Przejdź do zawartości

Wieża Duńska na Wawelu: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 1: Linia 1:
{{Budynek infobox
{{Budynek infobox
|nazwa = Wieża Duńska na Wawelu
| nazwa = Wieża Duńska na Wawelu
|zabytek =
| nazwa oryginalna =
|zdjęcie = Wawel Kurza Stopka tower.PNG
| zabytek =
| zdjęcie = Wawel Kurza Stopka tower.PNG
|opis zdjęcia = Wieża Duńska (po lewej)
| opis zdjęcia = Wieża Duńska (po lewej)
|państwo = POL
| państwo = POL
|miejscowość = [[Kraków]]
| miejscowość = [[Kraków]]
|adres =
| adres =
|typ budynku =
| typ budynku = wieża
|styl architektoniczny =
| styl architektoniczny = gotyk
|architekt =
| architekt =
|inwestor =
| inwestor =
|wysokość całkowita =
| wysokość całkowita =
|wysokość do dachu =
| wysokość do dachu =
|kondygnacje =
| kondygnacje =
|powierzchnia użytkowa =
| powierzchnia użytkowa =
|rozpoczęcie budowy =
| rozpoczęcie budowy = koniec XIV wieku
|ukończenie budowy = koniec XIV w.
| ukończenie budowy = przed 1424
|przebudowy = 1922-24
| przebudowy = 1922-24
|zniszczono =
| zniszczono =
|odbudowano =
| odbudowano =
|pierwszy właściciel =
| pierwszy właściciel =
|kolejni właściciele =
| kolejni właściciele =
|właściciel =
| właściciel =
|plan budynku =
| plan budynku =
|współrzędne = 50° 3′ 17.04″ N 19° 56′ 14.49″ E
| współrzędne = 50° 3′ 17.04″ N 19° 56′ 14.49″ E
|kod mapy = Kraków (stare miasto)
| kod mapy = Kraków (stare miasto)
|znak na mapie = Tower.png
| znak na mapie = Tower.png
|commons = Category:Wawel Danish Tower
| commons = Category:Wawel Danish Tower
|www =
| www =
}}
}}

[[Grafika:Wawel Hill - Wieza Dunska.svg|thumb|right|200px|Wieża Duńska na mapie [[Wawel]]u.]]
[[Grafika:Wawel Hill - Wieza Dunska.svg|thumb|right|200px|Wieża Duńska na mapie [[Wawel]]u.]]
'''Wieża Duńska''' – jedna z czterech wież mieszkalnych [[Zamek Królewski na Wawelu|Zamku Królewskiego]] na [[Wawel]]u. Znajduje się przy wschodnim skrzydle rezydencji.
'''Wieża Duńska''' – jedna z czterech wież mieszkalnych [[Zamek Królewski na Wawelu|Zamku Królewskiego]] na [[Wawel]]u. Znajduje się przy wschodnim skrzydle rezydencji.


Wieża Duńska powstała w wyniku przebudowy istniejącej tu wcześniej wieży z około 1315 roku i określanej mianem ''„prawdziwej” wieży Łokietkowej'' (wieża ta powstała w miejscu XII-wiecznego stołpu, którego ściana południowo-zachodnia została częściowo wykorzystana w poprzedniczce Wieży Duńskiej, natomiast narożnik zachodni wtopiony został w mury Kurzej Nogi)<ref>{{Cytuj |autor = Tomasz Ratajczak |tytuł = Wieże mieszkalne na zamku wawelskim – badania nad chronologią gotyckiej architektury rezydencji królewskiej, &quot;Rocznik Historii Sztuki&quot; XXXIX, 2014, s. 177-190. |data dostępu = 2018-02-26 |url = https://www.academia.edu/11157905/Wie%C5%BCe_mieszkalne_na_zamku_wawelskim_badania_nad_chronologi%C4%85_gotyckiej_architektury_rezydencji_kr%C3%B3lewskiej_Rocznik_Historii_Sztuki_XXXIX_2014_s._177-190 |język = en}}</ref>.
Wzniesiona została na polecenie [[Władysław Jagiełło|Władysława Jagiełły]] w końcu [[XIV w.]] Wtedy też powstała ciosowa kamienna elewacja. W [[XVI]] stuleciu włączono ją w obręb [[renesans]]owego zamku. W latach 1529-1531 powstała renesansowa altana. W latach 1854-1856 częściowo przebudowana w stylu pseudogotyckim i zwieńczona [[krenelaż]]em. Przeróbki z XIX wieku zaczęto usuwać w 1914 roku i w latach [[1922]]-[[1924]]. W miejscu dawnej altany Adolf Szyszko-Bohusz zaprojektował otwartą loggię kolumnowo-architrową. Restaurowana w latach 1995-1996.

W wieży tej mieszkał w [[1424]] roku przybyły na koronację [[Zofia Holszańska|Zofii]], czwartej żony Jagiełły, król duński [[Eryk Pomorski]].
W obecnej postaci wieża wzniesiona została na polecenie [[Władysław Jagiełło|Władysława Jagiełły]] pomiędzy końcem XIV wieku a 1424 rokiem, gdy zakwaterowano w niej króla duńskiego. Wtedy też powstała ciosowa kamienna elewacja. W [[XVI]] stuleciu włączono ją w obręb [[renesans]]owego zamku. W latach 1529-1531 powstała renesansowa altana. W latach 1854-1856 częściowo przebudowana w stylu pseudogotyckim i zwieńczona [[krenelaż]]em. Przeróbki z XIX wieku zaczęto usuwać w 1914 roku i w latach [[1922]]-[[1924]]. W miejscu dawnej altany Adolf Szyszko-Bohusz zaprojektował otwartą loggię kolumnowo-architrową. Restaurowana w latach 1995-1996.
W wieży tej mieszkał w [[1424]] roku przybyły na koronację [[Zofia Holszańska|Zofii]], czwartej żony Jagiełły, król duński [[Eryk Pomorski]]. Określenie ''Dunska Vieza'' pojawia się po raz pierwszy w rachunkach wielkorządców krakowskich w 1525 r.
[[Plik:Danish Tower,Wawel,Krakow,Poland.jpg|left|thumb|300px|Wieża Duńska na Wawelu]]
[[Plik:Danish Tower,Wawel,Krakow,Poland.jpg|left|thumb|300px|Wieża Duńska na Wawelu]]



Wersja z 14:57, 26 lut 2018

Wieża Duńska na Wawelu
Ilustracja
Wieża Duńska (po lewej)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kraków

Typ budynku

wieża

Styl architektoniczny

gotyk

Rozpoczęcie budowy

koniec XIV wieku

Ukończenie budowy

przed 1424

Ważniejsze przebudowy

1922-24

Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie
Mapa konturowa Starego Miasta w Krakowie, na dole znajduje się ikonka wieży z opisem „Wieża Duńska na Wawelu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się ikonka wieży z opisem „Wieża Duńska na Wawelu”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się ikonka wieży z opisem „Wieża Duńska na Wawelu”
Położenie na mapie Krakowa
Mapa konturowa Krakowa, blisko centrum na lewo znajduje się ikonka wieży z opisem „Wieża Duńska na Wawelu”
Ziemia50°03′17,04″N 19°56′14,49″E/50,054733 19,937358
Wieża Duńska na mapie Wawelu.

Wieża Duńska – jedna z czterech wież mieszkalnych Zamku Królewskiego na Wawelu. Znajduje się przy wschodnim skrzydle rezydencji.

Wieża Duńska powstała w wyniku przebudowy istniejącej tu wcześniej wieży z około 1315 roku i określanej mianem „prawdziwej” wieży Łokietkowej (wieża ta powstała w miejscu XII-wiecznego stołpu, którego ściana południowo-zachodnia została częściowo wykorzystana w poprzedniczce Wieży Duńskiej, natomiast narożnik zachodni wtopiony został w mury Kurzej Nogi)[1].

W obecnej postaci wieża wzniesiona została na polecenie Władysława Jagiełły pomiędzy końcem XIV wieku a 1424 rokiem, gdy zakwaterowano w niej króla duńskiego. Wtedy też powstała ciosowa kamienna elewacja. W XVI stuleciu włączono ją w obręb renesansowego zamku. W latach 1529-1531 powstała renesansowa altana. W latach 1854-1856 częściowo przebudowana w stylu pseudogotyckim i zwieńczona krenelażem. Przeróbki z XIX wieku zaczęto usuwać w 1914 roku i w latach 1922-1924. W miejscu dawnej altany Adolf Szyszko-Bohusz zaprojektował otwartą loggię kolumnowo-architrową. Restaurowana w latach 1995-1996. W wieży tej mieszkał w 1424 roku przybyły na koronację Zofii, czwartej żony Jagiełły, król duński Eryk Pomorski. Określenie Dunska Vieza pojawia się po raz pierwszy w rachunkach wielkorządców krakowskich w 1525 r.

Wieża Duńska na Wawelu

Bibliografia

  • Antoni Franaszek, Budowle gotyckie zamku królewskiego na Wawelu na tle dziejów w czasach nowożytnych, seria: Biblioteka Wawelska, Wyd: Zamek Królewski na Wawelu, Kraków 1989
  • Kazimierz Kuczman, Wzgórze Wawelskie : Przewodnik; [Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków], Kraków 1988, wyd. drugie.