Ende (lud): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
|alt grafiki = |
|alt grafiki = |
||
|populacja = |
|populacja = 150 tys. |
||
|miejsce zamieszkania = [[Indonezja]] (wyspa [[Flores (wyspa w Indonezji)|Flores]]) |
|miejsce zamieszkania = [[Indonezja]] (wyspa [[Flores (wyspa w Indonezji)|Flores]]) |
||
|język = [[język ende|ende]], [[język indonezyjski|indonezyjski]] |
|język = [[język ende|ende]], [[język indonezyjski|indonezyjski]] |
||
| Linia 15: | Linia 15: | ||
|commons = |
|commons = |
||
}} |
}} |
||
'''Ende''' (''’Ata Ende'', ''’Ata Jaö''){{odn|Nakagawa|1993|s=84}} – [[Indonezja|indonezyjska]] [[grupa etniczna]] z wyspy [[Flores (wyspa w Indonezji)|Flores]] w archipelagu [[Małe Wyspy Sundajskie|Małych Wysp Sundajskich]]. Ich populacja wynosi |
'''Ende''' (''’Ata Ende'', ''’Ata Jaö''){{odn|Nakagawa|1993|s=84}} – [[Indonezja|indonezyjska]] [[grupa etniczna]] z wyspy [[Flores (wyspa w Indonezji)|Flores]] w archipelagu [[Małe Wyspy Sundajskie|Małych Wysp Sundajskich]]. Ich populacja wynosi 150 tys. osób. Są zaliczani do zespołu ludów bima-sumbajskich<ref name="Narody" />. |
||
Dzielą się na dwie grupy: nadbrzeżną i górską{{odn|Nakagawa|1993|s=84}}. W większości wyznają [[islam]] bądź [[chrześcijaństwo]]{{odn|Nakagawa|1993|s=84}}<ref name=mbete>{{Cytuj książkę |autor = Aron Meko Mbete |tytuł = Khazanah budaya Lio-Ende |data = 2006 |data dostępu = |isbn = 978-979-3790-35-0 |miejsce = Ende |wydawca = Dinas Pendidikan dan Kebudayaan, Kabupaten Ende |strony = 40 |oclc = 150222811 |url = |język = id}}</ref>, lecz zachowują także wierzenia tradycyjne ([[Kult płodności|kulty agrarne]], [[kult przodków]])<ref name="Narody" />. Istnieje wiara w najwyższą istotę ''nggaë'', duchy (''nitu'') i wiedźmy (''porho''){{odn|Nakagawa|1993|s=86}}. Posługują się własnym [[język ende|językiem ende]] z wielkiej [[Języki austronezyjskie|rodziny austronezyjskiej]], podzielonym na dwa dialekty<ref name="Narody">{{Cytuj książkę | autor r = A.A. Biernowa | rozdział = Endie | autor = Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.) | tytuł = Narody i rieligii mira: encykłopiedija | rok = 1998 | miejsce = Moskwa | wydawca = Bolszaja rossijskaja encykłopiedija | strony = 653 | oclc = 40821169 | isbn = 978-5-85270-155-8 | język = ru }}</ref><ref name="Ethnologue">{{Ethnologue |tytuł = Ende |wydanie = 18 |id = end |archiwum = https://web.archive.org/web/20150925091642/http://www.ethnologue.com/language/end |zarchiwizowano = 2015-09-25 |data dostępu = 2020-06-17}}</ref>. |
Dzielą się na dwie grupy: nadbrzeżną i górską{{odn|Nakagawa|1993|s=84}}. W większości wyznają [[islam]] bądź [[chrześcijaństwo]]{{odn|Nakagawa|1993|s=84}}<ref name=mbete>{{Cytuj książkę |autor = Aron Meko Mbete |tytuł = Khazanah budaya Lio-Ende |data = 2006 |data dostępu = |isbn = 978-979-3790-35-0 |miejsce = Ende |wydawca = Dinas Pendidikan dan Kebudayaan, Kabupaten Ende |strony = 40 |oclc = 150222811 |url = |język = id}}</ref>, lecz zachowują także wierzenia tradycyjne ([[Kult płodności|kulty agrarne]], [[kult przodków]])<ref name="Narody" />. Istnieje wiara w najwyższą istotę ''nggaë'', duchy (''nitu'') i wiedźmy (''porho''){{odn|Nakagawa|1993|s=86}}. Posługują się własnym [[język ende|językiem ende]] z wielkiej [[Języki austronezyjskie|rodziny austronezyjskiej]], podzielonym na dwa dialekty<ref name="Narody">{{Cytuj książkę | autor r = A.A. Biernowa | rozdział = Endie | autor = Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.) | tytuł = Narody i rieligii mira: encykłopiedija | rok = 1998 | miejsce = Moskwa | wydawca = Bolszaja rossijskaja encykłopiedija | strony = 653 | oclc = 40821169 | isbn = 978-5-85270-155-8 | język = ru }}</ref><ref name="Ethnologue">{{Ethnologue |tytuł = Ende |wydanie = 18 |id = end |archiwum = https://web.archive.org/web/20150925091642/http://www.ethnologue.com/language/end |zarchiwizowano = 2015-09-25 |data dostępu = 2020-06-17}}</ref>. |
||
Wersja z 00:51, 4 sty 2024
| |
| Populacja |
150 tys. |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania | |
| Język | |
| Religia |
islam, chrześcijaństwo, wierzenia tradycyjne |
| Grupa | |
| Pokrewne | |
Ende (’Ata Ende, ’Ata Jaö)[1] – indonezyjska grupa etniczna z wyspy Flores w archipelagu Małych Wysp Sundajskich. Ich populacja wynosi 150 tys. osób. Są zaliczani do zespołu ludów bima-sumbajskich[2].
Dzielą się na dwie grupy: nadbrzeżną i górską[1]. W większości wyznają islam bądź chrześcijaństwo[1][3], lecz zachowują także wierzenia tradycyjne (kulty agrarne, kult przodków)[2]. Istnieje wiara w najwyższą istotę nggaë, duchy (nitu) i wiedźmy (porho)[4]. Posługują się własnym językiem ende z wielkiej rodziny austronezyjskiej, podzielonym na dwa dialekty[2][5].
Stanowią autochtoniczną ludność wyspy Flores. W średniowieczu znajdowali się pod wpływem imperium Majapahit[2]. Do ludności wybrzeża dotarły wpływy muzułmańskie[1]. Islam rozprzestrzeniał się między XVI a XVII w.[1]
Tradycyjnie zajmują się ręcznym rolnictwem opartym na systemie żarowym. W niektórych miejscach stosują sztuczne nawadnianie[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e Nakagawa 1993 ↓, s. 84.
- ↑ a b c d e A.A. Biernowa: Endie. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 653. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
- ↑ Aron Meko Mbete: Khazanah budaya Lio-Ende. Ende: Dinas Pendidikan dan Kebudayaan, Kabupaten Ende, 2006, s. 40. ISBN 978-979-3790-35-0. OCLC 150222811. (indonez.).
- ↑ Nakagawa 1993 ↓, s. 86.
- ↑ M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Ende, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 18, Dallas: SIL International, 2015 [dostęp 2020-06-17] [zarchiwizowane z adresu 2015-09-25] (ang.).
Bibliografia
- Satoshi Nakagawa: Endenese. W: David Levinson (red.): Encyclopedia of World Cultures. T. 5: East and Southeast Asia. Boston, MA: G.K. Hall, 1993, s. 84–86. ISBN 0-8168-8840-X. OCLC 22492614. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).