Stopa procentowa

Stopa procentowa – koszt kapitału albo inaczej cena, jaka przysługuje posiadaczowi kapitału z racji udostępnienia go innym na określony czas. Koszt ten wyrażony jest zazwyczaj jako procent od pożyczonej sumy i mierzony jest w ujęciu rocznym.

Mówiąc o stopach procentowych, można mieć na myśli wiele różnych cen. Przykładowo: stopy banku centralnego (w Polsce są to: stopa referencyjna, stopa lombardowa, stopa depozytowa oraz stopa redyskonta weksli – ich wysokość ustala Rada Polityki Pieniężnej), stopy rynkowe (tak określa się oprocentowanie kredytów i depozytów na rynku międzybankowym), czy też oprocentowanie kredytów i depozytów udzielanych albo przyjmowanych przez banki klientom albo od klientów spoza sektora bankowego. Najczęściej odnosi się do nominalnych stóp procentowych, czyli kosztu kapitału wyrażonego w bieżących jednostkach pieniężnych. Czasem posługuje się także pojęciem realnej stopy procentowej (czyli stopy nominalnej pomniejszonej o wartość inflacji) oraz efektywnej stopy procentowej (uwzględniającej częstotliwość naliczania odsetek oraz stopę podatku od zysków kapitałowych).

Przy wyliczaniu oprocentowania kredytów i depozytów (ich stóp procentowych) banki posługują się stopą podstawową (lub bazową), której wartość ustalana jest indywidualnie w banku – na ogół w oparciu o stopy rynkowe.

Polityka pieniężna

Docelowe stopy procentowe są istotnym narzędziem polityki pieniężnej i są brane pod uwagę w przypadku zmiennych, takich jak inwestycje, inflacja i bezrobocie. Banki centralne krajów zazwyczaj obniżają stopy procentowe, gdy chcą zwiększyć inwestycje i konsumpcję w gospodarce danego kraju. Jednak niska stopa procentowa jako polityka makroekonomiczna może być ryzykowna i może doprowadzić do powstania bańki gospodarczej, w której na rynek nieruchomości i giełdę wlewane są duże kwoty inwestycji. Wyższe stopy procentowe zwiększają koszt pożyczek, co może zmniejszyć fizyczne inwestycje i produkcję oraz zwiększyć bezrobocie. Wyższe stopy procentowe zachęcają do większych oszczędności i zmniejszają inflację. W gospodarkach rozwiniętych korekty stóp procentowych są zatem dokonywane w celu utrzymania inflacji w docelowym zakresie dla dobrej kondycji działalności gospodarczej lub ograniczenia stopy procentowej równolegle ze wzrostem gospodarczym w celu zachowania dynamiki gospodarczej.

Stopy procentowe Banków Centralnych

Stopy procentowe ustalane przez Banki Centralne na całym świecie różnią się znacząco. Są one obserwowane przekrojowo między innymi przez inwestorów walutowych (Forex).

Zobacz też

• Podstawowe stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego

Bibliografia

• System finansowy w Polsce. Bogusław Pietrzak, Zbigniew Polański, Barbara Woźniak (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012. ISBN 978-83-01-15236-9.brak strony w książce
• Adam Kot: Jak działają stopy procentowe NBP?. nbportal.pl, 2009-02-26. [dostęp 2014-07-24].
• Banki centralne na świecie i aktulizowane na bieżąco stopy procentowe - Investing.com