Bernardo Morando: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
ilustracja |
drobne redakcyjne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Town Hall in Zamość 2009.JPG |
[[Plik:Town Hall in Zamość 2009.JPG|thumb|right|Ratusz w Zamościu]] |
||
[[Plik: |
[[Plik:Zamość, Katedra Zmartwychwstania Pańskiego i św. Tomasza Apostoła - fotopolska.eu (343238).jpg|thumb|right|Katedra w Zamościu]] |
||
[[Plik:Braun and Hogenberg Zamość.jpg|thumb|Braun and Hogenberg Zamość]] |
[[Plik:Braun and Hogenberg Zamość.jpg|thumb|Braun and Hogenberg Zamość]] |
||
[[Plik:Stara brama lubelska.JPG|thumb|Stara Brama Lubelska w Zamościu]] |
[[Plik:Stara brama lubelska.JPG|thumb|Stara Brama Lubelska w Zamościu]] |
||
'''Bernardo Morando''', Bernardino, Morandi (ur. około [[1540]] w [[Padwa|Padwie]] lub [[Wenecja|Wenecji]], zm. w [[1600]] w [[Zamość|Zamościu]]) – [[Włochy|włoski]] architekt, od [[1569]] roku pracujący w [[Polska|Polsce]]. Twórca projektu i do swojej śmierci wykonawca idealnego miasta twierdzy, ''Padwy północy'', perły [[architektura renesansu|renesansu]] – Zamościa. |
'''Bernardo Morando''', Bernardino, Morandi (ur. około [[1540]] w [[Padwa|Padwie]] lub [[Wenecja|Wenecji]], zm. w [[1600]] w [[Zamość|Zamościu]]) – [[Włochy|włoski]] architekt, od [[1569]] roku pracujący w [[Polska|Polsce]]. Twórca projektu i do swojej śmierci wykonawca idealnego miasta twierdzy, ''Padwy północy'', perły [[architektura renesansu|renesansu]] – Zamościa. |
||
Życiorys |
|||
W [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Bibliotece Ossolińskich]] znajduje się rękopis umowy o budowanie Zamościa i zamku w Skokówce (na gruntach tej wsi budowany był Zamość), zawartej [[1 lipca]] [[1578]] roku we [[Lwów|Lwowie]] pomiędzy [[Jan Zamoyski|Janem Zamoyskim]] a architektem. |
W [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich|Bibliotece Ossolińskich]] znajduje się rękopis umowy o budowanie Zamościa i zamku w Skokówce (na gruntach tej wsi budowany był Zamość), zawartej [[1 lipca]] [[1578]] roku we [[Lwów|Lwowie]] pomiędzy [[Jan Zamoyski|Janem Zamoyskim]] a architektem. |
||
Linia 12: | Linia 14: | ||
Przypuszcza się, że Bernardo Morando był autorem projektu dekoracji do premiery dramatu [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]] ''Odprawa posłów greckich'', która odbyła się [[12 stycznia]] 1578 roku w [[Ujazdów (Warszawa)|Ujazdowie]] z okazji wesela Jana Zamoyskiego z Krystyną Radziwiłłówną. Jeżeli to prawda, Morando, oprócz nieśmiertelnej pamięci z tytułu rozwoju polskiej architektury, ma zasługi dla początków polskiego [[teatr]]u nowożytnego. |
Przypuszcza się, że Bernardo Morando był autorem projektu dekoracji do premiery dramatu [[Jan Kochanowski|Jana Kochanowskiego]] ''Odprawa posłów greckich'', która odbyła się [[12 stycznia]] 1578 roku w [[Ujazdów (Warszawa)|Ujazdowie]] z okazji wesela Jana Zamoyskiego z Krystyną Radziwiłłówną. Jeżeli to prawda, Morando, oprócz nieśmiertelnej pamięci z tytułu rozwoju polskiej architektury, ma zasługi dla początków polskiego [[teatr]]u nowożytnego. |
||
Bernardo Morando był właścicielem dwóch kamienic w Zamościu, w jednej z nich, położonej naprzeciw Bramy Lwowskiej, znajdował się zajazd zwany ''stantią''. W latach [[1591]]–[[1593]] pełnił urząd [[burmistrz]]a Zamościa. Dzięki staraniu Zamoyskiego został również [[nobilitacja|nobilitowany]]. Ożenił się z nieznanego nazwiska Katarzyną, z którą miał sześcioro dzieci. Został prawdopodobnie pochowany w podziemiach zamojskiej kolegiaty. Jego rodzina związała się z Polską i używała nazwiska Morenda pieczętując się herbem Mora, takim jak polscy Murzynowscy. Prawdopodobnie dlatego, że pochodzenie swego nazwiska wywodzili od włoskiego ''il moro'' czyli Maur. Jeden z synów, Gabriel, był wójtem i sędzią w Zamościu, uzyskał doktorat w Padwie i wykładał matematykę w [[Akademia Zamojska|Akademii Zamojskiej]]. |
Bernardo Morando był właścicielem dwóch kamienic w Zamościu, w jednej z nich, położonej naprzeciw Bramy Lwowskiej, znajdował się zajazd zwany ''stantią''. W latach [[1591]]–[[1593]] pełnił urząd [[burmistrz]]a Zamościa. Dzięki staraniu Zamoyskiego został również [[nobilitacja|nobilitowany]]. |
||
Ożenił się z nieznanego nazwiska Katarzyną, z którą miał sześcioro dzieci. Został prawdopodobnie pochowany w podziemiach zamojskiej kolegiaty. Jego rodzina związała się z Polską i używała nazwiska Morenda pieczętując się herbem Mora, takim jak polscy Murzynowscy. Prawdopodobnie dlatego, że pochodzenie swego nazwiska wywodzili od włoskiego ''il moro'' czyli Maur. Jeden z synów, Gabriel, był wójtem i sędzią w Zamościu, uzyskał doktorat w Padwie i wykładał matematykę w [[Akademia Zamojska|Akademii Zamojskiej]]. |
|||
Nagroda imienia Morando |
|||
Od 2008 roku przyznawany jest tytuł Zamojska Osobowość Roku MORANDO. Początkowo trzy redakcje: Kroniki Tygodnia, Radia Lublin (w kolejnych edycjach Katolickiego Radia Zamość) i serwisu www.roztocze.net, a od 2013 roku Fundacja im. Bernardo Morando ufundowana przez Piotra Rogalskiego i Roberta Motekę wraz z kapitułą złożoną z rektorów zamojskich uczelni i laureatów ZOR przyznają tytuł osobie, która w poprzednim roku, w znaczący, pozytywny sposób wpłynęła na społeczność Zamościa. |
Od 2008 roku przyznawany jest tytuł Zamojska Osobowość Roku MORANDO. Początkowo trzy redakcje: Kroniki Tygodnia, Radia Lublin (w kolejnych edycjach Katolickiego Radia Zamość) i serwisu www.roztocze.net, a od 2013 roku Fundacja im. Bernardo Morando ufundowana przez Piotra Rogalskiego i Roberta Motekę wraz z kapitułą złożoną z rektorów zamojskich uczelni i laureatów ZOR przyznają tytuł osobie, która w poprzednim roku, w znaczący, pozytywny sposób wpłynęła na społeczność Zamościa. |
Wersja z 14:00, 20 lut 2020
Bernardo Morando, Bernardino, Morandi (ur. około 1540 w Padwie lub Wenecji, zm. w 1600 w Zamościu) – włoski architekt, od 1569 roku pracujący w Polsce. Twórca projektu i do swojej śmierci wykonawca idealnego miasta twierdzy, Padwy północy, perły renesansu – Zamościa.
Życiorys
W Bibliotece Ossolińskich znajduje się rękopis umowy o budowanie Zamościa i zamku w Skokówce (na gruntach tej wsi budowany był Zamość), zawartej 1 lipca 1578 roku we Lwowie pomiędzy Janem Zamoyskim a architektem. W latach 1578–1586 Morando zaprojektował miasto i rozmierzono jego plan w terenie oraz wzniesiono Bramę Lubelską, arsenał i pałac. W latach 1587–1594 Morando budował ratusz i największe swe dzieło w Zamościu – kolegiatę (obecnie katedra), która stała się wzorem dla wielu innych obiektów sakralnych Lubelszczyzny. Do swojej śmierci architekt zdążył jeszcze wznieść Bramę Lubelską i dokończyć kolegiatę (1598). Jednocześnie przez cały czas trwała nadzorowana przez Morando budowa fortyfikacji jego projektu. Dokończył je dopiero w latach dwudziestych XVII wieku Andrzej del Aqua. Jako główny architekt i budowniczy Morando czuwał również nad budową kamienic i innych budynków. Do pomocy w budowie ściągał włoskich budowniczych z Moraw. Współpracował również z niemieckimi kamieniarzami.
Oprócz Zamościa Bernardo Morando opracował dla Jana Zamoyskiego plany budowy i fortyfikacji Tomaszowa i Szarogrodu na Podolu, nabytego od biskupstwa kamienieckiego w zamian za podwarszawską Pragę.
Przypuszcza się, że Bernardo Morando był autorem projektu dekoracji do premiery dramatu Jana Kochanowskiego Odprawa posłów greckich, która odbyła się 12 stycznia 1578 roku w Ujazdowie z okazji wesela Jana Zamoyskiego z Krystyną Radziwiłłówną. Jeżeli to prawda, Morando, oprócz nieśmiertelnej pamięci z tytułu rozwoju polskiej architektury, ma zasługi dla początków polskiego teatru nowożytnego.
Bernardo Morando był właścicielem dwóch kamienic w Zamościu, w jednej z nich, położonej naprzeciw Bramy Lwowskiej, znajdował się zajazd zwany stantią. W latach 1591–1593 pełnił urząd burmistrza Zamościa. Dzięki staraniu Zamoyskiego został również nobilitowany.
Ożenił się z nieznanego nazwiska Katarzyną, z którą miał sześcioro dzieci. Został prawdopodobnie pochowany w podziemiach zamojskiej kolegiaty. Jego rodzina związała się z Polską i używała nazwiska Morenda pieczętując się herbem Mora, takim jak polscy Murzynowscy. Prawdopodobnie dlatego, że pochodzenie swego nazwiska wywodzili od włoskiego il moro czyli Maur. Jeden z synów, Gabriel, był wójtem i sędzią w Zamościu, uzyskał doktorat w Padwie i wykładał matematykę w Akademii Zamojskiej.
Nagroda imienia Morando
Od 2008 roku przyznawany jest tytuł Zamojska Osobowość Roku MORANDO. Początkowo trzy redakcje: Kroniki Tygodnia, Radia Lublin (w kolejnych edycjach Katolickiego Radia Zamość) i serwisu www.roztocze.net, a od 2013 roku Fundacja im. Bernardo Morando ufundowana przez Piotra Rogalskiego i Roberta Motekę wraz z kapitułą złożoną z rektorów zamojskich uczelni i laureatów ZOR przyznają tytuł osobie, która w poprzednim roku, w znaczący, pozytywny sposób wpłynęła na społeczność Zamościa.
Laureatami tytułu MORANDO Zamojska Osobowość Roku są[1]:
- Marcin Zamoyski MORANDO 2014
- Marek Jawor MORANDO 2013
- ks. Tomasz Winogrodzki MORANDO 2012
- Maria Król MORANDO 2011
- Tadeusz Wicherek MORANDO 2010
- Stanisław Orłowski MORANDO 2009
- Andrzej Kędziora MORANDO 2008
Wraz z tytułem przekazywana jest statuetka Zamojska Osobowość Roku Morando, wykonana przez Tomasza Bełecha, zamojskiego artystę rzeźbiarza[1].
Przypisy
- ↑ a b Nagroda MORANDO [online], Fundacja im. Bernardo Morando [dostęp 2020-01-29] .