Liwonia

Liwonia (łot. Vidzeme „Śródziemie”; niem. Livland, łac. Terra Mariana), czasami także Liwlandia – ziemia Liwów) – jedna z czterech krain historycznych składających się na współczesną Łotwę, leży w jej środkowej i północnej części na prawym brzegu Dźwiny, na północ od Rygi.

Liwonię zamieszkiwało ugrofińskie plemię Liwów.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W XIII wieku Liwonia została podbita przez niemiecki zakon kawalerów mieczowych i biskupstwo Rygi.

Po sekularyzacji zakonu krzyżackiego w Inflantach w XVI wieku po 1561 roku była w granicach Rzeczypospolitej Obojga Narodów jako wspólna domena Korony i Wielkiego Księstwa. W 1578 Liwonia została zdobyta przez cara Iwana IV Groźnego, jednak odbita przez wojska Batorego. Pozostała przy Rzeczypospolitej po rozejmie z 1582 w Jamie Zapolskim, w ramach województwa wendeńskiego.

W wyniku wojen polsko-szwedzkich w 1621–1629 została zajęta przez Szwedów, którzy wcześniej posiadali jedynie północną część dzisiejszej Estonii. W wyniku pokoju w Oliwie (1660) przeszła na stałe w ręce szwedzkie. Ustanowiona wówczas granica stanowi do dziś tradycyjne rubieże Vidzeme.

Po wojnie rosyjsko-szwedzkiej w 1721 według zapisów pokoju w Nystad, Liwonia przeszła pod panowanie Piotra I, cara Rosji. W czasie rewolucji rosyjskiej z jej terenów operowała atakująca Piotrogród biała armia gen. Judenicza.

Od 1921 roku Liwonia należy do niepodległej Łotwy.

Region gospodarczy[edytuj | edytuj kod]

Współcześnie (od 2007) Liwonia jest także regionem gospodarczym na który składa się sześć okręgów: Alūksne, Cēsis, Gulbene, Okręg Madona, Valka i Valmiera. Przewodniczącym regionu jest burmistrz Gulbene Nikolajs Stepanovs.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Inflanty szwedzkie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 278 .
Liwowie, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 357 .