Przejdź do zawartości

Zamek w Zatorze: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
drobne merytoryczne, źródła/przypisy
Linia 32: Linia 32:
'''Zamek w [[Zator (województwo małopolskie)|Zatorze]]''' – właściwie [[pałac]], pierwotnie zamek [[Księstwo zatorskie|książęcy]] o cechach obronnych z XV w., siedziba [[Książęta oświęcimscy|książąt]] [[Zator (województwo małopolskie)|zatorskich]] z [[Górny Śląsk|górnośląskiej]] linii [[Piastowie|piastowskiej]], później [[starosta|starostów]].
'''Zamek w [[Zator (województwo małopolskie)|Zatorze]]''' – właściwie [[pałac]], pierwotnie zamek [[Księstwo zatorskie|książęcy]] o cechach obronnych z XV w., siedziba [[Książęta oświęcimscy|książąt]] [[Zator (województwo małopolskie)|zatorskich]] z [[Górny Śląsk|górnośląskiej]] linii [[Piastowie|piastowskiej]], później [[starosta|starostów]].


Zamek zbudowano jako główną siedzibę księcia Wacława w nowoutworzonym w 1445 roku księstwie zatorskim. W budowie pomagali finansowo bracia księcia. W 1477 roku opisano zamek w związku z podziałem księstwa i przypuszczalnie była to wtedy jeszcze dość skromna budowla<ref>{{Cytuj |autor = Dorota Żurek |tytuł = Początki zamku w Zatorze. Rezydencja biednych książąt (The Beginnings of The Castle in Zator. Big Ambitions of Poor Princes |data dostępu = 2019-02-05 |url = https://www.academia.edu/24237449/Pocz%C4%85tki_zamku_w_Zatorze._Rezydencja_biednych_ksi%C4%85%C5%BC%C4%85t_The_Beginnings_of_The_Castle_in_Zator._Big_Ambitions_of_Poor_Princes |język = en}}</ref>.
⚫
Zamek królewski położony był w drugiej połowie XVI wieku w powiecie śląskim [[województwo krakowskie (I Rzeczpospolita)|województwa krakowskiego]]<ref>Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008, k. 4</ref>.

⚫
W drugiej połowie XVI wieku zamek leżał w powiecie śląskim [[województwo krakowskie (I Rzeczpospolita)|województwa krakowskiego]]<ref>Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008, k. 4</ref>.


W 1778 roku zakupiony przez [[Duninowie|Duninów]] i częściowo przebudowany z dobudową drugiego piętra. Kolejni prywatni właściciele pałacu i dóbr zatorskich: [[Poniatowscy]], [[Tyszkiewiczowie]], [[Wąsowiczowie]], [[Potoccy herbu Pilawa|Potoccy]].
W 1778 roku zakupiony przez [[Duninowie|Duninów]] i częściowo przebudowany z dobudową drugiego piętra. Kolejni prywatni właściciele pałacu i dóbr zatorskich: [[Poniatowscy]], [[Tyszkiewiczowie]], [[Wąsowiczowie]], [[Potoccy herbu Pilawa|Potoccy]].

Wersja z 15:04, 5 lut 2019

Zamek w Zatorze
Symbol zabytku nr rej. 371 z 17.05.1947, A-397 z 2.12.1972, A-300/78 z 20.04.1978
Ilustracja
Zamek książąt piastowskich
Państwo

 Polska

Miejscowość

Zator

Położenie na mapie Zatora
Mapa konturowa Zatora, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Zamek w Zatorze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Zamek w Zatorze”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Zamek w Zatorze”
Położenie na mapie powiatu oświęcimskiego
Mapa konturowa powiatu oświęcimskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Zamek w Zatorze”
Położenie na mapie gminy Zator
Mapa konturowa gminy Zator, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zamek w Zatorze”
Ziemia49°59′45,8″N 19°26′23,3″E/49,996056 19,439806
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek w Zatorze – właściwie pałac, pierwotnie zamek książęcy o cechach obronnych z XV w., siedziba książąt zatorskich z górnośląskiej linii piastowskiej, później starostów.

Zamek zbudowano jako główną siedzibę księcia Wacława w nowoutworzonym w 1445 roku księstwie zatorskim. W budowie pomagali finansowo bracia księcia. W 1477 roku opisano zamek w związku z podziałem księstwa i przypuszczalnie była to wtedy jeszcze dość skromna budowla[1].

W drugiej połowie XVI wieku zamek leżał w powiecie śląskim województwa krakowskiego[2].

W 1778 roku zakupiony przez Duninów i częściowo przebudowany z dobudową drugiego piętra. Kolejni prywatni właściciele pałacu i dóbr zatorskich: Poniatowscy, Tyszkiewiczowie, Wąsowiczowie, Potoccy.

W 1836 roku Potoccy częściowo przebudowali i odrestaurowali pałac według projektu Franciszka Marii Lanciego, nadając mu formę rezydencji w stylu romantycznego neogotyku.

W roku 1945 został przez władze PRL bezprawnie odebrany prawowitym właścicielom. Od 1946 roku był siedzibą Instytutu Zootechniki, ostatnio Rybackiego Zakładu Doświadczalnego. W latach 1964-1973 gruntownie odrestaurowany. Na parterze bogato zdobione sale: myśliwska, złota, paprociowa, bluszczowa. Po procesie spadkowym na początku 2013 roku zamek został odzyskany przez ród Potockich.

Budynek wpisany jest do rejestru zabytków województwa małopolskiego pod numerami: 371 z 17 maja 1947  r., A-397 z 2 grudnia 1972 r. i A-300/78 z 20 kwietnia 1978 [3].

Galeria

  • Staloryt „Zamek w Zatorze”, syg. Ch. Lataisse z „Pologne” C.Forstera, Paryż 1840
    Staloryt „Zamek w Zatorze”, syg. Ch. Lataisse z „Pologne” C.Forstera, Paryż 1840
  • Brama główna
    Brama główna
  • Bramy boczne
    Bramy boczne
  • Gotycki relief
    Gotycki relief
  • Portal
    Portal
  • Herb Pilawa
    Herb Pilawa
  • Tarcza herbowa
    Tarcza herbowa

Przypisy

  1. ↑ Dorota Żurek, Początki zamku w Zatorze. Rezydencja biednych książąt (The Beginnings of The Castle in Zator. Big Ambitions of Poor Princes [online] [dostęp 2019-02-05] (ang.).
  2. ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2008, k. 4
  3. ↑ Rejestr zabytków województwa małopolskiego (pdf)

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zamek_w_Zatorze&oldid=55817214”