Formy prawne w Polsce: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) Zaawansowana edycja mobilna
na podstawie materiałów urzędowych
Linia 1: Linia 1:
'''Formy prawne w Polsce''' – rodzaje bytu prawnego, jaki przybierają podmioty gospodarki narodowej, wynikające z przepisów prawnych określających status prawny i zasady funkcjonowania tych podmiotów<ref name=GUS>https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/97,pojecie.html.</ref>.
'''Formy prawne przedsiębiorstw''' (również '''formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw''') – formy, jakie przyjmują przedsiębiorstwa w momencie rejestracji. Można je podzielić na:

== Formy prawne podmiotów gospodarki narodowej w Polsce ==
* Podstawowa forma prawna<ref name=Rozporządzenie>Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2015 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń ({{Dziennik Ustaw|2015|2009}}).</ref><ref name=GUS />:
** osoba prawna (kod 1),
** jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (kod 2),
** osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą (kod 9).

* Szczególna forma prawna<ref name=GUS /><ref name=Rozporządzenie />:

** spółki cywilne prowadzące działalność na podstawie umowy zawartej zgodnie z Kodeksem cywilnym (kod 019),
** spółki przewidziane w przepisach innych ustaw niż Kodeks spółek handlowych i Kodeks cywilny lub formy prawne, do których stosuje się przepisy o spółkach (kod 023),
** uczelnie (kod 044),
** fundusze (kod 049),
** Kościół Katolicki (kod 050),
** inne kościoły i związki wyznaniowe (kod 051),
** europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej (kod 053),
** stowarzyszenia niewpisane do KRS (kod 055),
** organizacje społeczne oddzielnie niewymienione niewpisane do KRS (kod 060),
** partie polityczne (kod 070),
** samorządy gospodarcze i zawodowe niewpisane do KRS (kod 076),
** przedstawicielstwa zagraniczne (kod 080),
** wspólnoty mieszkaniowe (kod 085),
** osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (kod 099),
** europejskie zgrupowania interesów gospodarczych (kod 114),
** spółki akcyjne (kod 116),
** spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (kod 117),
** spółki jawne (kod 118),
** spółki partnerskie (kod 115),
** spółki komandytowe (kod 120),
** spółki komandytowo-akcyjne (kod 121),
** spółki europejskie (kod 122),
** przedsiębiorstwa państwowe (kod 124),
** towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych (kod 126),
** instytucje gospodarki budżetowej (kod 132),
** związki zawodowe rolników indywidualnych (kod 133),
** towarzystwa reasekuracji wzajemnej (kod 134),
** główne oddziały zagranicznych zakładów reasekuracji (kod 135),
** główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń (kod 136),
** ogólnokrajowe zrzeszenia międzybranżowe (kod 137),
** ogólnokrajowe związki międzybranżowe (kod 138),
** spółdzielnie (kod 140),
** spółdzielnie europejskie (kod 142),
** związki rolników, kółek i organizacji rolniczych (kod 143),
** związki rolniczych zrzeszeń branżowych (kod 145),
** samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (kod 146),
** cechy rzemieślnicze (kod 147),
** fundacje (kod 148),
** izby rzemieślnicze (kod 152),
** Związek Rzemiosła Polskiego (kod 154),
** stowarzyszenia (kod 155),
** związki stowarzyszeń (kod 156),
** stowarzyszenia kultury fizycznej (kod 157),
** związki sportowe (kod 158),
** polskie związki sportowe (kod 159),
** inne organizacje społeczne lub zawodowe (kod 160),
** kolumny transportu sanitarnego (kod 161),
** stowarzyszenia kultury fizycznej o zasięgu ogólnokrajowym (kod 162),
** zrzeszenia handlu i usług (kod 163),
** zrzeszenia transportu (kod 164),
** instytuty badawcze (kod 165),
** jednostki badawczo-rozwojowe (kod 141),
** ogólnokrajowe reprezentacje zrzeszeń handlu i usług (kod 166),
** ogólnokrajowe reprezentacje zrzeszeń transportu (kod 167),
** inne organizacje podmiotów gospodarczych (kod 168),
** izby gospodarcze (kod 169),
** przedsiębiorstwa zagraniczne (kod 171),
** związki zawodowe (kod 172),
** związki pracodawców (kod 174),
** federacje/konfederacje związków pracodawców (kod 175),
** kółka rolnicze (kod 177),
** rolnicze zrzeszenia branżowe (kod 178),
** oddziały zagranicznych przedsiębiorców (kod 179),
** spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (kod 180),
** stowarzyszenia ogrodowe (kod 181),
** związki stowarzyszeń ogrodowych (kod 182),
** jednostki terenowe stowarzyszeń posiadające osobowość prawną (kod 183),
** jednostki organizacyjne związków zawodowych posiadające osobowość prawną (kod 184)
** przedszkola publiczne (kod 381),
** przedszkola niepubliczne (kod 382),
** publiczne szkoły podstawowe (kod 383),
** publiczne gimnazja (kod 384),
** publiczne szkoły ponadpodstawowe (kod 385),
** publiczne szkoły ponadgimnazjalne (kod 386),
** publiczne szkoły artystyczne (kod 387),
** niepubliczne szkoły podstawowe (kod 388),
** niepubliczne gimnazja (kod 389),
** niepubliczne szkoły ponadpodstawowe (kod 390),
** niepubliczne szkoły ponadgimnazjalne (kod 391),
** niepubliczne szkoły artystyczne (kod 392),
** publiczne placówki systemu oświaty (kod 393),
** niepubliczne placówki systemu oświaty (kod 394),
** inne publiczne jednostki organizacyjne systemu oświaty (kod 395),
** inne niepubliczne jednostki organizacyjne systemu oświaty (kod 396),
** publiczne zespoły szkół i placówek systemu oświaty (kod 397),
** niepubliczne zespoły szkół i placówek systemu oświaty (kod 398),
** organy władzy, administracji rządowej (kod 401),
** organy kontroli państwowej i ochrony prawa (kod 402),
** wspólnoty samorządowe (kod 403),
** sądy i trybunały (kod 406),
** Skarb Państwa (kod 409),
** państwowe jednostki organizacyjne (kod 428),
** gminne samorządowe jednostki organizacyjne (kod 429),
** powiatowe samorządowe jednostki organizacyjne (kod 430),
** wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne (kod 431),
** inne państwowe lub samorządowe osoby prawne w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm. 3))<!-- SPRAWDŹ TO MIEJSCE! (NIESPAROWANE NAWIASY OKRĄGŁE) --> (kod 439),
** bez szczególnej formy prawnej (kod 999).

=== Formy prawne przedsiębiorstw ===
Formy, jakie przyjmują przedsiębiorstwa w momencie rejestracji można podzielić na:
* '''formy krajowe''', które przewidziane są w ustawodawstwie danego kraju oraz
* '''formy krajowe''', które przewidziane są w ustawodawstwie danego kraju oraz
* '''[[Paneuropejskie formy przedsiębiorstw|formy paneuropejskie]]''', które są uregulowane w ustawodawstwie wspólnotowym i obowiązują we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej.
* '''[[Paneuropejskie formy przedsiębiorstw|formy paneuropejskie]]''', które są uregulowane w ustawodawstwie wspólnotowym i obowiązują we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej.
Wybór formy determinuje m.in. sposób rejestracji [[przedsiębiorstwo|przedsiębiorstwa]] lub [[Spółka|spółki]] oraz zasady organizacji, czyli jego strukturę organizacyjną.
Wybór formy determinuje m.in. sposób rejestracji [[przedsiębiorstwo|przedsiębiorstwa]] lub [[Spółka|spółki]] oraz zasady organizacji, czyli jego strukturę organizacyjną.


== Formy prawne przedsiębiorstw w Polsce ==
Formy prawne przedsiębiorstw uregulowane jest w innym akcie prawnym.
Każda forma prawna przedsiębiorstwa uregulowana jest w innym akcie prawnym.


[[Kodeks cywilny]] zawiera podstawowe zasady relacji między przedsiębiorcami, a także reguluje działalność następujących form prawnych przedsiębiorstw:
[[Kodeks cywilny]] zawiera podstawowe zasady relacji między przedsiębiorcami, a także reguluje działalność następujących form prawnych przedsiębiorstw:
* [[spółka cywilna]]
* [[spółka cywilna]]


Linia 41: Linia 149:


=== Oficjalnie używane skróty polskich form prawnych według krajowego ustawodawstwa ===
=== Oficjalnie używane skróty polskich form prawnych według krajowego ustawodawstwa ===
{|class="wikitable"
{| class="wikitable"
!Pełna nazwa
!Pełna nazwa
!Skrót dopuszczalny
!Skrót dopuszczalny
Linia 73: Linia 181:
|S.K.A.
|S.K.A.
|[[Kodeks spółek handlowych]], art. 127 § 2
|[[Kodeks spółek handlowych]], art. 127 § 2
|-
|}
|}


Linia 81: Linia 188:
* [[formy prawne przedsiębiorstw w Szwajcarii]]
* [[formy prawne przedsiębiorstw w Szwajcarii]]
* [[formy prawne przedsiębiorstw w Szwecji]]
* [[formy prawne przedsiębiorstw w Szwecji]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}


== Linki zewnętrzne ==
== Linki zewnętrzne ==

Wersja z 14:39, 5 mar 2023

Formy prawne w Polsce – rodzaje bytu prawnego, jaki przybierają podmioty gospodarki narodowej, wynikające z przepisów prawnych określających status prawny i zasady funkcjonowania tych podmiotów[1].

Formy prawne podmiotów gospodarki narodowej w Polsce

  • Podstawowa forma prawna[2][1]:
    • osoba prawna (kod 1),
    • jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (kod 2),
    • osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą (kod 9).
  • Szczególna forma prawna[1][2]:
    • spółki cywilne prowadzące działalność na podstawie umowy zawartej zgodnie z Kodeksem cywilnym (kod 019),
    • spółki przewidziane w przepisach innych ustaw niż Kodeks spółek handlowych i Kodeks cywilny lub formy prawne, do których stosuje się przepisy o spółkach (kod 023),
    • uczelnie (kod 044),
    • fundusze (kod 049),
    • Kościół Katolicki (kod 050),
    • inne kościoły i związki wyznaniowe (kod 051),
    • europejskie ugrupowanie współpracy terytorialnej (kod 053),
    • stowarzyszenia niewpisane do KRS (kod 055),
    • organizacje społeczne oddzielnie niewymienione niewpisane do KRS (kod 060),
    • partie polityczne (kod 070),
    • samorządy gospodarcze i zawodowe niewpisane do KRS (kod 076),
    • przedstawicielstwa zagraniczne (kod 080),
    • wspólnoty mieszkaniowe (kod 085),
    • osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (kod 099),
    • europejskie zgrupowania interesów gospodarczych (kod 114),
    • spółki akcyjne (kod 116),
    • spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (kod 117),
    • spółki jawne (kod 118),
    • spółki partnerskie (kod 115),
    • spółki komandytowe (kod 120),
    • spółki komandytowo-akcyjne (kod 121),
    • spółki europejskie (kod 122),
    • przedsiębiorstwa państwowe (kod 124),
    • towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych (kod 126),
    • instytucje gospodarki budżetowej (kod 132),
    • związki zawodowe rolników indywidualnych (kod 133),
    • towarzystwa reasekuracji wzajemnej (kod 134),
    • główne oddziały zagranicznych zakładów reasekuracji (kod 135),
    • główne oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń (kod 136),
    • ogólnokrajowe zrzeszenia międzybranżowe (kod 137),
    • ogólnokrajowe związki międzybranżowe (kod 138),
    • spółdzielnie (kod 140),
    • spółdzielnie europejskie (kod 142),
    • związki rolników, kółek i organizacji rolniczych (kod 143),
    • związki rolniczych zrzeszeń branżowych (kod 145),
    • samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (kod 146),
    • cechy rzemieślnicze (kod 147),
    • fundacje (kod 148),
    • izby rzemieślnicze (kod 152),
    • Związek Rzemiosła Polskiego (kod 154),
    • stowarzyszenia (kod 155),
    • związki stowarzyszeń (kod 156),
    • stowarzyszenia kultury fizycznej (kod 157),
    • związki sportowe (kod 158),
    • polskie związki sportowe (kod 159),
    • inne organizacje społeczne lub zawodowe (kod 160),
    • kolumny transportu sanitarnego (kod 161),
    • stowarzyszenia kultury fizycznej o zasięgu ogólnokrajowym (kod 162),
    • zrzeszenia handlu i usług (kod 163),
    • zrzeszenia transportu (kod 164),
    • instytuty badawcze (kod 165),
    • jednostki badawczo-rozwojowe (kod 141),
    • ogólnokrajowe reprezentacje zrzeszeń handlu i usług (kod 166),
    • ogólnokrajowe reprezentacje zrzeszeń transportu (kod 167),
    • inne organizacje podmiotów gospodarczych (kod 168),
    • izby gospodarcze (kod 169),
    • przedsiębiorstwa zagraniczne (kod 171),
    • związki zawodowe (kod 172),
    • związki pracodawców (kod 174),
    • federacje/konfederacje związków pracodawców (kod 175),
    • kółka rolnicze (kod 177),
    • rolnicze zrzeszenia branżowe (kod 178),
    • oddziały zagranicznych przedsiębiorców (kod 179),
    • spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (kod 180),
    • stowarzyszenia ogrodowe (kod 181),
    • związki stowarzyszeń ogrodowych (kod 182),
    • jednostki terenowe stowarzyszeń posiadające osobowość prawną (kod 183),
    • jednostki organizacyjne związków zawodowych posiadające osobowość prawną (kod 184)
    • przedszkola publiczne (kod 381),
    • przedszkola niepubliczne (kod 382),
    • publiczne szkoły podstawowe (kod 383),
    • publiczne gimnazja (kod 384),
    • publiczne szkoły ponadpodstawowe (kod 385),
    • publiczne szkoły ponadgimnazjalne (kod 386),
    • publiczne szkoły artystyczne (kod 387),
    • niepubliczne szkoły podstawowe (kod 388),
    • niepubliczne gimnazja (kod 389),
    • niepubliczne szkoły ponadpodstawowe (kod 390),
    • niepubliczne szkoły ponadgimnazjalne (kod 391),
    • niepubliczne szkoły artystyczne (kod 392),
    • publiczne placówki systemu oświaty (kod 393),
    • niepubliczne placówki systemu oświaty (kod 394),
    • inne publiczne jednostki organizacyjne systemu oświaty (kod 395),
    • inne niepubliczne jednostki organizacyjne systemu oświaty (kod 396),
    • publiczne zespoły szkół i placówek systemu oświaty (kod 397),
    • niepubliczne zespoły szkół i placówek systemu oświaty (kod 398),
    • organy władzy, administracji rządowej (kod 401),
    • organy kontroli państwowej i ochrony prawa (kod 402),
    • wspólnoty samorządowe (kod 403),
    • sądy i trybunały (kod 406),
    • Skarb Państwa (kod 409),
    • państwowe jednostki organizacyjne (kod 428),
    • gminne samorządowe jednostki organizacyjne (kod 429),
    • powiatowe samorządowe jednostki organizacyjne (kod 430),
    • wojewódzkie samorządowe jednostki organizacyjne (kod 431),
    • inne państwowe lub samorządowe osoby prawne w rozumieniu art. 9 pkt 14 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm. 3)) (kod 439),
    • bez szczególnej formy prawnej (kod 999).

Formy prawne przedsiębiorstw

Formy, jakie przyjmują przedsiębiorstwa w momencie rejestracji można podzielić na:

  • formy krajowe, które przewidziane są w ustawodawstwie danego kraju oraz
  • formy paneuropejskie, które są uregulowane w ustawodawstwie wspólnotowym i obowiązują we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej.

Wybór formy determinuje m.in. sposób rejestracji przedsiębiorstwa lub spółki oraz zasady organizacji, czyli jego strukturę organizacyjną.

Formy prawne przedsiębiorstw uregulowane jest w innym akcie prawnym.

Kodeks cywilny zawiera podstawowe zasady relacji między przedsiębiorcami, a także reguluje działalność następujących form prawnych przedsiębiorstw:

Dalsze zasady ogólne zawiera Prawo przedsiębiorców, które ponadto obejmuje przepisy regulujące formę:

Spółki prawa handlowego uregulowane w kodeksie spółek handlowych obejmują:

Inne osoby prawne uregulowane są w dedykowanych dla nich ustawach, m.in.:

Paneuropejskie formy prawne przedsiębiorstw

Od 1 maja 2004 roku w Polsce można również zawiązywać tzw. spółki paneuropejskie, które są uregulowane zarówno w ustawodawstwie wspólnotowym, jak i krajowym. Obejmują one takie formy prawne jak:

Oficjalnie używane skróty polskich form prawnych według krajowego ustawodawstwa

Pełna nazwa Skrót dopuszczalny Podstawa prawna
spółka akcyjna S.A. Kodeks spółek handlowych, art. 305 § 2
prosta spółka akcyjna P.S.A. Kodeks spółek handlowych, art. 3008 § 2
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. z o.o. lub spółka z o.o. Kodeks spółek handlowych, art. 160 § 2
spółka jawna sp. j. Kodeks spółek handlowych, art. 24 § 2
spółka partnerska sp.p. lub zwrot po nazwie spółki: „i partner” bądź „i partnerzy” Kodeks spółek handlowych, art. 90 §§ 2 i 3
spółka komandytowa sp.k. Kodeks spółek handlowych, art. 104 § 2
spółka komandytowo-akcyjna S.K.A. Kodeks spółek handlowych, art. 127 § 2

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c https://stat.gov.pl/metainformacje/slownik-pojec/pojecia-stosowane-w-statystyce-publicznej/97,pojecie.html.
  2. ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 listopada 2015 r. w sprawie sposobu i metodologii prowadzenia i aktualizacji krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, wzorów wniosków, ankiet i zaświadczeń (Dz.U. z 2015 r. poz. 2009).

Linki zewnętrzne

Formy prawne przedsiębiorstw w Polsce
Spółki kapitałowe
Spółki osobowe
Inni przedsiębiorcy
Osoby prawne
będące przedsiębiorcami fakultatywnie
Paneuropejskie formy prawne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Formy_prawne_w_Polsce&oldid=69785884”