Primorsk: Różnice pomiędzy wersjami
![Ziemia](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e9/Geographylogo.svg/20px-Geographylogo.svg.png)
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
→Zabytki: drobne merytoryczne |
||
Linia 43: | Linia 43: | ||
== Zabytki == |
== Zabytki == |
||
[[Plik:Руины замка Фишхаузен.jpg|mały|Pozostałości zamku]] |
[[Plik:Руины замка Фишхаузен.jpg|mały|Pozostałości zamku]] |
||
* Pozostałości zamku z XIII w |
* Pozostałości zamku biskupiego z XIII wieku w typie czteroskrzydłowego kasztelu |
||
* Wieża ciśnień z pocz. XX w. |
* Wieża ciśnień z pocz. XX w. |
||
* Dworzec kolejowy z pocz. XX w. |
* Dworzec kolejowy z pocz. XX w. |
Wersja z 16:34, 4 cze 2019
![]() Dworzec kolejowy | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Powierzchnia |
4 km² | ||
Wysokość |
10 m n.p.m. | ||
Populacja (2017) • liczba ludności |
| ||
Nr kierunkowy |
40152 | ||
Kod pocztowy |
238510 | ||
Położenie na mapie obwodu królewieckiego ![]() | |||
Położenie na mapie Rosji ![]() | |||
![]() |
Primorsk (ros. Приморск, pol. Rybaki[2], lit. Žuvininkai, niem. Fischhausen) – osiedle typu miejskiego (do 2005 miasto) w obwodzie kaliningradzkim w Rosji (2118 mieszkańców w 2006).
Miejscowość położona nad najdalej na północ wysuniętą częścią Zalewu Wiślanego (Zatoka Rybacka), ok. 35 km na zachód od Kaliningradu i 10 km na północ od Bałtijska.
Historia
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/f7/AGAD_Stany_pruskie_oddaja_swe_ziemie_krolowi_polskiemu_Kazimierzowi_Jagiellonczykowi_i_koronie_polskiej.jpg/220px-AGAD_Stany_pruskie_oddaja_swe_ziemie_krolowi_polskiemu_Kazimierzowi_Jagiellonczykowi_i_koronie_polskiej.jpg)
W 1266 biskup sambijski wzniósł na północnym brzegu Zalewu Wiślanego zamek Schönewik, który aż do 1525 był siedzibą biskupstwa. W 1299 biskup sprowadził osadników z Stralsundu, którzy założyli osadę. Oficjalne lokowanie osady nazwanej Bischoveshusen nastąpiło w 1305. Od XV wieku do wsi przyległa nazwa Vischausen, a później ostateczna nazwa Fischhausen.
Miasto opowiedziało się po stronie Związku Pruskiego, na którego wniosek w 1454 król Polski Kazimierz IV Jagiellończyk ogłosił przyłączenie Prus, włącznie z miastem, do Korony Królestwa Polskiego, jednakże w 1455 przeszło na stronę krzyżacką, za co w 1456 zostało najechane przez wojska z Gdańska[3]. Po zakończeniu wojny trzynastoletniej pomiędzy 1466 a 1657 Rybaki znajdowały się pod zwierzchnictwem Polski jako lenno.
W 1526 na zamku w Schönewik odbyły się uroczystości zaślubin księcia pruskiego Albrechta z księżniczką duńską Dorotą. Jeden z upośledzonych synów księcia Albrechta, Albrecht Fryderyk, żył na zamku aż do swojej śmierci w 1618. W 1679 miał miejsce wielki pożar miasta[3]. Pod koniec XVII w. zamek został rozebrany, a budulec z jego rozbiórki został użyty do budowy twierdzy w Piławie. Po reformie administracyjnej Prus w 1818 miejscowość stała się siedzibą powiatu. W XIX w. do miasta dotarła linia kolejowa Piława-Królewiec.
W 1939, po kolejnej reformie administracyjnej, miasto zostało włączone do powiatu sambijskiego z siedzibą w Królewcu.
Podczas II wojny światowej miasto było przedmiotem zaciętych, 3-dniowych walk i zostało zdobyte przez oddziały 3. Frontu Białoruskiego 24 kwietnia 1945. W wyniku walk zabudowa miejska uległa prawie całkowitemu zniszczeniu. Niezachowany kościół parafialny (od XVI w. ewangelicki) był budowlą gotycką z 1 połowy XIV wieku. Był jednonawowy, z prosto zamkniętym chórem i z wieżą od zachodu. Wyposażenie pochodziło głównie z końca XVI-XVII wieku. Istniała ponadto kaplica baptystów i katolicka kaplica św. Wojciecha (filia kuracji w Piławie).
Po wojnie miasto zostało włączone do ZSRR. W 1946 jego nazwę zmieniono na Primorsk.
Zabytki
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e7/%D0%A0%D1%83%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%BA%D0%B0_%D0%A4%D0%B8%D1%88%D1%85%D0%B0%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%BD.jpg/220px-%D0%A0%D1%83%D0%B8%D0%BD%D1%8B_%D0%B7%D0%B0%D0%BC%D0%BA%D0%B0_%D0%A4%D0%B8%D1%88%D1%85%D0%B0%D1%83%D0%B7%D0%B5%D0%BD.jpg)
- Pozostałości zamku biskupiego z XIII wieku w typie czteroskrzydłowego kasztelu
- Wieża ciśnień z pocz. XX w.
- Dworzec kolejowy z pocz. XX w.
Przypisy
Bibliografia
- Oskar Schlicht, Das Westliche Samland, H. 1., Fischhausen, Sankt Adalbert, Lochstädt, Dresden, Kolbe und Schlicht, 1919
- Georg Dehio, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preussen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, München; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
- Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
- Carl von Lorck, Dome, Kirchen und Klöster in Ost- und Westpreussen. Nach alten Vorlagen, 2. unver. Aufl., Frankfurt am Main, Weidlich, 1982, ISBN 3-8035-1163-1
- Walter Dignath, Herbert Ziesmann, Die Kirchen des Samlandes. Eine Dokumentation, Leer, Rautenberg, 1987, ISBN 3-7921-0355-9
- Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreussen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreussen (Deutschordensland Preussen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, München; Berlin, Dt. Kunstverl., 1993, ISBN 3-422-03025-5
- Anatolij Bachtin, Gerhard Doliesen, Vergessene Kultur. Kirchen in Nord-Ostpreussen. Eine Dokumentation, 2. Aufl., Husum, Husum, 1998, ISBN 3-88042-849-2
Linki zewnętrzne
- Fyszhuza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 425 .