Przejdź do zawartości

Zamek w Bausce: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Konarski (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 30: Linia 30:
|www =
|www =
}}
}}
'''Zamek w Bausce''' ([[język łotewski|łot.]] ''Bauskas Pils'') – kompleks składający się z ruin [[zamek|zamku]] oraz późniejszego [[pałac]]u zlokalizowany w mieście [[Bauska]] na [[Łotwa|Łotwie]]. Zamek znajduje się na niewielkim wzgórzu w widłach rzek [[Niemenek]] i [[Musza]] w miejscu gdzie dają one początek [[Lelupa|Lelupie]].
'''Zamek w Bausce''' ([[język łotewski|łot.]] ''Bauskas Pils,'' dawniej w j.polskim ''Zamek w Bowsku'') – kompleks składający się z ruin [[zamek|zamku]] oraz późniejszego [[pałac]]u zlokalizowany w mieście [[Bauska]] na [[Łotwa|Łotwie]]. Zamek znajduje się na niewielkim wzgórzu w widłach rzek [[Niemenek]] i [[Musza]] w miejscu gdzie dają one początek [[Lelupa|Lelupie]].


== Historia ==
== Historia ==
Budowę zamku [[Zakon krzyżacki#Inflancka gałąź zakonu krzyżackiego|inflancka gałąź zakonu krzyżackiego]] rozpoczęła w latach 1443–1456 za czasów mistrza krajowego [[Heidenreich I Vinke von Owerberg|Heidenreicha I]] i kontynuował jego rozbudowę do końca XVI wieku. Zamek stanowił ostatnią [[twierdza|fortecę]] wybudowaną przez zakon dla ochrony granic pomiędzy [[Liwonia|Liwonią]] i [[Litwa|Litwą]] oraz kontroli handlu pomiędzy Litwą i [[Ryga|Rygą]].
Budowę zamku [[Zakon krzyżacki#Inflancka gałąź zakonu krzyżackiego|inflancka gałąź zakonu krzyżackiego]] rozpoczęła w latach 1443–1456 za czasów mistrza krajowego [[Heidenreich I Vinke von Owerberg|Heidenreicha I]]. W różnym zakresie był rozbudowywany do końca XVI wieku. Zamek stanowił ostatnią [[twierdza|fortecę]] wybudowaną przez zakon dla ochrony granic pomiędzy [[Liwonia|Liwonią]] i [[Litwa|Litwą]] oraz w celu kontroli handlu pomiędzy Litwą i [[Ryga|Rygą]].


W latach 1561–1562 zamek stał się własnością [[Archidiecezja ryska|arcybiskupa Rygi]] [[Wilhelm Hohenzollern (1498-1563)|Wilhelma Hohenzollerna]] a po [[sekularyzacja|sekularyzacji]] zakonu krzyżackiego w Inflantach w 1562 zamek został siedzibą [[Księstwo Kurlandii i Semigalii|książąt Kurlandii i Semigalii]]. Pod koniec XVI wieku [[Gotthard Kettler]] przebudował i rozbudował zamek zamieniając go w [[fortyfikacja|ufortyfikowaną]] [[Manieryzm (sztuka)|manierystyczną]] rezydencję. W 1587 książę przeniósł się na stałe do zamku, który od tej pory stanowił siedzibę księstwa aż do 1596, kiedy to zgodnie z wolą księcia Gottharda księstwo zostało podzielone pomiędzy jego synów [[Fryderyk Kettler|Fryderyka]] i [[Wilhelm Kettler|Wilhelma]] a siedzibę księstwa [[Semigalia|Semigalii]] przeniesiono do [[Jełgawa|Mitawy]].
W latach 1561–1562 zamek stał się własnością [[Archidiecezja ryska|arcybiskupa Rygi]] [[Wilhelm Hohenzollern (1498-1563)|Wilhelma Hohenzollerna]] a po [[sekularyzacja|sekularyzacji]] zakonu krzyżackiego w Inflantach w 1562 zamek został siedzibą [[Księstwo Kurlandii i Semigalii|książąt Kurlandii i Semigalii]], będących od 1562 roku lennikami króla Zygmunta Augusta. Pod koniec XVI wieku [[Gotthard Kettler]] przebudował i rozbudował zamek zamieniając go w [[fortyfikacja|ufortyfikowaną]] [[Manieryzm (sztuka)|manierystyczną]] rezydencję. W 1587 książę przeniósł się na stałe do zamku, który od tej pory stanowił siedzibę księstwa aż do 1596, kiedy to zgodnie z wolą księcia Gottharda księstwo zostało podzielone pomiędzy jego synów [[Fryderyk Kettler|Fryderyka]] i [[Wilhelm Kettler|Wilhelma]] a siedzibę księstwa [[Semigalia|Semigalii]] przeniesiono do [[Jełgawa|Mitawy]].


Latem 1625 w trakcie [[Wojna polsko-szwedzka (1621–1626)|wojny polsko-szwedzkiej]] zamek opanował [[Gustaw II Adolf]] dzięki zdrajcy, który poinformował o niebronionym oknie w piwnicy. Żołnierze szwedzcy wtargnęli do zamku i bez trudu go opanowali, gdyż garnizon liczył 30 osób (w tym 18 chorych)<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Karol Łopatecki |tytuł = Karol Łopatecki Poglądy Floriana Zebrzydowskiego dotyczące ufortyfikowania, obrony i poddania twierdz |data dostępu = 2019-11-07 |url = https://www.academia.edu/40808144/Karol_%C5%81opatecki_Pogl%C4%85dy_Floriana_Zebrzydowskiego_dotycz%C4%85ce_ufortyfikowania_obrony_i_poddania_twierdz |język = en}}</ref>. W czasie tego ataku starosta bowski Butler został zabity<ref name=":0" />. Do chwili zawarcia [[pokój oliwski|pokoju oliwskiego]] w 1660 zamek przechodził z rąk do rąk pomiędzy [[Polska|Polską]] i [[Szwecja|Szwecją]], co potęgowało jego destrukcję. Ostatecznie w 1706 w czasie [[III wojna północna|III wojny północnej]] zarówno zamek jak i pałac zostały wysadzone i od tego czasu pozostając niezamieszkane popadały w ruinę.
Latem 1625 w trakcie [[Wojna polsko-szwedzka (1621–1626)|wojny polsko-szwedzkiej]] zamek opanował [[Gustaw II Adolf]] dzięki zdrajcy, który poinformował o niebronionym oknie w piwnicy. Żołnierze szwedzcy wtargnęli do zamku i bez trudu go opanowali, gdyż garnizon liczył 30 osób (w tym 18 chorych)<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Karol Łopatecki |tytuł = Karol Łopatecki Poglądy Floriana Zebrzydowskiego dotyczące ufortyfikowania, obrony i poddania twierdz |data dostępu = 2019-11-07 |url = https://www.academia.edu/40808144/Karol_%C5%81opatecki_Pogl%C4%85dy_Floriana_Zebrzydowskiego_dotycz%C4%85ce_ufortyfikowania_obrony_i_poddania_twierdz |język = en}}</ref>. W czasie tego ataku starosta bowski Butler został zabity<ref name=":0" />. Do chwili zawarcia [[pokój oliwski|pokoju oliwskiego]] w 1660 zamek przechodził z rąk do rąk pomiędzy [[Polska|Polską]] i [[Szwecja|Szwecją]], co potęgowało jego destrukcję. Ostatecznie w 1706 w czasie [[III wojna północna|III wojny północnej]] zarówno zamek jak i pałac zostały wysadzone i od tego czasu pozostając niezamieszkane popadały w ruinę.


Obecnie z siedziby zakonu kawalerów mieczowych pozostały jedynie [[ruiny]], natomiast pałac, którego odbudowę rozpoczęto w 1973, został w pełni [[Restauracja (architektura)|odrestaurowany]]. W 1990 założono Muzeum Zamkowe, którego celem jest renowacja i konserwacja [[zabytek|zabytku]] oraz jego udostępnianie [[turystyka|turystom]]. Oprócz wystawy stałej poświęconej historii zamku zwiedzającym udostępniono zbiór pochodzący z [[wykopaliska|wykopalisk]] [[archeologia|archeologicznych]] obejmujący ok. 5500 [[artefakt (archeologia)|artefaktów]]. <gallery widths="140" heights="140">
Obecnie ze średniowiecznej siedziby zakonu kawalerów mieczowych pozostały [[ruiny]], natomiast renesansowy pałac, którego odbudowę rozpoczęto w 1973, został w pełni [[Restauracja (architektura)|odrestaurowany]]. W 1990 założono Muzeum Zamkowe, którego celem jest renowacja i konserwacja [[zabytek|zabytku]] oraz jego udostępnianie [[turystyka|turystom]]. Oprócz wystawy stałej poświęconej historii zamku zwiedzającym udostępniono zbiór pochodzący z [[wykopaliska|wykopalisk]] [[archeologia|archeologicznych]] obejmujący ok. 5500 [[artefakt (archeologia)|artefaktów]]. <gallery widths="140" heights="140">
Plik:Bauskas pils 2015.JPG|Zamek w Bowsku
Plik:Bauskas pils 2015.JPG|Zamek w Bowsku
Plik:Bauskas pils.JPG|Zamek w Bowsku. Wieża Główna.
Plik:Bauskas pils.JPG|Zamek w Bowsku. Wieża Główna.

Wersja z 13:08, 7 lis 2019

Zamek w Bausce
Ilustracja
Państwo

 Łotwa

Miejscowość

Bauska

Inwestor

Kawalerowie mieczowi

Rozpoczęcie budowy

1443

Ukończenie budowy

XVI w.

Zniszczono

1706

Położenie na mapie Łotwy
Mapa konturowa Łotwy, blisko centrum na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Bausce”
Ziemia56°24′13″N 24°10′28″E/56,403611 24,174444
Strona internetowa

Zamek w Bausce (łot. Bauskas Pils, dawniej w j.polskim Zamek w Bowsku) – kompleks składający się z ruin zamku oraz późniejszego pałacu zlokalizowany w mieście Bauska na Łotwie. Zamek znajduje się na niewielkim wzgórzu w widłach rzek Niemenek i Musza w miejscu gdzie dają one początek Lelupie.

Historia

Budowę zamku inflancka gałąź zakonu krzyżackiego rozpoczęła w latach 1443–1456 za czasów mistrza krajowego Heidenreicha I. W różnym zakresie był rozbudowywany do końca XVI wieku. Zamek stanowił ostatnią fortecę wybudowaną przez zakon dla ochrony granic pomiędzy Liwonią i Litwą oraz w celu kontroli handlu pomiędzy Litwą i Rygą.

W latach 1561–1562 zamek stał się własnością arcybiskupa Rygi Wilhelma Hohenzollerna a po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w Inflantach w 1562 zamek został siedzibą książąt Kurlandii i Semigalii, będących od 1562 roku lennikami króla Zygmunta Augusta. Pod koniec XVI wieku Gotthard Kettler przebudował i rozbudował zamek zamieniając go w ufortyfikowaną manierystyczną rezydencję. W 1587 książę przeniósł się na stałe do zamku, który od tej pory stanowił siedzibę księstwa aż do 1596, kiedy to zgodnie z wolą księcia Gottharda księstwo zostało podzielone pomiędzy jego synów Fryderyka i Wilhelma a siedzibę księstwa Semigalii przeniesiono do Mitawy.

Latem 1625 w trakcie wojny polsko-szwedzkiej zamek opanował Gustaw II Adolf dzięki zdrajcy, który poinformował o niebronionym oknie w piwnicy. Żołnierze szwedzcy wtargnęli do zamku i bez trudu go opanowali, gdyż garnizon liczył 30 osób (w tym 18 chorych)[1]. W czasie tego ataku starosta bowski Butler został zabity[1]. Do chwili zawarcia pokoju oliwskiego w 1660 zamek przechodził z rąk do rąk pomiędzy Polską i Szwecją, co potęgowało jego destrukcję. Ostatecznie w 1706 w czasie III wojny północnej zarówno zamek jak i pałac zostały wysadzone i od tego czasu pozostając niezamieszkane popadały w ruinę.

Obecnie ze średniowiecznej siedziby zakonu kawalerów mieczowych pozostały ruiny, natomiast renesansowy pałac, którego odbudowę rozpoczęto w 1973, został w pełni odrestaurowany. W 1990 założono Muzeum Zamkowe, którego celem jest renowacja i konserwacja zabytku oraz jego udostępnianie turystom. Oprócz wystawy stałej poświęconej historii zamku zwiedzającym udostępniono zbiór pochodzący z wykopalisk archeologicznych obejmujący ok. 5500 artefaktów.


Linki zewnętrzne

  1. a b Karol Łopatecki, Karol Łopatecki Poglądy Floriana Zebrzydowskiego dotyczące ufortyfikowania, obrony i poddania twierdz [online] [dostęp 2019-11-07] (ang.).