Skały wylewne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
szablon |
bibliografia, drobne merytoryczne |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{źródła}} |
|||
'''Skała wylewna''' ('''skała wulkaniczna''', '''wulkanity''') – [[skały magmowe|skała magmowa]], która powstają wskutek zastygania [[magma|magmy]] ([[lawa|lawy]]) wydostającej się na powierzchnię Ziemi (np. w postaci [[wulkan]]u) lub zgromadzonej bardzo płytko pod powierzchnią (do kilkuset metrów), gdzie ciśnienie i temperatura są niewielkie i bardzo zbliżone do atmosferycznych. Lawa zastyga wtedy bardzo szybko, dlatego też kryształy [[minerał]]ów nie zdążają się wykształcić. |
'''Skała wylewna''' ('''skała wulkaniczna''', '''wulkanity''') – [[skały magmowe|skała magmowa]], która powstają wskutek zastygania [[magma|magmy]] ([[lawa|lawy]]) wydostającej się na powierzchnię Ziemi (np. w postaci [[wulkan]]u) lub zgromadzonej bardzo płytko pod powierzchnią (do kilkuset metrów), gdzie ciśnienie i temperatura są niewielkie i bardzo zbliżone do atmosferycznych. Lawa zastyga wtedy bardzo szybko, dlatego też kryształy [[minerał]]ów nie zdążają się wykształcić. |
||
| Linia 15: | Linia 14: | ||
* ''[[porfir]]'' |
* ''[[porfir]]'' |
||
W [[Polska|Polsce]] skały wylewne występują w [[Sudety|Sudetach]] i na [[Przedgórze Sudeckie|Przedgórzu Sudeckim]], [[ |
W [[Polska|Polsce]] skały wylewne na powierzchni występują w [[Sudety|Sudetach]] i na [[Przedgórze Sudeckie|Przedgórzu Sudeckim]], w okolicach [[Krzeszowice|Krzeszowic]], w [[Pieniny|Pieninach]], również lokalnie w [[Tatry|Tatrach]] i [[Beskidy|Beskidach]]. Znane są też z głębokich [[wiercenie geologiczne|wierceń]] na [[Niż Polski|Niżu Polskim]]. |
||
===Bibliografia=== |
|||
*W. Ryka i A. Maliszewska. ''Słownik petrograficzny''. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1982. ISBN 83-220-0150-9 |
|||
{{stub}} |
{{stub}} |
||
Wersja z 12:13, 30 maj 2009
Skała wylewna (skała wulkaniczna, wulkanity) – skała magmowa, która powstają wskutek zastygania magmy (lawy) wydostającej się na powierzchnię Ziemi (np. w postaci wulkanu) lub zgromadzonej bardzo płytko pod powierzchnią (do kilkuset metrów), gdzie ciśnienie i temperatura są niewielkie i bardzo zbliżone do atmosferycznych. Lawa zastyga wtedy bardzo szybko, dlatego też kryształy minerałów nie zdążają się wykształcić.
Skały wylewne mają często budowę (strukturę) skrytokrystaliczną lub afanitową, mogą też mieć strukturę hipokrystaliczną (półkrystaliczną) lub porfirową.
Przykłady skał wylewnych:
W Polsce skały wylewne na powierzchni występują w Sudetach i na Przedgórzu Sudeckim, w okolicach Krzeszowic, w Pieninach, również lokalnie w Tatrach i Beskidach. Znane są też z głębokich wierceń na Niżu Polskim.
Bibliografia
- W. Ryka i A. Maliszewska. Słownik petrograficzny. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1982. ISBN 83-220-0150-9