Powstanie Rakoczego: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy |
→Przebieg: drobne merytoryczne |
||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
=== Wydarzenia === |
=== Wydarzenia === |
||
W czerwcu 1703 [[Franciszek II Rakoczy]] powrócił na Węgry z emigracji w Polsce, wszczynając powstanie antyhabsburskie. Do roku 1705 powstańcy opanowali prawie cały obszar Węgier i [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]]. W |
W czerwcu 1703 [[Franciszek II Rakoczy]] powrócił na Węgry z emigracji w Polsce, wszczynając powstanie antyhabsburskie. Jeszcze z terenu Polski Rakoczy wydał odezwę ''"do wszystkich prawdziwych Węgrów (...) szlachciców i nieszlachciców"'', wzywając ich do walki ''"pro Patria et Libertate"''. Rakoczy w dniu 14 czerwca 1703 r. przekroczył granicę węgierską w Karpatach. Do roku 1705 powstańcy opanowali prawie cały obszar Węgier i [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]]. W 1704 r. stany siedmiogrodzkie obwołały Rakoczego księciem [[Siedmiogród|Siedmiogrodu]], a w 1705 r. sejm zwołany do miejscowości [[Szécsény]] ogłosił go księciem [[Węgry|Węgier]]. W 1707 r. Rakoczy na sejmie w [[Ónod]] wystąpił z wnioskiem o [[Detronizacja|detronizację]] [[Habsburgowie|Habsburgów]] w Królestwie Węgierskim i proklamację niepodległości Węgier. We wrześniu 1707 roku Rakoczy doprowadził do podpisania w Warszawie sojuszu węgiersko-rosyjskiego. W tym czasie siły powstańcze wzrosły do 31 pułków piechoty oraz 52 pułki jazdy. W tym samym roku [[Austria]]cy ściągnęli na front węgierski znaczne siły liczące 45 pułków piechoty i 42 pułki jazdy. |
||
W rozegranej dnia 3 sierpnia 1708 bitwie pod Trenczynem Węgrzy zostali pobici, w październiku zaś utracili twierdze [[Szolnok]] i [[Sárospatak]]. Powstanie upadło, armia rozproszyła się, a Rakoczy powrócił w dniu 23 stycznia 1711 do Polski. |
W rozegranej dnia 3 sierpnia 1708 bitwie pod Trenczynem Węgrzy zostali pobici, w październiku zaś utracili twierdze [[Szolnok]] i [[Sárospatak]]. Powstanie upadło, armia rozproszyła się, a Rakoczy powrócił w dniu 23 stycznia 1711 do Polski. |
||
Wersja z 16:05, 1 lut 2018
| Powstanie antyhabsburskie na Węgrzech 1703-1711 | |||
 {{{opis grafiki}}} | |||
| Czas |
{{{czas}}} | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
ziemie Siedmiogrodu | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Habsburgów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie świata  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |||
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|} | |||
Powstanie Rakoczego miało miejsce na Węgrzech w latach 1703-1711 w trakcie walk Węgrów z Habsburgami. Inicjatorem wybuchu był książę Siedmiogrodu, Franciszek II Rakoczy.
Przebieg
Wydarzenia
W czerwcu 1703 Franciszek II Rakoczy powrócił na Węgry z emigracji w Polsce, wszczynając powstanie antyhabsburskie. Jeszcze z terenu Polski Rakoczy wydał odezwę "do wszystkich prawdziwych Węgrów (...) szlachciców i nieszlachciców", wzywając ich do walki "pro Patria et Libertate". Rakoczy w dniu 14 czerwca 1703 r. przekroczył granicę węgierską w Karpatach. Do roku 1705 powstańcy opanowali prawie cały obszar Węgier i Siedmiogrodu. W 1704 r. stany siedmiogrodzkie obwołały Rakoczego księciem Siedmiogrodu, a w 1705 r. sejm zwołany do miejscowości Szécsény ogłosił go księciem Węgier. W 1707 r. Rakoczy na sejmie w Ónod wystąpił z wnioskiem o detronizację Habsburgów w Królestwie Węgierskim i proklamację niepodległości Węgier. We wrześniu 1707 roku Rakoczy doprowadził do podpisania w Warszawie sojuszu węgiersko-rosyjskiego. W tym czasie siły powstańcze wzrosły do 31 pułków piechoty oraz 52 pułki jazdy. W tym samym roku Austriacy ściągnęli na front węgierski znaczne siły liczące 45 pułków piechoty i 42 pułki jazdy. W rozegranej dnia 3 sierpnia 1708 bitwie pod Trenczynem Węgrzy zostali pobici, w październiku zaś utracili twierdze Szolnok i Sárospatak. Powstanie upadło, armia rozproszyła się, a Rakoczy powrócił w dniu 23 stycznia 1711 do Polski.
Negocjacje
Rakoczy początkowo próbował negocjować z carem Piotrem I. W negocjacjach tych jednym z atrybutów do rozmów stały się wina tokajskie. Jednocześnie negocjował z cesarzem austriackim szukając pokojowego porozumienia. Plany te legły jednak po przegranej bitwie pod Trenczynem[1].
Odniesienia w literaturze i inne powstania
W literaturze węgierskiej i słowackiej często określane jako ostatnie powstanie kuruców. Pierwszym powstaniem było powstanie Dozsy w 1514, a kolejnym powstanie Thökölyego w 1672[2][3].
Przypisy
- ↑ Judit Balogh i inni, Z Bogiem za ojczyznę i wolność – o Franciszku II Rakoczym bohaterze Węgier, http://mbc.cyfrowemazowsze.pl/Content/44560/00049968-0001.pdf.
- ↑ Kuruc najpierw był krzyżowcem
- ↑ Praca zbiorowa Dzieje świata. Chronologiczny przegląd ważniejszych wydarzeń. , Warszawa 1990, s.157.
Bibliografia
- Zygmunt Ryniewicz: Leksykon bitew świata, Wyd. Almapress. Warszawa 2004.