduń. W okresie do II wojny światowej miejscowość zamieszkana w dużej części przez Żydów, znana z jesziwy. Miejscowość we wrześniu 1939 roku zajęta przez ZSRR i 2 listopada 1939 roku wcielona do Białoruskiej SRR. W okresie 1941–1944 pod okupacją niemiecką, następnie ponownie zajęta przez wojska sowieckie.

Utworzona w 1944 roku sowiecka administracja cywilna w większości składała się z byłych sowieckich partyzantów pochodzących ze wschodniej Białorusi lub z głębi ZSRR. Miejscowa ludność tylko w niewielkim stopniu otrzymała możliwość współudziału w realnym zarządzaniu miejscowością. W ówczesnych władzach rejonu raduńskiego 98 osób (prawie wszystkie) było wcześniej sowieckimi partyzantami^[3]. Podobnie było w innych instytucjach – ze 122 komsomolców rejonu jedynie 16 było osobami miejscowymi (Polakami). Rejonowy oddział milicji w Raduniu złożony był z 30 osób, wyłącznie byłych członków sowieckiej partyzantki^[4]. W jednym z raportów dla władz opisano ich następująco:

Znajdując się w oddziale partyzanckim wyróżniali się słabą dyscypliną i kiepskim zachowaniem. Obecnie prowadzą bezprawną politykę wobec miejscowej ludności, wymuszając wódkę, miód, słoninę. W przypadku odmowy przeprowadzają rewizje w domach^[5].

Od 1991 r. miejscowość wchodzi w skład niepodległej Białorusi.

W II RP Gmina Raduń w powiecie lidzkim, później siedziba władz rejonu raduńskiego, od 1962 w rejonie werenowskim.

Demografia

Tuż przed rozpoczęciem wojny niemiecko sowieckiej w czerwcu 1941 roku, ludność rejonu raduńskiego wynosiła 31 300 osób, zaś w lipcu 1944 roku, po ponownym zajęciu przez Sowietów – 29 469. Według raportu sowieckiego sekretarza Leskina, rejon zamieszkiwali w przeważającej masie Polacy, było trochę Białorusinów i Litwinów^[4].

Zabytki

kościół, 1929–1933
jesziwa, 1882
cmentarz żydowski założony w XV w.
Zamczysko "królowej Bony" na planie czworokąta, położone na południowy-wschód od miasta w pobliżu wsi Horodyszcze.

Galeria zdjęć

Znak wjazdu do Radunia na trasie z Grodna
Pomnik sowieckiego żołnierza w parku
Remiza straży pożarnej
Przystanek autobusowy
Bank
Gwiazda Dawida nad wejściem na Cmentarz Żydowski
Mogiła zbiorowa na Cmentarzu Żydowskim
Nagrobki na Cmentarzu Żydowskim
Widok na bramę Żydowskiego Cmentarza
Brama Żydowskiego Cmentarza
Nagrobek na Cmentarzu Żydowskim

Przypisy

↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)
↑ Вялiкi гicтарычны атлас Беларусi Т.2, Mińsk 2013, s. 88.
↑ GAOOGO, f. 11, op. 1, d. 16, k. 64
↑ ^a ^b Jan Szumski: I.II. Sytuacja społeczno-polityczna w drugim półroczu 1944–1945. Inny obraz sowieckiego wyzwolenia. W: Jan Szumski: Sowietyzacja Zachodniej Białorusi 1944–1953. Propaganda i edukacja w służbie ideologii. Wyd. 1. Kraków: ARCANA sp. z o.o., 2010, s. 29–55. ISBN 978-83-60940-21-1. (pol.).
↑ GAOOGO, f. 11, op. 1, d. 3 k. 22. Protokół nr 8 raduńskiego RK KP(b)B, 8.XII.1944 r.

Linki zewnętrzne

[1] Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)

[2] Вялiкi гicтарычны атлас Беларусi Т.2, Mińsk 2013, s. 88.

[3] GAOOGO, f. 11, op. 1, d. 16, k. 64

[szumski2-4] Jan Szumski: I.II. Sytuacja społeczno-polityczna w drugim półroczu 1944–1945. Inny obraz sowieckiego wyzwolenia. W: Jan Szumski: Sowietyzacja Zachodniej Białorusi 1944–1953. Propaganda i edukacja w służbie ideologii. Wyd. 1. Kraków: ARCANA sp. z o.o., 2010, s. 29–55. ISBN 978-83-60940-21-1. (pol.).

[5] GAOOGO, f. 11, op. 1, d. 3 k. 22. Protokół nr 8 raduńskiego RK KP(b)B, 8.XII.1944 r.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 47: / Linia 47: @@
 * [[jesziwa]], 1882
 * cmentarz żydowski założony w XV w.
+* Zamczysko "królowej Bony" na planie czworokąta, położone na południowy-wschód od miasta w pobliżu wsi Horodyszcze.
 == Galeria zdjęć ==